PH Nieuwsbrief 280.10

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


IN 2017 HEEFT AMSTERDAM SPOEDZORGPLEINEN


In 2017 telt Amsterdam enkele locaties waar een huisartsenpost, een Spoedeisende hulpafdeling, thuiszorg-buiten-kantooruren, een crisisdienst van de geestelijke gezondheidszorg, een dienstapotheek en een gemeenschappelijke telefooncentrale voor al deze diensten gezamenlijke zijn gehuisvest en professionals intensief als gelijkwaardige collega's samenwerken. Zo'n locatie bestaat al in Hoogeveen en heet daar Spoedzorgplein. Deze voorspelling deed ondergetekende bij de opening van de nieuwe huisvesting van Nederlandse grootste ambulancedienst VZA, ofwel Verenigd Ziekenvervoer Amsterdam, op donderdag 22 november. Het VZA vierde tevens haar 50 jarig bestaan: in 1957 richtte de vader van de huidige eigenaar, Jan Veenstra, het bedrijf op. Ondergetekende roemde de paraatheid, doelmatigheid en bevlogenheid van de ambulancezorg in Nederland. Ik sloot daarbij aan op de voordrachten van Zorgverzeraars Nederland directeur Chiel Bos, arts en VWS Directeur Curatieve Zorg drs. Marcelis Boerenboom. Toch moet de spoedzorg anders zijn in 2017. Met de andere sprekers wees ik op het dreigende personeelstekort in de zorg. Zonder beleidswijziging werkt in 2020 één op de vijf Nederlanders in de zorg. Dat is niet op te brengen. In mijn eigen voordracht heb ik een aantal arbeidsbesparende zorginnovaties bij elkaar gebracht binnen Amsterdam. Ik droomde hardop van 1. spoedzorgpleinen 2. meer EHBO competenties bij burgers 3. digitale stroomlijning zoals in Tilburg 4. geïntegreerde spoedposten zoals in Purmerend 5. een geïntegreerde nachtdienst voor alle professionals 6. één telefoonnummer 113 naast 112 voor alle huisartsenposten en andere puur medische spoedvragen en 7. één Nederlands triage systeem. Ik pleitte voor het behoud van de mix van acute en besteld ambulancevervoer, de hoge arbeidsmoraal en de hoge deskundigheid van de professionals. De PPP's bij mijn voordracht vind je op www.integratedcare.nl doorklikken op voordrachten. Wil je alles weten over het nu en de toekomst van de Nederlandse triage? Kom op 8 februari naar het één ochtend durende congres hierover op het UMC Utrecht. Surf naar de genoemde website en klik door op nascholing.


AFSTANDBEDIENER MAKKELIJKER VOOR PATIENT DAN TOETSENBORD


Op 20 november heeft zorgaanbieder Zuidzorg de Brainport Health Innovation Award ontvangen uit handen van de Brabantse Commissaris de Koningin Hanna May-Weggen. Dat gebeurde tijdens een diner in het Philips Evoluon. Zuidzorg kreeg die prijs voor het project Viedome met digitale, interactieve televisie in een wooncomplex in de Gemeente Geldrop-Mierlo. Binnen Viedome kunnen patiënten screen-to-screen communiceren met hun huisarts, met familie en tal van gemeentelijke diensten. De verwachting is dat interactieve, digitale televisie de plaats gaat innemen van de telefoon. Het project telt nu 250 gebruikers en ziet een snelle groei tegemoet. Een jury, onder voorzitterschap van Vereniging Nederlandse Ziekenhuizen voorzitter Jo Leemhuis en onder meer ondergetekende als jurylid, had de prijs toegewezen vanwege de grote schaal. Ook speelde mee dat wij verwachtten dat een afstandsbediener voor de interactieve TV makkelijker is te bedienen door, meestal laag opgeleide, chronische zieken dan een toetsenbord van een PC. Ook is die makkelijker te hanteren vanuit bed of vanuit een (rol)stoel. Tijdens het genoemde diner viel op hoe hecht autoriteiten en instellingen in de regio Eindhoven samenwerken op het terrein van innovaties in de zorg. De gezamenlijke industrie, zorgaanbieders, maatschappelijke instanties en overheden werken intensief samen bij deze innovaties. Als ergens in Europa de invoering van digitale, interactieve televisie voor chronische zieken moet lukken, dan is het in deze voortuin van multinational Philips. Wil je meer weten over Viedome? Surf naar www.zuidzorg.nl. Wil je meer weten over de prijsuitreiking? Surf naar www.brainport.nl


EUROPEES TELEMEDICINE PROJECT MET SUCCES AFGEROND


In Barcelona, Palma de Mallorca, Genua, Bologna, Southampton, Den Haag en Eindhoven hebben de afdgelopen twee jaar telemedecine projecten gedraaid met steun van de Europese Unie. Dat gebeurde onder de bezielende leiding van de Eindhovens oud GGD directeur Ron Pullen. De projecten betroffen interactieve website voor diabetes patiënten (Eindhoven), telemonitoring van COPD- en hartfalen patiënten ((Southampton, Bologna en Den Haag), het gebruik van e-consulten op grote afstand (Genua en Palma de Mallorca). Op donderdag 21 november, daags na de uitreiking van de Brainport Health Innovation Award, confereerden de initiatiefnemers van het project. Ondergetekende opende de conferentie met een gastcollege over de toekomst van telemedicine en zorgprogramma's. Wil je meer weten over het Europese project en haar goede voorbeelden? Surf dan naar www.interreg3c.net of naar www.avdomotica.nl Je kunt ook een mail sturen naar genoemde Ron Pullen op emailadres r.pullen@rosrobuust.nl Hij is directeur van de Brabantse Ondersteuningsorganisatie (ROS) voor de eerstelijn. Wil je kennis nemen van mijn eigen gastcollege? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op voordrachten. Wil je meer weten over recente ontwikkelingen in zorgprogramma's en telemedicine? Kom naar het congres Recente ontwikkelingen in zorgpaden en zorgstraten dat op 25 januari plaatsvindt op het UMC Utrecht. Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op Nascholing.


ZORGPROGRAMMA TEGEN CHRONISCHE JEUK WERKT


Op 22 november promoveerde Harmieke van Os-Medendorp bij de Universiteit Utrecht op het proefschrift Coping with Itch, a nurse led intervention. Als promotores traden de hoogleraren Mieke Grypdonck, verpleegkundige en Carla Bruijnzeel-Koomen, dermatologe op. Ondergetekende was lid van de promotiecommissie die onder leiding stond van NIVEL directeur prof. Jozien Bensing. In vijf ziekenhuizen waaronder het UMC Utrecht boden huidverpleegkundigen een drie dagdelen durende interventie aan patiënten met jeuk aan. Dermatologen verwezen deze patiënten naar de verpleegkundigen als onderdeel van een groter zorgprogramma. Harmieke van Os beschrijft in haar dissertatie de interventie zelf en de uitkomsten ervan. Deze zijn positief. Patiënten constateerden een afname van aantal en duur van de perioden met jeuk en waren minder vaak de wanhoop nabij. Het aanleren van het omgaan met jeuk is moeilijk. Want soms veroorzaakt stress jeuk en soms is het omgekeerde het geval. Een gave huid is geen garantie voor afwezigheid van jeuk. Een slechte huid levert daarentegen niet altijd jeuk op. Wil je meer weten over zorgprogramma's tegen jeuk? Wil je het proefschrift bestellen? Wil je Harmieke van Os feliciteren? Stuur een email naar h.vanosmedendorp@umcutrecht.nl


GEBRUIKELIJKE ZORG BIJ INDICATIESTELLING ONVOLDOENDE ONDERBOUWD


De familiaire zorgplicht is in Nederland geruisloos ingevoerd sinds het Centrum Indicatie Zorg (CIZ) het Protocol Gebruikelijke Zorg hanteert. Want daarin staat voor iedereen en universeel omschreven welke taken huisgenoten moeten doen voordat zij via het CIZ een beroep kunnen doen op de Awbz. Zo'n universele lijst van criteria heeft vijf bezwaren: 1. er wordt geen rekening gehouden met cultuurverschillen 2. het onderscheid gebruikelijke zorg en mantelzorg is een analytisch onderscheid maar wordt door cliënten niet als zodanig beleefd 3. de lijst doet geen recht aan vrijwilligheid die bij gebruikelijke zorg zo belangrijk is 4. De lijst leidt tot overbelasting van de mantelzorger en 5. de lijst standaardiseert wat niet te standaardiseren is. Deze aanval op het Protocol Gebruikelijke Zorg deed Dick Willems, AMC hoogleraar Medische Ethiek en voorzitter van het Centrum voor Ethiek en Gezondheid (CEG) op vrijdag 23 november. Het CEG functioneert als gezamenlijk initiatief van de Gezondheidsraad en de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg. Dick Willems maakte zijn punt bij de presentatie van het CEG rapport Formalisering van informele zorg. Over de rol van gebruikelijke zorg bij de toekenning van professionele zorg. Ondergetekende trad op als referent bij het uitgebrachte CEG rapport. Men had mij daarvoor gevraagd omdat ik een aantal malen de indicatiestelling in Nederland heb geëvalueerd. Ik maakte het compliment voor de grondige wijze van beoordeling en argumentaties rond de begrippen familiaire zorgplicht en gebruikelijke zorg. Ik beveel het rapport graag aan iedereen aan die wil meedenken over de grens tussen staatshulp via de Awbz en informele hulp via de familie. Ik plaatste verder drie kanttekeningen. 1. Uit mijn eigen onderzoek in de herfst van 2006 blijkt wel, dat de meeste cliënten (zeer) tevreden zijn over de wijze waarop rekening is gehouden met de mantelzorg. 2. Indicatiestelling is het fundament dat het hanteren van een persoonsgebonden of persoonsvolgend budget mogelijk te maken. De bestedingsruimte van zo'n budget over mantelzorg en professionele ruimte zou veel breder moeten worden. 3. Indicatiestelling is ook bedoeld om schaarste aan zorg over cliënten rechtvaardig en transparant te verdelen en vraagsturing te behouden. Wil je het rapport van het CEG lezen? Doen! Het staat op www.rvz.net Wil je kennis nemen van de PPP's bij mijn eigen voordracht op 23.11? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op voordrachten. Wil je kennis nemen van de evaluatie onderzoek die het Julius Centrum heeft uitgevoerd? Surf naar laatste genoemde webstek en klik door op indicatiestelling. Wil je op de hoogte raken van alle recente ontwikkelingen rond de indicatiestelling voor de Awbz? Kom naar het congres dat wij op vrijdag 28 maart 2008 organiseren.


MASTERCLASS GEÏNTEGREERDE ZORG VOOR DE HELFT VOLGEBOEKT


Op 16 januari, 1500 uur start de Masterclass management van geïntegreerde zorg, ketenzorg, zorgprogramma's en disease management programma's. De cursus duurt tien dagdelen op woensdagen van 1500 -1900 uur. Zij is bestemd voor ervaren professionals, leidinggevenden, inkopers van zorgverzekeraars en anderen met vergelijkbare functies. Die zijn werkzaam rond of in zorgprogramma's van de Geestelijke gezondheidszorg, in Centra voor jeugd en Gezin en ziektespecifieke programma's zoals voor diabetespatiënten. Na die tien keer weet je alles wat er aan kennis over ketenzorg in binnen- en buitenland rond het vakgebied waarin je werkt. Tevens heb je geoefend in tal van vaardigheden van verandermanagement. Verder heb je op neutraal terrein ervaringen kunnen uitwisselen met collega cursisten die je anders alleen an de onderhandelingstafel tegenkomt. In andere masterclassen voor kwaliteits-, financiële en Spoedzorgmanagers en voor medische specialisten in opleiding blijkt onze didactische aanpak en kennisoverdracht uitermate aan te slaan. De Masterclass Management van Geïntegreerde zorg die op 16 januari start, telt maximaal 16 personen. Acht deelnemers hebben zich in de afgelopen drie weken aangemeld. Werk je in of rond de Geestelijke gezondheidszorg, de jeugd(gezondheids)zorg of een zorgprogramma voor chronische somatische zieken? Meld je dan aan. Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op Nascholing en nascholingsagenda.


COPD STAGEPLAATS BESCHIKBAAR AFSTUDEEROPDRACHT GENEESKUNDE


COPD is wereldwijd een van de belangrijkste oorzaken van mortaliteit en morbiditeit. Met name exacerbaties hebben een hoge impact op kwaliteit van leven en kunnen daarnaast de achteruitgang in longfunctie accelereren. Vroegdetectie door patiënten en prompte behandeling van exacerbaties is gunstig voor het herstel en prognose. Tot op heden is echter niet bekend hoe deze signalering en bijbehorende actiemaatregelen geoptimaliseerd kunnen worden. Wij zoeken een gemotiveerde student geneeskunde die wil participeren in de ontwikkeling en validatie van een potentieel instrument die COPD patiënten helpt klinisch relevante veranderingen in de gezondheidsstatus te signaleren en vervolgens correcte actiemaatregelen laat nemen. Dit onderzoek vindt zowel in de 1e als 2e lijn plaats. De stagiair coördineert bij inclusie/ exclusie van patiënten, ondersteunt huis/longartsen en longverpleegkundigen bij het uitvoeren van de studie, verzamelt data, doet statistische analysis en beschrijft resultaten in artikelvorm. Heb je interesse en kun je in Januari 2008 beginnen? Neem dan contact op met onderzoeker Jaap Trappenburg (j.c.a.trappenburg@umcutrecht.nl)


VACATURE JUNIOR ONDERZOEKER BIJ SPOEDZORG ONDERZOEK


Voor onze spoedzorg studies zoeken wij binnen de groep medewerkers van het UMC Utrecht een pas afgestudeerde onderzoeker. Die moet ons helpen bij het bewerken van statistische gegevens die regio's ons aanleveren in het kader van de meetweken die wij in april 2008 houden. De hulp bestaat uit het maken van grotere excell bestanden en het maken van eenvoudige statistische analyses. Heb je affiniteit met statistisch onderzoek? Was je afstudeeropdracht daarop gebaseerd? Ben je op de hoogte van medische terminologie? Stuur dan een mail naar leiding gevend onderzoeker Dr. Henk van Stel op H.vanstel@umcutrecht.nl


VERANTWOORDING Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl Bij afmelding of wijziging graag vermelden welke versie (bv 243.1, 243.2, etc) je ontving.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.intergratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.
Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356