Nederlands Jeugdinstituut
Onderzoek naar de risico's van de media bij seksualisering jeugd
Meisjes die vaker naar videoclips kijken vinden uitzonderlijk seksueel
gedrag, zoals direct gaan vrijen met een vreemde jongen, normaler dan
meisjes die minder vaak op MTV of TMF afstemmen. Jongens die de vrouw
graag als lustobject zien, nemen de grenzen voor seksueel gedrag ook
minder nauw. Bovendien fantaseren die jongens vaker over seks met de
media als voorbeeld. Dat blijkt uit onderzoek van het Nederlands
Jeugdinstituut / NJi onder 600 jongeren van het VMBO, HAVO en VWO
onderwijs.
Uit het onderzoek blijkt tegelijkertijd ook dat we de mogelijke
risicos van de media niet moeten overdrijven. Veruit de meeste jongens
en meisjes tussen de 12 en 17 jaar hebben niet meer seksuele ervaring
dan verkering en wat zoenen. De meeste jongeren denken bovendien
tamelijk conservatief over wat op hun leeftijd normaal seksueel gedrag
is. Vooral meisjes zijn behoudender in hun opvattingen en hebben nog
weinig seksuele ervaringen.
Jongens
Jongens lopen vooral onder invloed van leeftijdgenoten het risico een
vertekend mediabeeld te krijgen van gewoon seksueel gedrag. Een meer
geseksualiseerde houding over erotiek en relaties komt vooral voor bij
jongens die door hun vrienden overgehaald worden om discutabele
mediaproducten, zoals 16+ films, te bekijken. Binnen de groep kunnen
de negatieve voorbeelden in die media een belangrijke rol spelen.
Daarnaast doen ouders van vrij denkende jongens ook weinig aan
mediaopvoeding. Meer geseksualiseerde jongens bepalen vooral zelf of
met hun vrienden wat ze willen zien op televisie of op internet en
krijgen daar weinig uitleg van hun ouders over.
Meisjes
Bij meisjes speelt het ontbreken van mediaopvoeding thuis eveneens een
rol bij hun vrijere ideeën over seks. Meisjes die het gewoner vinden
om bijvoorbeeld hun borsten via de webcam te laten zien, krijgen
minder vaak commentaar van hun ouders over hun kijkgedrag. Meisjes die
meer ervaring hebben met vrijen of seks, hebben ook vaker een eigen
tv-toestel en komen eveneens uit gezinnen waar de ouders minder aan
mediaopvoeding doen. Voor die meer ervaren meisjes speelt de
vriendenkring overigens juist een positieve rol. Meisjes met meer
romantische of seksuele ervaringen ondervinden minder druk van hun
leeftijdgenoten om spannende sites of 16+ films te bekijken en kennen
een positieve waarde toe aan hun vriendschappen.
Ervaring met seks
Negatieve ervaringen met seks (gedwongen seks, ongeplande
zwangerschappen en soas) komen slechts bij een heel klein deel van de
jongeren voor. Jongeren met een Surinaamse achtergrond blijken de
meeste ervaring te hebben met vrijen en seks en ook het meest met
negatieve ervaringen met seks. Marokkaanse en Turkse jongeren zijn het
minst seksueel actief en hebben significant minder liberale
opvattingen over wat gewoon seksueel gedrag onder jongeren is.
Meer onderzoek noodzakelijk
Het onderzoek is in juni 2006 uitgevoerd op verschillende middelbare
scholen verspreid in de Randstad en geeft een representatief beeld van
jongeren tussen de 12 en 17 jaar in Nederland. Het onderzoek geeft aan
dat er verbanden zijn tussen de seksuele opvattingen en gedragingen
van jongeren en hun mediagedrag en de rol van de ouders en
leeftijdgenoten. Van belang is de constatering dat niet alleen
meisjes, maar ook jongens het risico lopen op een geseksualiseerde
houding. Aangeraden wordt om meer onderzoek te verrichten waarbij
jongeren over een langere periode worden gevolgd. Alleen zo is vast te
stellen of de geseksualiseerde houding daadwerkelijk gestimuleerd
wordt door wat de jongens en meisjes in de media zien. Daarbij moet
dan ook verder gekeken worden naar de rol van ouders en vrienden. Het
NJi heeft onlangs samen met de Rutgers Nisso Groep en het
Kenniscentrum Movisie gepleit voor zon onderzoeksprogramma.
Meer informatie
Het rapport 'Jongeren, media en seksualiteit: Hoe media-interesses en
gebruik samenhangen met fantasieën, opvattingen en gedrag' is
geschreven door Peter Nikken en is hier te downloaden.