Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Inhoud pagina: Toespraak minister Ter Horst bij in ontvangst nemen van de
publicatie `Leven in NL 2007'
29 november 2007
Toespraak van minister Ter Horst bij het in ontvangst nemen van de
publicatie `Leven in NL 2007', uitgesproken door mevrouw drs. A.C. van
Es, directeur-generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties van het
ministerie van BZK.
Dank, voor deze gezamenlijke publicatie van CBS en VNG. Leven in
Nederland 2007 is een interessante publicatie, vooral door de
combinatie van cijfermatige gegevens en inhoudelijke essays over de
ontwikkelingen in gemeenten.
Om drie redenen ben ik enthousiast over deze publicatie.
In de eerste plaats is het een publicatie vanuit de gemeenten. Hij is
door de VNG en het CBS samen gemaakt, maar het digitale gedeelte bevat
ook gegevens vanuit de individuele gemeenten. Dankzij die samenwerking
hebben we dus tot op het individuele lokale niveau inzicht in de stand
van het land.
In de tweede plaats is de publicatie inhoudelijk relevant, omdat hij
ingaat op veel onderwerpen die van belang zijn voor het openbaar
bestuur: zoals veiligheid, werken en bijstand en vergrijzing.
In de derde plaats ben ik enthousiast omdat de essays zijn
gecombineerd met feitelijke CBS-gegevens. Voor mij, beleidsadviseur
bestuur van de minister van Binnenlandse Zaken, is dat een gouden
combinatie. Laat ik daar iets meer over zeggen.
Mijn minister draagt het openbaar bestuur een warm hart toe en ik vind
dat gemeenten daarin een cruciale rol vervullen. Ik vind het
belangrijk dat gemeenten goed presteren en dat gemeenten zich ook de
maat laten nemen. Hulpmiddelen zoals indicatoren en benchmarken zijn
wezenlijk om te laten zien wat gemeenten allemaal presteren.
Vaak echter wordt er bij het vergelijken van gemeenten kortzichtig
gekeken. Een complexe vergelijking wordt vaak vereenvoudigd tot: in
gemeente A is product X - bijvoorbeeld bouwleges - duurder dan in
gemeente B. Of: in gemeente A doet men taak Y met tien medewerkers en
in gemeente B slechts met zeven.
Dit soort vereenvoudigde vergelijkingen maken het moeilijk om een
discussie over prestaties aan te gaan; gemeenten zitten dan vrijwel
direct in het defensief. Ze moeten gaan uitleggen dat ze met reden
andere keuzen hebben gemaakt dan andere gemeenten.
De feiten in het boekje `leven in Nederland' zijn waardevol omdat ze
laten zien hoeveel gemeenten van elkaar kunnen verschillen. Het gaat
daarbij grotendeels om feiten en ontwikkelingen die, in ieder geval op
korte termijn, moeilijk door gemeenten te beïnvloeden zijn. Gemeenten
moeten juist adequaat op die verschillen inspelen.
Ter illustratie: tot 2025 zal het inwonersaantal in de provincie
Flevoland nog met 26% groeien, terwijl de verwachting is dat het
aantal inwoners in Limburg in diezelfde periode met 7% daalt. Het is
duidelijk dat groei versus krimp van het inwonersaantal grote gevolgen
heeft voor gemeenten en vraagt om heel divers beleid.
Een paar andere voorbeelden:
- In Sint Anthonis is de bruto arbeidsparticipatie van vrouwen bijna
77% terwijl dat in Oldebroek circa 35% is. Of:
- Het gemiddeld gestandaardiseerde inkomen per huishouden is in
Rozendaal ruim tweemaal zo hoog als in Reiderland. En in Almere was
het aandeel eenouderhuishoudens op het totale aantal huishoudens bijna
11% en in Rozendaal iets minder dan 3%.
Kortom, de verschillen tussen gemeenten zijn groot. Dit heeft gevolgen
voor enerzijds de mogelijkheden van gemeenten en anderzijds voor het
benodigde beleid. Deze feiten op een rijtje te zien is daarom zeer
verhelderd.
De publicatie laat ook zien dat er overeenkomsten zijn tussen diverse
gemeenten. Mijns inziens zouden gemeenten van de gegevens gebruik
moeten maken door díe gemeenten op te zoeken die met vergelijkbare
problematiek te maken hebben. Gebruik elkaars ervaringen voor het
nadenken over de toekomst. Gemeenten die bijvoorbeeld nu nog groeien
qua inwonersaantal, maar weten dat die groei over een paar jaar stopt,
kunnen actief op zoek gaan naar gemeenten die nu al krimp kennen. Op
deze manier kunnen gemeenten leren van elkaar.
Leven in Nederland 2007 is leven in veelzijdige, diverse gemeenten.
Leven in Nederland in 2007 is ook leven in gemeenten die samenwerken,
elkaar inspireren en zich meten met elkaar. Deze publicatie biedt
hiervoor een uitstekende basis.
Naar boven
---
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties