VVD


27-11-2007

VVD wil Hoger Onderwijs naar de top

De VVD ziet positieve elementen in de onderwijsbegroting van minister Plasterk, maar is erg teleurgesteld in de wijze van bekostiging van het Hoger Onderwijs.

De bekostiging van het Hoger Onderwijs wordt niet ingezet als sturingsmiddel om de kwaliteit te bevorderen. Dit is wel wat er volgens de VVD nodig is. De VVD wil overgaan op een bekostigingssysteem waarbij de kwaliteit van het HO centraal staat en stelt voor om alle HO instellingen op dezelfde wijze te financieren: via een vaste voet, een basiskwaliteitbekostiging en een diplomabekostiging.

De vaste voet is het basisfundament waarop instellingen de rest van hun onderwijshuis kunnen bouwen. Het aandeel vaste voet bedraagt 20% van de totale bekostigingsbudget voor het HO (maar kan dus per instelling verschillen).
Daarnaast ontvangen instellingen in het voorstel van Halbe Zijlstra een 6-jarige basiskwaliteitbekostiging, die is berekend op basis van de ambities en doelstellingen van de instelling zelf (bijvoorbeeld kwaliteit en kwalificaties van de docenten, uitvalpercentages, leren van vaardigheden, koppeling aan bedrijfspraktijk of onderzoek, etc.). Dit biedt de instellingen voldoende basis en vertrouwen om langjarig beleid te formuleren en tegelijkertijd biedt het de mogelijkheid instellingen achteraf af te rekenen op meetbare prestaties. Tevens wordt de kwaliteit van het onderwijs op transparante wijze inzichtelijk gemaakt. Het aandeel basiskwaliteitbekostiging bedraagt 40% van het totale bekostigingsbudget voor het HO (maar kan dus per instelling verschillen).
De overige 40% van de bekostiging van het HO wordt toegewezen via diplomabekostiging, een bonus die wordt uitbetaald voor iedere student die de opleiding succesvol afrondt. Een voorwaarde voor diplomabekostiging/outputfinanciering is echter dat de kwaliteit van de output moet worden gecontroleerd en dat gebeurt momenteel onvoldoende. De VVD stelt daarom voor over te gaan op extern gecontroleerde eindtermen en eindtoetsen per opleiding in het HO, waarbij de essentiële onderdelen van die opleiding in de breedte worden getoetst. Indien een student zakt voor de eindtoets, dan krijgt de instelling voor de extra studietijd (1 of meer semesters) geen extra bekostiging vanuit het Rijk.

Het systeem van kwaliteitsrechten heeft een aantal grote voordelen: De slager keurt niet langer ongestraft zijn eigen vlees. Als een instelling de kwaliteit van het geboden onderwijs verlaagt, dan wordt dat niet langer beloond met hogere inkomsten. De prikkel wordt zelfs omgedraaid: als het geboden onderwijs van onvoldoende niveau is, zullen minder studenten de eindtoets succesvol afronden en heeft de instelling daarmee minder inkomsten.
Studenten moeten hun kennis beter vasthouden. Bij een eindtoets zal een student blijk moeten geven van een breed kennisniveau en in staat moeten zijn de verbanden tussen de verschillende vakken te zien. De resultaten van de eindtoets zijn een goede indicatie voor de kwaliteit van een opleiding. Door de eindtoetsen komt informatie beschikbaar, die nodig is om een goede vergelijking tussen instellingen te kunnen maken. Ook de indicatoren en beoordelingen van de basiskwaliteitbekostiging leveren veel kwalitatieve informatie op, op basis waarvan de kwaliteit van het hoger onderwijs veel transparanter wordt.
Studenten zullen zich actiever opstellen waar het om de kwaliteit van de opleiding gaat. Een slecht gegeven vak kan consequenties hebben bij de eindtoets en daarom zullen studenten sneller aan de bel trekken. Doordat aan het eind van de opleiding wordt afgerekend op basis van vakinhoudelijke criteria/eindtermen, zal er een einde komen aan de marginalisatie van rol van vakdocenten binnen de onderwijsinstellingen.
Instellingen zullen bij de toelating willen vaststellen of studenten geschikt zijn voor de opleiding. De studenten hebben hier ook belang bij, omdat daarmee voorkomen wordt dat ze een verkeerde studiekeuze maken en studietijd verliezen.
De invoering van collegegelddifferentiatie wordt eenvoudiger. Instellingen die extra kwaliteit bieden, kunnen aantonen dat het ook echt iets extra's is. De extra kwaliteit kan zich vertalen in hogere slagingspercentages, hogere gemiddelde cijfers en/of een breder en uitdagender lespakket.