* donderdag 29 november 11.15 uur
Niels van Antwerpen
Cross-border provision of air navigation services with specific
reference to Europe: safeguarding transparent lines of
responsibility and liability
Faculteit: Rechtsgeleerdheid
Promotoren: prof.dr. P.P.C. Haanappel en prof.mr. L.J. Brinkhorst
Ondanks de invoering van nieuwe methodes en technieken zijn de
luchtverkeersdienstverleners in de Europese Unie niet opgewassen
tegen de voortdurende groei van het luchtverkeer. Er zijn
situaties dat er meer vraag is naar luchtverkeersdienstverlening
dan dat er capaciteit beschikbaar is. Om overbelasting van het
systeem tegen te gaan worden luchtvaartuigen, omwille van de
veiligheid, langer aan de grond gehouden of worden vluchten
omgeleid.
De Europese Unie (EU) en EUROCONTROL streven naar een nieuwe
indeling van het Europese luchtruim hetgeen
luchtverkeersdienstverleners in staat moet stellen om efficiënter
te kunnen opereren. Door herindeling van het luchtruim kunnen er
efficiëntere vluchtschemas worden opgesteld waardoor de gemiddelde
vluchtduur wordt verlaagd, minder brandstof wordt verbruikt en
minder CO2 wordt geproduceerd. Bovendien zou herziening van het
luchtruimstructuur moeten resulteren in een vermindering van
operationele kosten, verhoging van de veiligheid en minder
vertragingen in de lucht. Dit zou dus ook minder ongerief bij
passagiers en luchtvaartmaatschappijen moeten opleveren. Het
programma van de Europese Commissie is ook wel bekend onder de
naam: Single European Sky.
In zijn promotieonderzoek heeft Niels van Antwerpen de juridische
achtergrond van grensoverschrijdende luchtverkeersdienstverlening
bestudeerd, mede naar aanleiding van de tragische botsing tussen
twee vliegtuigen nabij Überlingen (Duitsland) op zon 11 kilometer
hoogte in Juli 2002. Er was toen sprake van grensoverschrijdende
luchtverkeersdienstverlening door een Zwitserse dienstverlener in
het Duitse luchtruim. De Duitse rechtbank verklaarde de
schadeclaim gegrond van één van de luchtvaartmaatschappijen en
oordeelde dat Duitsland moest opdraaien voor de schade.
Het ongeval toont aan dat het noodzakelijk is om te komen tot
transparante lijnen van staatsaansprakelijkheid. Is het mogelijk
om vanuit het oogpunt van internationaal publiekrecht, en ter
bevordering van grensoverschrijdende luchtverkeersdienstverlening,
staatsaansprakelijkheid neer te leggen bij de toezichthouder op de
luchtverkeersdienstverlener in plaats van de staat in wiens
luchtruim de dienstverlening wordt aangeboden? Vanuit
privaatrechtelijk oogpunt wordt op basis van rechtsvergelijkend
onderzoek gekeken naar de mogelijkheid van een geharmoniseerd
aansprakelijkheidsregime voor derde partijen op de grond. Tevens
wordt gekeken of een contractueel aansprakelijkheidsregime kan
worden vastgelegd tussen luchtvaartmaatschappijen en
luchtverkeers-dienstverleners.
Zoals ook blijkt uit het Rapport van de High Level Group (juli
2007) is de discussie over het implementeren van de Single
European Sky in volle gang. Het promotieonderzoek behandelt daarom
een uiterst actueel thema en dilemma.
Begin 2008 zal een handelseditie verschijnen in de reeks Aviation
Law and Policy Series van uitgeverij Kluwer Law International te
Alphen a/d Rijn onder ISBN 13-9789041126887.
In verband met de verbouwing in het Academiegebouw vinden de promoties
plaats in de Lokhorstkerk (Pieterskerkstraat)
Universiteit Leiden