NEN
Evaluatie oppervlaktebesmetting
woensdag 28 november 2007, 08:49
Op verzoek vanuit de markt is onderzocht of NVN 5649, de nationale
voornorm voor de bepaling van oppervlaktebesmetting, kan worden
vervangen door NEN-ISO 7503 'Evaluation of surface contamination'.
NVN 5649 beschrijft een methode voor de bepaling van de
oppervlaktebesmetting met draagbare apparatuur, waarbij een momentane
uitlezing wordt verkregen. De voornorm is van toepassing op de
bepaling van de oppervlaktebesmetting met alfa-stralers en/of
bèta-stralers met een maximale energie groter dan 0,15 MeV.
Deze bepaling vindt plaats met een besmettingsmeter of
besmettingsmonitor, waarmee de mate van oppervlaktebesmetting van
bijvoorbeeld voertuigen, goederen, gebouwen en straten kan worden
vastgesteld. De beschreven metingen zullen in het algemeen worden
uitgevoerd in het kader van een opgetreden ongeval met radioactieve
stoffen wanneer een redelijk vermoeden bestaat dat oppervlakken zijn
besmet. Voorbeelden van een hier bedoeld ongeval zijn een brand in een
radionuclidenlaboratorium, een ongeval bij vervoer van radioactief
materiaal of een ongeval met een kernreactor. Het doel van deze
metingen is daarbij tweeledig:
* het opsporen van de radioactieve besmetting;
* bepalen van de effectiviteit van de schoonmaakprocedure.
De compactheid van de apparatuur garandeert dat de metingen op vrijwel
iedere plaats kunnen worden uitgevoerd. Daarnaast maken de relatief
geringe aanschafkosten en de eenvoud van de uit te voeren handelingen,
een brede inzet zeer wel mogelijk. De voornorm is in 1993 verschenen
in het kader van het project 'Normstar', dat als doelstelling had het
normaliseren van stralingsmeetmethoden ten behoeve van de
informatieverschaffing inzake kernongevallen.
Bij de evaluatie van de voornormen door de NEN-commissie
'Radioactiviteitsmetingen' is als nadeel van genoemde meetmethode naar
voren gebracht dat deze niet van toepassing is op de bepaling van een
oppervlaktebesmetting met veegproeven. Veegproeven worden veelvuldig
uitgevoerd, ondermeer ter controle van de besmettingsgraad van
hulpmiddelen, installatiedelen, vloeroppervlakken en de buitenzijde
van verpakkingen van radioactieve stoffen.
Daarom is onderzocht of NVN 5649 kan worden vervangen door ISO 7503
'Evaluation of surface contamination'. Toetsing van ISO 7503 (drie
delen) met bijlage 4 uit de ministeriële regeling NABIS (Natuurlijke
bronnen van ioniserende straling) heeft geen conflicten aangetoond.
Naast een beschrijving van de bepaling van de oppervlaktebesmetting
met een besmettingsmonitor, worden methoden gegeven voor het nemen en
analyseren van veegmonsters. De NEN-commissie heeft hierop besloten
bij de internationale meetmethoden aan te sluiten en de drie
ISO-normen te accepteren als Nederlandse norm (NEN-ISO); dit heeft tot
consequentie dat NVN 5649 wordt ingetrokken.
Meer informatie is verkrijgbaar bij NEN-Mileu, telefoon (015) 2 690
303, e-mail: milieu@nen.nl.
zie ook de volgende gerelateerde onderwerpen:
NEN-ISO 7503-1:2007 en (Norm) NEN-ISO 7503-2:2007 en (Norm) NEN-ISO
7503-3:2007 en (Norm) NEN MilieuMail (Publicatie)