29 november 2007
Het SER-Jongerenpanel Maatschappelijke Stages is voorstander van de
invoering van verplichte maatschappelijke stages in het voortgezet
onderwijs. Zo kunnen alle scholieren ervaring opdoen met het leveren
van een inzet voor de maatschappij. Wel moet voorkomen worden dat
maatschappelijke stages regulier werk, beroepsgerichte stages of
leerwerkplekken verdringen. De vormgeving van de maatschappelijke
stage moet zoveel mogelijk aan de jongeren zelf worden overgelaten. Er
is een grote variëteit aan stages mogelijk: in de zorg, maar
bijvoorbeeld ook in de natuur, de sport, via een bedrijf, in de
sociale sector of in het buitenland.
Dat staat in het rapport Maatschappelijke stages: een schat aan
ervaringen, dat het SER-Jongerenpanel Maatschappelijke Stages vandaag
heeft aangeboden aan staatssecretaris Van Bijsterveldt van OCW.
Aanleiding is het kabinetsvoornemen tot invoering van een verplichte
maatschappelijke stage in het voortgezet onderwijs, dat is uitgewerkt
in een Plan van Aanpak. Het rapport gaat in op verschillende aspecten
van de maatschappelijke stage, zoals het doel, omvang en duur, aard
van de werkzaamheden en de organisatie.
Doel maatschappelijke stage
De maatschappelijke stage heeft als doel dat scholieren ervaren wat
het is om een bijdrage te leveren aan de samenleving zonder daar
onmiddellijk iets voor terug te krijgen. Daarnaast is het belangrijk
dat scholieren via de stage in contact komen met delen van de
samenleving waarmee ze normaal gesproken niet in aanraking komen. Het
rapport maakt een strikt onderscheid tussen de maatschappelijke stage
en de beroepsgerichte stage. Het oefenen van beroepsvaardigheden is
geen primair doel van de maatschappelijke stage. Persoonlijk nut en
een zekere beroepsvaardigheid zijn hooguit mogelijke positieve
neveneffecten van de maatschappelijke stage.
Omvang en duur
Het Jongerenpanel Maatschappelijke Stages pleit voor een stage van
minimaal 75 uur en maximaal 100 uur, gespreid over meerdere jaren en
bestaand uit tenminste twee projecten. Zo krijgt de maatschappelijke
stage voldoende substantie om aan zijn doel te kunnen voldoen. Het
Jongerenpanel wil meer dan één project, zodat scholieren zich goed
kunnen oriënteren op de samenleving. Het panel vindt bovendien dat de
stage-uren als onderwijstijd moeten gelden.
Werkzaamheden
Scholieren mogen voor hun maatschappelijke stage geen activiteiten
verrichten die primair een winstoogmerk hebben, vindt het
Jongerenpanel Maatschappelijke Stages. Het mag alleen om concrete
maatschappelijke inzet gaan. Wel kunnen scholieren meeliften met het
vrijwilligerswerk van werknemers van maatschappelijk betrokken
bedrijven.
Organisatie
Van belang is dat de scholen draagvlak creëren voor maatschappelijke
stages, bijvoorbeeld door de medezeggenschapsraden te betrekken bij de
invoering. Verder waarschuwt het Jongerenpanel ervoor dat er niet een
hele bureaucratie wordt opgetuigd. Scholen moeten vooral zelf in
overleg met andere betrokken partijen bepalen hoe ze de stages regelen
en met wie ze samenwerken. Het is wel belangrijk dat elke school een
vast aanspreekpunt voor maatschappelijke stages heeft.
Begeleiding
Het succes van de maatschappelijke stage hangt sterk af van de
begeleiding. Die moet dan ook goed geregeld worden. De school biedt
begeleiding bij de voorbereiding en de terugblik op de stage, de
stageaanbieder zorgt voor de begeleiding op de stageplek. Ook
zorgleerlingen (leerlingen met een ârugzakjeâ) moeten een
maatschappelijke stage kunnen lopen. Als dat voor de kwaliteit van de
begeleiding van zorgleerlingen nodig is, moeten daarvoor extra
formatieplaatsen komen, vindt het Jongerenpanel.
Waardering
Een geldelijke beloning is volgens het Jongerenpanel niet gepast voor
een maatschappelijke stage, maar het is wel belangrijk dat er
waardering wordt getoond voor de inzet. Dat kan bijvoorbeeld door de
scholier na de stage een certificaat uit te reiken, waarin staat waar,
wanneer en hoeveel uur er stage is gelopen. Ook moeten scholieren
studiepunten voor hun maatschappelijke stage krijgen als die binnen de
onderwijstijd valt.
Jongerenpanel
Het Jongerenpanel Maatschappelijke Stages is in het voorjaar van 2007
door het dagelijks bestuur van de SER ingesteld, als experiment om
jongeren meer te betrekken bij het werk van de SER. Het Jongerenpanel
Maatschappelijke Stages bestaat evenals de SER uit ondernemers- en
werknemersvertegenwoordigers en onafhankelijke leden.
De meerwaarde van het rapport ligt in het feit dat het is opgesteld
door jongeren zelf én een breed maatschappelijk draagvlak heeft
doordat zowel de jongerenorganisaties van de vakcentrales en van de
ondernemerscentrales als onafhankelijk deskundigen zich erover hebben
gebogen.
Naast het rapport is er ook een brochure die speciaal voor jongeren is
geschreven, met praktijkvoorbeelden van maatschappelijke stages en
interviews met scholieren, docenten en stageaanbieders.
---
Sociaal-Economische Raad