Amsterdam, 27 november 2007
Minder gezondheidsproblemen door rookverbod horeca
Onderzoek in verschillende Europese landen toont aan dat een rookverbod in de horeca leidt tot een betere longfunctie, minder hart- en vaatziekten en minder luchtwegklachten. Dit blijkt uit het Signaleringsrapport Beroepsziekten 2007 van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB), dat is gevestigd in het AMC. Het onderstreept de noodzaak om snel uitvoering te geven aan het recente besluit van de regering om de gehele horeca met ingang van juli 2008 rookvrij te maken. Het Signaleringsrapport wordt vandaag aangeboden aan minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Piet Hein Donner.
Directeur van het NCvB Dick Spreeuwers: 'In landen met een rookverbod in de horeca zijn de positieve effecten op de gezondheid snel zichtbaar. De longfunctie bij het horecapersoneel verbetert en luchtwegklachten nemen af. Daarnaast toont onderzoek in Italië aan dat het aantal ziekenhuisopnames wegens een hartinfarct in het jaar na invoering van het verbod aanzienlijk afneemt. In Italië was dat elf procent.'
Volgens het NCvB zijn deze onderzoeksresultaten, én de kankerverwekkende effecten van passief roken, krachtige argumenten om het rookverbod in de Nederlandse horeca snel in te voeren.
In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid brengt het NCvB jaarlijks het Signaleringsrapport Beroepsziekten uit. De cijfers over gemelde beroepsziekten zijn gebaseerd op zo'n 6.000 meldingen van de arbodiensten en individuele bedrijfsartsen, die verplicht zijn beroepsziekten te melden aan het NCvB. Ook zijn literatuurgegevens en informatie van de peilstations voor arbeidsgebonden huidaandoeningen en arbeidsgebonden longaandoeningen geraadpleegd. Daarnaast worden actuele maatschappelijke en wetenschappelijke inzichten besproken.
Oude en nieuwe risico's in werk
In het Signaleringsrapport bespreekt het NCvB de stand van zaken op het gebied van preventie, diagnostiek en behandeling van beroepsziekten. Een aantal onderwerpen moet volgens het centrum hogere prioriteit krijgen in het beleid van overheid, arbodiensten en bedrijven.
Zo vraagt het NCvB in zijn net verschenen rapport meer systematische aandacht voor klachten die verband houden met het werk. Uit dossieronderzoek blijkt dat bedrijfsartsen werk als oorzaak van rugklachten en depressie onderschatten. Te vaak wordt uitgegaan van problemen in de privésfeer. Door werkfactoren te onderschatten worden kansen voor re-integratie en preventie gemist.
Het centrum signaleert ook nieuwe arbeidsrisico's door globalisering. Door het toenemende handelsverkeer kunnen bijvoorbeeld gezondheidsklachten ontstaan bij medewerkers die betrokken zijn bij het ontsmetten van vliegtuigen en het openen van zeecontainers uit Oost-Azië. Nadelige effecten op het zenuwstelsel zijn te verwachten.
In zijn algemeenheid stelt het NCvB dat medewerkers in de schoonmaaksector een groot risico lopen op beroepsziekten. De fysieke belasting is vaak hoog evenals de blootstelling aan vuil, schoonmaakmiddelen en, in bepaalde gevallen, cytostatica. Vooral bij scheepsonderhoud en industriële reiniging zijn de risico's op beroepsziekten door toxische stoffen groot.
Het centrum stelt tevreden vast dat deze sectoren zelf zich steeds meer bewust zijn van deze risico's en preventieve maatregelen nemen. Zo hebben zij onlangs een 'Handboek Vuil' ontwikkeld waarin duidelijke richtlijnen staan hoe om te gaan met toxische stoffen.
Stress bij militairen en brandweerpersoneel
In verband met de deelname van defensiepersoneel aan internationale missies wijst het NCvB op Brits en Amerikaans onderzoek dat aantoont dat militair personeel dat terugkomt uit conflictgebieden, klachten vertoont van het geheugen en verminderde aandacht. Het aantal militairen met verschijnselen van een Posttraumatische Stress Stoornis is opvallend hoog. Dit ziektebeeld kan optreden na een traumatische ervaring en veroorzaakt klachten zoals angst, slaapproblemen, concentratieproblemen of bijvoorbeeld schrikachtigheid.
Studies wijzen uit dat screening van militairen op psychische klachten voorafgaand aan een uitzending weinig zinvol is. Opvang ter plekke of achteraf lijkt effectiever. Deze bevindingen zijn voor ons land van belang in verband met de deelname aan internationale missies.
Ook de relatie tussen hart- en vaatziekten en werk wordt steeds duidelijker. De combinatie van acute psychische en lichamelijke stress veroorzaakt bijvoorbeeld vaker hartinfarcten bij brandweerlieden tijdens het alarm en bij brandbestrijding. Bij reorganisaties in bedrijven en organisaties waarbij sprake is van verlies van werk, is de kans op een hartinfarct of beroerte meer dan tweemaal zo hoog.
Op het gebied van preventie vraagt het NCvB extra aandacht voor blootstelling aan cytostatica. Niet alleen ziekenhuismedewerkers, maar ook medewerkers in de thuiszorg, verpleegtehuizen, industriële wasserijen en diergeneeskundige praktijken komen bij de uitoefening van hun vak in aanraking met cytostatica. Vooral de gezondheidsrisico's voor het nageslacht die dit met zich meebrengt, worden nog onvoldoende onderkend bij deze beroepsgroepen.
Het rapport geeft een overzicht van de gemelde beroepsziekten, onder meer per branche. Daarnaast worden trends beschreven binnen beroepsziekten en zogenaamde alerts, zaken die volgens het NCvB hoge prioriteit moeten krijgen bij professionals in de Arbopraktijk, werkgevers, werknemersorganisaties en overheid.
Noot voor de redactie (
Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam