Perspresentatie Anders Betalen voor Mobiliteit
Toespraak | 30-11-2007 | Den Haag | Minister Camiel Eurlings
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
De ministerraad heeft vandaag gesproken over een van de ingrijpendste
besluiten van dit kabinet: een fundamenteel andere manier van betalen
voor mobiliteit. En ik kan u, best wel tevreden, zeggen: de kogel is
door de kerk.
We gaan een eerlijk stelsel invoeren waarin de acht miljoen
autobezitters niet meer betalen voor het bezit van een auto maar
uitsluitend voor het gebruik ervan. Als we bedenken hoe ontzettend
belangrijk mobiliteit in onze samenleving is, dan heeft het kabinet
vandaag een besluit genomen dat zijn weerga niet kent.
Ik heb het kabinet voorgesteld om meteen door te stoten naar een vorm
van kilometerbeprijzing met satelliettechniek - geen tolpoortjes dus.
Het is een vorm die eerst door het Platform-Nouwen en daarna door zeer
veel maatschappelijke organisaties is bepleit.
Dit houdt in: op alle Nederlandse wegen gaat de automobilist betalen
per gereden kilometer.
De prijs hangt af van de weg en het tijdstip waarop iemand rijdt en
van de milieubelasting die een auto veroorzaakt. Tegelijk gaan we de
huidige belastingen op het autobezit afbouwen.
Dat is eerlijk. De totale belastingdruk op automobilisten neemt niet
toe. Wel zal het zo zijn dat je meer betaalt naarmate je meer rijdt.
Zoals u weet zijn in het regeerakkoord drie randvoorwaarden
vastgelegd: eerlijkheid, betaalbaarheid en draagvlak. Ik ben er trots
op dat ik daaraan heb kunnen voldoen.
Ten eerste omdat het een eerlijk stelsel is. Automobilisten gaan
gezamenlijk niet méér betalen dan nu.Daardoor voldoet het stelsel ook
aan de tweede randvoorwaarde: er is voldoende draagvlak. Ook de grote
maatschappelijke organisaties hebben hun duidelijke voorkeur
uitgesproken voor dit kwalitatief hoogwaardige en eerlijke systeem.
Daardoor hoef ik deze kar niet alléén te trekken. Ook belangrijke
spelers uit het bedrijfsleven doen mee. U ziet dat enkelen hier
aanwezig zijn. Zij zullen zo meteen hun bijdragen toelichten.
Daarnaast zal het stelsel - dat was de derde randvoorwaarde - ook
betaalbaar zijn bij invoering. De systeem- en inningskosten zullen
beperkt blijven tot de vijf procent van de opbrengst, zoals
afgesproken.
Hoe kan dit systeem helpen om de files te bestrijden? Heel eenvoudig.
We kunnen namelijk het systeem zo inrichten dat automobilisten een
lager kilometertarief betalen op de rustige uren van de dag en op
plaatsen waar weinig files voorkomen. Daarmee maken we het
aantrekkelijk om de drukke en dure uren te vermijden.
Uit praktijkervaringen in het buitenland weten we dat dit zeer
effectief is om de automobilist zorgvuldig te laten kiezen. De
automobilist zal zich afvragen: wil ik per se met de auto en wil ik nu
met de auto, of kies ik voor andere mogelijkheden?
Het kabinet kiest dus voor een inningssysteem dat werkt op basis van
de modernste satelliettechniek. De automobilist gaat hier vanaf 2012
wat van merken.
Er is dus geen sprake van uitstel, zoals sommige media hebben bericht.
De invoering gaat volgens plan. In 2012 gaan de eerste auto's rijden
met een kilometerbeprijzing naar milieukenmerken. De differentiatie op
tijd en plaats zal daarna worden ingevoerd, te beginnen in de
Noordvleugel.Voor vrachtvervoer zet ik in op een gezamenlijk systeem
met België en Frankrijk, dat zo mogelijk al in 2011 operationeel is.
In 2016 moet het systeem in heel Nederland werken voor alle auto's.
Kan het ook anders? Kan het nog sneller? Het kabinet heeft de
afgelopen maanden verschillende varianten onderzocht voor
tussenstappen in de periode tot 2012.
Daarbij ging het om het toepassen van bestaande techniek met
tolpoortjes. Voor dergelijke tussenoplossingen is echter geen
draagvlak en ze kosten 600 miljoen euro terwijl ze maar een paar
maanden tijdwinst opleveren. Mijn conclusie is dan ook: dit moeten we
niet doen.
Wat we nu hebben gekozen, is een ambitieuze aanpak, maar hij is
haalbaar.
Het betekent wel dat we in deze kabinetsperiode niet één maar meerdere
onomkeerbare stappen moeten zetten. Ten eerste moeten we zorgen dat de
wetgeving is afgerond.
Ten tweede moet het proces van omzetting van de vaste autobelastingen
naar variabele lasten in volle gang zijn. Ten derde moet de
organisatie zo ver zijn opgebouwd dat er feitelijk een
uitvoeringsdienst in het leven is geroepen. Ten vierde moet de
techniek in 2011 zijn getest.
En dan bespaar ik u de vele, vele andere zaken, zoals de complexe
aanbesteding van het technische systeem.
Er komt dus nogal wat bij kijken, om het voorzichtig uit te drukken.
Maar dat kunnen we niet volgend jaar al eventjes invoeren. Terwijl de
filedruk toch nog steeds stijgt.
Ik ben dan ook heel blij dat hier vertegenwoordigers van
vooraanstaande ondernemingen aanwezig zijn. In de gesprekken die ik
met hen heb gevoerd, heb ik deze bedrijven bereid gevonden om de
eerstvolgende jaren al een aantal grote proeven doen. Daarmee kunnen
zij, vooruitlopend op de kilometerprijs, een bijdrage leveren aan de
filebestrijding. Ze doen zo ervaring op met de toepassing van het
stelsel in hun eigen onderneming. Dat is van belang voor hun
mobiliteitsmanagement. Wanneer de kilometerbeprijzing in 2012 wordt
ingevoerd kunnen zij aan hun werknemers een pakket aan alternatieven
aanbieden voor het rijden in de spits.In de drukste regio's worden
convenanten met het bedrijfsleven voorbereid. Een groot aantal proeven
zal plaatsvinden in de Noordvleugel.
Hier naast mij zitten vertegenwoordigers van de Rabobank, TNT Post, de
Lease-autobranche en de gemeente Amsterdam. Zij zullen hun bijdragen
aan het invoeringsproces zelf toelichten. Bovendien, ook al zijn ze
hier niet aanwezig: ik kan ook rekenen op de medewerking van Akzo
Nobel, Philips, Albert Heijn en KPN. Daar zullen vast nog snel namen
bijkomen, ik merk een zwaan-kleef-aan effect en verwacht dat dit
doorzet.
Ook hebben vele maatschappelijke organisaties hun steun toegezegd,
zoals de ANWB, VNO/NCW en MKB Nederland. Dat zijn klinkende namen die
hun organisatie, hun medewerkers en hun wagenpark gaan inzetten om de
weg te bereiden voor de invoering van kilometerbeprijzing vanaf 2011.
Zij zijn beschikbaar om uw vragen te beantwoorden.
Dames en heren, ter afsluiting voor mij:
Het zal voor iedereen duidelijk zij dat het kabinet vandaag een
grensverleggend besluit heeft genomen.
In sommige andere landen bestaan al vormen van betalen voor
mobiliteit, maar nog nergens is de keuze gemaakt voor een systeem met
een landelijke dekking. Ook het eerlijkheidsprincipe (niet méér maar
anders betalen) is uniek.
Het kabinet heeft eensgezind een heel belangrijk besluit genomen, over
een onderwerp dat al twintig jaar in discussie is. Nederland gaat
hiermee vooroplopen in de wereld. Met dit besluit houden we Nederland
in beweging én we gaan er milieueffecten mee bereiken.
Verwante onderwerpen
* Anders Betalen voor Mobiliteit
* Minister
Ministerie van Verkeer en Waterstaat