* woensdag 28 november 16.15 uur
Leonie Snijders
Extreme star formation in starburst galaxies
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Promotor: prof.dr. M. Franx
Stervorming in een snelkookpan
Al brengen sterrenstelsels het overgrote deel van hun levensloop
in isolatie door, toch zijn de kortstondige ontmoetingen met
buurstelsels erg belangrijk in hun evolutie. Overal om ons heen
zien we sporen van kosmisch kannibalisme, waarbij kleine stelsels
door grotere worden opgeslokt. Spectaculairder is de titanenstrijd
waarbij twee grote spiraalstelsels botsen om uiteindelijk met
elkaar te versmelten tot één nieuw sterrenstelsel. Zulke
interacties kunnen voor een waar spektakel zorgen; in korte,
heftige uitbarstingen (starbursts) worden enorm veel jonge, zware
sterren gevormd. Dit maakt de zogenoemde starburststelsels
bijzonder goede laboratoria om het proces van stervorming te
bestuderen.
Het waarnemen van stervormingsgebieden in zulke extreme stelsels
is niet eenvoudig, omdat de nieuwgevormde sterren diep verborgen
liggen in grote stofwolken. In het optisch (de straling waarvoor
het menselijk oog gevoelig is) is niets te zien van alle actie die
binnenin de wolk plaatsvindt. Straling van langere golflengte lukt
het beter om door de gas- en stofwolken heen te stralen. Daarom
maken we
gebruik van mid-infrarood camera's, een technologie die vergeleken
met de optische sterrenkunde nog in de kinderschoenen staat, om de
verborgen kraamkamers te onthullen. Waarnemingen met de nieuwe,
deels in Nederland gebouwde, mid-infrarood camera VISIR laten zien
dat stervorming in starburststelsels significant verschilt van die
in de Melkweg, namelijk onder veel hogere druk. Je hebt als het
ware stervorming in een snelkookpan.
In verband met de verbouwing in het Academiegebouw vinden de promoties
plaats in de Lokhorstkerk (Pieterskerkstraat)
Universiteit Leiden