NOS, Met het Oog op Morgen, Radio 1
Radio / TV-interview | 30-11-2007
Minister-president Balkenende na de ministerraad over de verlenging
van de militaire missie in Afghanistan, en over de invoering van de
kilometerheffing.
ISAF-missie Afghanistan
SLOTBOOM:
Waarom heeft het kabinet besloten om in Uruzgan te blijven?
BALKENENDE:
Het is van belang om door te gaan in Uruzgan omdat we het werk dat is
verzet graag vervolgd zien. Er zijn een paar extra redenen om te
zeggen dat wedoor willen. Wij vinden het van groot belang dat we door
kunnen gaan met ontwikkelingsactiviteiten. Dan praten we over zorgen
da de mensen daar meer onderwijs kunnen genieten, dat de
gezondheidszorg kan worden versterkt. Dan is een hele belangrijke
reden om te blijven om te zorgen samen met andere landen dat mensen
van het Afghaanse nationale leger worden getraind, zodat zij op
termijn ook taken kunnen gaan overnemen. Het derde is zorgen dat we
ook blijvend bijdragen aan de veiligheid in Uruzgan.
SLOTBOOM:
Wat zou er gebeuren als Nederland nu zou weggaan?
BALKENENDE:
Dan mag je je de nodige zorgen maken over wat zich dan zou aftekenen.
Heb je dan genoeg mensen om het werk te doen?
SLOTBOOM:
Dan laat je ze in de steek?
BALKENENDE:
Ja. Dan heet de taliban vrij baan en dan moeten we vooral niet willen.
SLOTBOOM:
Er is nu een harde datum waarop Nederland weggaat, 1 december 2010. Is
dat een keiharde datum?
BALKENENDE:
Ja, dat is een harde datum.
SLOTBOOM:
Dus wat er ook gebeurd, Nederland gaat daar met zijn laatste
militairen voor 1 december weg?
BALKENENDE:
Ja, we hebben gezegd: hoe dan ook zullen we stoppen als leading nation
in Uruzgan per 1 augustus 2010. En dan gaan onze mensen terug naar
Nederland. Die terugtrekking is dan afgerond op 1 December 2010.
SLOTBOOM:
Maar dan begrijp ik één ding niet. Al die argumenten die u net hebt
vertelt voor die verlenging, die gelden dan allemaal ook.
BALKENENDE:
Ja, maar het is wel zo dat je ook moet kijken naar wat de bijdrage is
die een land levert en hoe lang mag je dat volhouden, mag je dat
vragen? Laat ik een vergelijking maken met Irak. Daar hebben we ook
een tijd gezeten, juist om de bevolking daar te ondersteunen. Toen
liep die termijn af en toen hebben we gezegd: oké, we gaan nog door
tot twee maal vier maanden. Toen kwamen gedurende die periode van 8
maanden ook wel weer verzoeken naar Nederland om nog langer te
blijven. Toen hebben we gezegd: nee, we hebben een behoorlijke
bijdrage geleverd en dan komt er een moment dat je stopt met die
activiteit om elders weer dingen te kunnen doen.
SLOTBOOM:
Maar dan laat u ze tegen die tijd wel in de steek?
BALKENENDE:
Maar dan heeft Nederland wel gedurende een periode van vier jaar een
behoorlijke bijdrage geleverd. Karzai zegt ook dat hij onder de indruk
is van wat Nederland doet. Een betrekkelijk klein land dat veel doet
op het gebied van én militaire én ontwikkelingsactiviteiten.
SLOTBOOM:
Maar als in 2010 geen enkel land zich aanmeldt moet de conclusie zijn
dat je daar als Nederland 4 jaar gezeten hebt en dat je dan toch
weggaat. Argumenten als dat je de strijd tegen het terrorisme voort
moet zetten, de bevolking moet beschermen, dat soort argumenten komen
dan ook allemaal weer naar voren.
BALKENENDE:
Maar het is wel zo dat je dan ook mag kijken naar wat nu een reële
bijdrage is die een land kan leveren. Dat heeft Nederland gedaan de
afgelopen tijd. Ik ben ongelooflijk trots op de militairen, en dan
denk ik ook aan de militairen die zijn gesneuveld. Het diepste respect
past voor mensen die hun leven hebben gegegeven voor een beter leven
van de mensen in Afghanistan. Dan denk ik ook aan de families die
steeds verdriet hebben en dat zullen blijven houden. Nederland levert
gedurende een periode een belangrijke bijdrage. Dan weet iedereen dat
Nederland veel gedaan heeft. Dat hebben we met elkaar willen
presteren, maar dan komt er ook een moment dat ook die anderen actief
mogen worden. Daar kan iedereen nu al rekening mee houden.
SLOTBOOM:
Ik heb nog eens even de notulen van het Kamerdebat van februari 2006
er bijgehaald. Daar zegt u: Over twee jaar zal de Nederlandse inzet
worden overgenomen door andere NAVO-landen, zo wordt bijgedragen aan
spreiding over alle bondgenoten. U zegt het toen en nu weer. Hoe weet
u zeker dat dat nu wel zo gaat zijn als er in 2010 een einde is?
BALKENENDE:
We gaan door met de betrokkenheid in Uruzgan ook omdat de NAVO ons dat
vraagt.
SLOTBOOM:
Dat kan de NAVO straks weer vragen.
BALKENENDE:
Het is nu wel zo dat wij de nodige investeringen hebben gedaan in
mensen en activiteiten op het gebied van ontwikkelingssamenwerking.
Dan komt er een moment dat je zegt: het is nu voldoende geweest; we
hebben een behoorlijke bijdrage geleverd.
SLOTBOOM:
Was u niet een beetje teleurgesteld? U heeft heel Europa rondgereisd
en er zijn nu vier landen, die komen elk met tientallen militairen.
Dat is toch eigenlijk beschamend?
BALKENENDE:
Twee á driehonderd militairen zullen worden geleverd door
verschillende landen.
SLOTBOOM:
Maar die verantwoordelijkheid die u neemt als Nederlands kabinet. U
zegt dat we daar wat moeten doen. Die zie je blijkbaar in andere
hoofdsteden veel minder?
BALKENENDE:
Dat is niet helemaal waar, want als je nu kijkt wat andere landen nu
leveren aan manschappen, dat is heel behoorlijk. Er wordt behoorlijk
veel gedaan. Nederland doet het goed, maar andere landen zijn evenzeer
actief.
SLOTBOOM:
Maar Uruzgan is een gevaarlijk gebied.
BALKENENDE:
Ja, maar ik houdt er niet zo van om onszelf op de borst te gaan slaan.
Dat wil ik absoluut niet. Nederland levert een behoorlijke bijdrage;
andere landen doen dat ook. Ook zij hebben te maken met het verlies
van mensenlevens. Ook zij hebben te maken met materiele kosten; hebben
te maken met moeilijke afwegingen. U weet dat ik goede contacten heb
met mijn collega in Canada. Ook daar spelen exact dezelfde vragen die
ook hier in Nederland leven. Maar tegelijkertijd is het noodzakelijk
dat de internationale gemeenschap betrokken blijft bij Afghanistan.
Dat wordt ook gedaan. Ik ben ontzettend blij dat we de afgelopen tijd
ons steentje hebben mogen bijdragen. Hoe moeilijk dat ook is. Ik ben
ook blij dat we daar nog een tijdje mee door mogen gaan.
Kilometerheffing
SLOTBOOM:
Tot slot nog even een heel ander onderwerp: de kilometerheffing. Die
komt eraan. 2012, zeg ik dat goed voor de automobilisten?
BALKENENDE:
Het is zo- even terug redenerend- dat we in 2016 willen dat het hele
systeem van anders betalen voor mobiliteit, de kilometerbeprijzing,
dan is ingevoerd. 2011, dan willen we dat een systeem gaat gelden voor
het vrachtvervoer en het jaar erna gaan we stapsgewijs verder met de
personenauto's.
SLOTBOOM:
2012 is net na de verkiezingen. Het zal toch niet zo zijn dat het
nieuwe kabinet dan het hele plan weer afschiet?
BALKENENDE:
Iedereen is denk ik wel overtuigd dat wij in een land als Nederland
gewoon goed moeten omgaan met de beschikbare ruimte. We hebben de
komende jaren te maken met een paar belangrijke ontwikkelingen. We
hebben te maken met de ontwikkeling va technologie, dat is één; met
aanbesteding, dat kost ook tijd; We hebben te maken met verandering
van wetgeving. We hebben ook te maken met de zorg dat je mensen wel
kan registreren via de satelliet, maar je moet ook zorgen dat dan ook
weer de rekeningen worden verzonden. Kortom, al die zaken moeten
worden georganiseerd. Dat zal behoorlijk veel tijd en energie vergen.
Het is ambitieus, niet gemakkelijk, maar we gaan wel deze kant uit.
Dan zeg ik erbij dat het natuurlijk ook van belang is dat het
draagvlak voor het nieuwe systeem groot is. Daar wijzen we heel
nadrukkelijk op als kabinet.
SLOTBOOM:
En als dat draagvlak er nu straks niet is?
BALKENENDE:
Wat ik nu merk is dat er gelukkig door zeer velen wordt gezegd dat we
naar een ander systeem toe moeten, anders staat Nederland echt vast.
SLOTBOOM:
Ja nu. Maar straks, als mensen echt moeten gaan betalen?
BALKENENDE:
Het is anders betalen voor mobiliteit. Dat betekent dat degenen die
heel weinig rijden er beter af zullen zijn. Degenen die veel gebruik
maken van de weg gaan meer betalen. Dat principe is denk ik fair. En
het is denk ik een onontkoombare keuze, want we hebben een land met
veel inwoners- elk jaar komen er 500.000 auto's bij- en we hebben te
maken met een beperkte ruimte. Dat is een realiteit waar niemand
omheen kan.
SLOTBOOM:
Het is niet zo dat ik minister Eurlings over een paar jaar hoor
zeggen: oeps, het is toch zo ingewikkeld dat we het even uitstellen?
BALKENENDE:
Ik heb vandaag een zeer enthousiaste minister meegemaakt die overtuigd
is van de noodszaak om het zo te gaan doen en weet wat de betekenis is
van draagvlak voor dit systeem. Hij is daar met de volle inzet mee
bezig.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, TO)
Zie ook
* TV-gesprek met de minister-president na de ministerraad (NOS,
Nederland 1)
Ministerie van Algemene Zaken