Sensoa - Vlaams service- en expertisecentrum voor seksuele gezondheid en hiv
Persbericht hiv-cijfers
Nieuwe HIV-diagnoses blijven relatief constant
maar nemen opnieuw toe bij Belgische homomannen!
In 2006 noteerde het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid
1.014 nieuwe diagnoses met hiv in België. Dat betekent een lichte
daling (5,6%) tegenover 2005. Volgens Sensoa zet de trend van de
voorbije vijf jaar van ongeveer 1.000 nieuwe diagnoses per jaar zich
door. Bij de niet-Belgen neemt het aantal diagnoses sinds 2000 af, zij
vertegenwoordigen nu nog 55,3 % van het aantal nieuwe diagnoses.
Opmerkelijk is de stijging met 18,9% tegenover 2005 van het aantal
nieuwe diagnoses bij personen met de Belgisch nationaliteit. 85% van
deze diagnoses wordt vastgesteld bij mannen, driekwart van hen werd
waarschijnlijk besmet via homoseksuele contacten. Nooit eerder was het
aandeel van homoseksuele overdracht bij de nieuwe diagnoses zo hoog.
Sensoa verhoogt dan ook zijn preventie-inspanningen naar deze
doelgroep.
Cijfers
We kennen van ongeveer 70% van de 1.014 nieuwe diagnoses in 2006 de
nationaliteit en de waarschijnlijke overdrachtswijze. Van de 321
nieuwe diagnoses vastgesteld bij Belgen verliepen er 202 via
homoseksuele contacten. Dit is een verdubbeling in tien jaar tijd, van
104 (1995) naar 202 (2006). Bij de 387 diagnoses bij niet-Belgen
merken we ook een opvallende stijging van homoseksuele overdracht in
2006, al blijft er bij deze groep een zwaar overwicht van
heteroseksuele overdracht met 277 gevallen.
Oorzaken
De oorzaken van deze evolutie bij homomannen zijn zeer divers en
complex, en werken op elkaar in. Belangrijkste oorzaak is wellicht dat
er meer mannen met hiv binnen de doelgroep voorkomen. Het aantal
mensen met hiv dat in goede gezondheid verkeert dankzij de verbeterde
medicatie, neemt steeds toe. Een groot deel van hen is ook seksueel
actief. Tegelijkertijd is hiv net door die verbeterde medicatie (en
het stigma dat nog nog steeds kleeft aan een hiv-infectie) meer
onzichtbaar dan ooit tevoren.
Een andere oorzaak is het toegenomen aantal besmettingen met seksueel
overdraagbare aandoeningen (soa) binnen de doelgroep. Iemand die
besmet is met een soa en hiv, besmet sneller anderen met hiv.
Omgekeerd geldt ook dat iemand met een soa ontvankelijker is voor een
besmetting met hiv.Bovendien vangt Sensoa signalen op dat er ook een
daling is van het veilig vrij-gedrag bij de doelgroep, al bestaan daar
geen recente en exacte cijfers over.
Daarnaast zijn er een aantal feiten waarvan Sensoa vermoedt dat ze
effect hebben op het aantal hiv-infecties. Door internet is het een
pak makkelijker geworden om (seks)contacten te leggen. Ook is het
aantal horecagelegenheden toegenomen dat de mogelijkheid voorziet tot
seks op locatie. Sommigen zijn seks gaan beschouwen als een
consumptieproduct. Daarnaast heeft internet ook gezorgd voor een
makkelijkere "doorstroming" van de verschillende subdoelgroepen onder
elkaar. Een jonge, nog onervaren homoman kan nu sneller en makkelijker
in contact komen met bijvoorbeeld een homoman uit de kinky scene,
terwijl die werelden vroeger strikter gescheiden waren.
Respons
Deze cijfers komen niet als een verrassing aan bij Sensoa. Ook in onze
buurlanden merkt Sensoa dezelfde trends. De voorbije twee jaar is er
dan ook meer geïnvesteerd in preventie naar die doelgroep. Dat
resulteerde in een aantal vernieuwende initiatieven zoals het glossy
preventiemagazine Bend, de website www.mannenseks.be en affiches met
korte, krachtige preventieboodschappen. Meest opvallend was het
ondertekenen door een groot aantal homozaken van een charter, waardoor
zij zich profileren als een Safe Sex Zone: condooms en glijmiddel zijn
er gratis of makkelijk verkrijgbaar en preventiemateriaal van Sensoa
is er duidelijk aanwezig en wordt goed gedistribueerd.
Voormalig Vlaams minister voor Gezondheid, Welzijn en Gezin Inge
Vervotte heeft in maart 2007 met Sensoa een Rondetafel georganiseerd,
waarop organisaties uit het brede veld aanwezig waren. Diverse
werkgroepen hebben vervolgens initiatieven voorbereid en aanbevelingen
geformuleerd. Op vrijdag 30 november organiseert Minister Vanackere
een tweede Rondetafel, waarop de resultaten worden gepresenteerd en
verdere acties worden besproken. Ondertussen hebben Sensoa, de
Holebifederatie, de homohoreca, de Universiteit Gent, en het Instituut
voor Tropische Geneeskunde reeds initiatieven genomen om het probleem
in al zijn complexiteit te helpen aanpakken.
Sensoa zelf zet een halftijds medewerker extra in om de preventie
naar homomannen met hiv te ondersteunen. In 2008 komt er een extra
sensibiliseringscampagne naar homomannen die het condoom als
preventiemiddel opnieuw centraal stelt. Tegelijk vraagt Sensoa aan de
overheid om meer te investeren in onderzoek dat moet leiden tot nog
meer effectieve inspanningen, en extra stimulansen om het zorg- en
preventieaanbod beter op elkaar af te stemmen. Maar seksualiteit is
bij uitstek gedrag dat zich in de intieme sfeer afspeelt en waar
(gelukkig) geen controle op mogelijk is. Veilig vrijen blijft dan ook
een individuele verantwoordelijkheid die iedereen dient op te nemen.