NOS, Met het oog op morgen, Radio1
Radio / TV-interview | 23-11-2007
Minister-president Balkenende, na afloop van de wekelijkse
ministerraad, over het ontslagrecht
SLOTBOOM:
Meneer Balkenende, als je dit soort zaken oplost
door het gewoon weg te schuiven, dan wordt regeren eigenlijk wel heel
makkelijk.
BALKENENDE:
Soms wel, soms niet.
SLOTBOOM:
Dan is er een moeilijk dossier, maandenlang gesteggel. Met alle
respect: dan komt daar voor zo'n moeilijk onderwerp de slechtst
denkbare optie toch uit?
BALKENENDE:
Soms is het ook onontkoombaar. Het thema ontslagrecht, want daar doelt
u op, is een ingewikkeld onderwerp. Er wordt al jaren lang over
gesproken. Wij wisten ook bij het begin van de coalitie dat dit een
moeilijke kwestie zou worden. Dat is ook gebleken. En we hebben
natuurlijk wel de afgelopen maanden geprobeerd verder te komen. En dan
deze week was een moment waarop je toch een keer een conclusie moest
gaan trekken van wat doen we nu. Op dat moment merk je duidelijk: er
was niet de mogelijkheid om er gezamenlijk uit te komen en dat heeft
toe geleid tot het onderstrepen van wat ons bindt; dat we mensen aan
de slag willen helpen. We willen tweehonderdduizend banen creëren, we
willen dat diegenen die op afstand van de arbeidsmarkt staan er weer
bij horen. En daar gaan we onverminderd mee door.
SLOTBOOM:
Vindt u het ook niet pijnlijk als premier, want laten we eerlijk zijn:
zo vaak gebeurt het niet dat in een coalitie na heel veel gedoe
geconcludeerd moet worden: we komen er niet uit. Ik heb dat nog nooit
gezien.
BALKENENDE:
Maar dit hangt samen met het onderwerp. Wat dat betreft sta ik er niet
zo van te kijken. Er worden grote woorden gebruikt op het ogenblik,
maar dat hangt wel samen met dit hele lastige, complexe onderwerp.
SLOTBOOM:
Ik snap dat het een lastig onderwerp is, maar een regering zit er om
te regeren. En dinsdag moest de conclusie zijn: op dit punt kunnen wij
even niet regeren. Althans niet samen.
BALKENENDE:
Maar je regeert wel om mensen aan de slag te krijgen. Want de
doelstelling van mensen aan een baan helpen, juist diegenen die toch
weinig kansen hebben, dan denk ik aan ouderen, aan mensen met een
beperking, aan langdurig werklozen. Daar gaan we onverminderd mee
door. Daar hebben we ook instrumenten voor en wat dat betreft zijn die
doelstellingen, die staan nog recht overeind.
SLOTBOOM:
Maar juist omdat het zo'n belangrijk onderwerp is zou je denken: ach,
argeloze toeschouwer; waarom komen ze hier niet gewoon uit. En nu
begrijp ik wel dat u zegt: het is hartstikke moeilijk, maar ja, daar
is een kabinet toch voor: om bij moeilijke zaken knopen door te
hakken?
BALKENENDE:
Er zijn natuurlijk onderwerpen denkbaar waarin partijen zeggen: dit is
voor ons echt een brug te ver. En het gold in het bijzonder voor de
PvdA, dat was de afgelopen maanden wel zichtbaar geworden. En
omgekeerd: stel dat wij nu in een kabinet hadden gezeten met een CDA
die te maken zou krijgen met de vrijheid van onderwijs. Dat zijn
onderwerpen, ja dan kan ik van tevoren voorspellen: daar kom je niet
uit. Want een partij zegt: hier trekken wij een harde grens.
SLOTBOOM:
Dan moet je het regelen in het regeerakkoord, denk ik dan.
BALKENENDE:
U weet hoe het is geformuleerd in het Coalitieakkoord; dat was dat het
werk en de arbeidsmarkt zou worden bezien en er stond een klein
zinnetje op het eind: en de betekenis van het ontslagrecht daarvoor.
Dus met andere woorden: dat is wat was afgesproken. Dus wij wisten dat
we nog een discussie zouden krijgen en dat hebben we ook gezien.
SLOTBOOM:
Hier horen we niks meer van, het ontslagrecht?
BALKENENDE:
Dat zal moeten blijken. Dat hangt weer af van wat de commissie gaat
doen. U weet dat de commissie gaat rapporteren voor 1 juni. Die zal
zich bezighouden met de werking van de arbeidsmarkt, de
structuurversterkingen. En het is aan de commissie om met voorstellen
te komen. En dan zullen we ons nader beraden.
SLOTBOOM:
Het klinkt als een mooi politiek antwoord. Daar bent u premier voor.
Maar de luisteraars snappen na deze week: dit onderwerp wordt gewoon
de komende drie jaar.. daar wordt geen besluit meer over genomen. Daar
heeft die luisteraar toch eigenlijk wel gelijk?
BALKENENDE:
Ik begrijp goed dat u zich tot smaakmaker van de luisteraar maakt.
Tegelijk zeg ik: ik wil niet op de zaken vooruitlopen. We hebben
gisteren een debat in de Kamer gehad, dan merk je dat er verschillende
posities zijn. Dat is ook helemaal niet zo gek, we gaan gewoon
afwachten wat de commissie doet en dan zijn we aan de slag en intussen
gaan we gewoon heel veel dingen doen.
SLOTBOOM:
Ik zag minister Donner dinsdagavond naar buiten komen. Hij zag er
moegestreden uit. Vindt u het ook menselijkerwijs niet.. hij heeft wel
moeten slikken. Dat is niet makkelijk voor hem. Hij heeft moeten
buigen in het belang van de coalitie.
BALKENENDE:
Als je nu ziet wat de minister van Sociale Zaken heeft gedaan: hij
moest eerst zorgen dat er een participatietop kon plaatsvinden. Toen
was dit onderwerp ook aan de orde. Vervolgens hebben het gehad over
een adviesaanvraag van de Stichting van de Arbeid. We hebben te maken
gehad met voorbereiding van begrotingsstukken. Met andere woorden: hij
is continu bezig met al die onderwerpen op het gebied van Sociale
Zaken. Op dit terrein had hij natuurlijk resultaat willen boeken, dan
kom je tot de conclusie dat het nu op deze wijze niet kan. En dat is
een vervelende conclusie. Dat hij, het was laat, en dat hij misschien
ook wel wat vermoeid was, dat gold denk voor ieder van ons. Want de
avond ervoor was het ook laat geworden. Dat hangt samen met het
onderwerp. Tegelijkertijd moet ik ook zeggen dat ik bewondering heb
voor Donner, want hij gaat wel gelijk weer door. De volgende dag
hadden we een werkbespreking en toen was hij weer vol actief. Hij
heeft ook nadrukkelijk meegewerkt om nu weer die andere instrumenten
nog eens duidelijk te verwoorden. Hij was gisteren bij een debat
aanwezig, dat was ook weer trouwens een laat debat. En vandaag in de
ministerraad was zeer actief. Dus gelukkig: het werk gaat door.
SLOTBOOM:
Ik vraag dit ook, omdat als je teruggaat naar waar het hele onderwerp
ontslagrecht, ik zal niet zeggen geëxplodeerd is, maar begonnen is;
dat was dat radiodebat tussen u en de heer Bos. U zei toen van: u
draait meneer Bos en u bent niet eerlijk. Daar is het misschien wel zo
persoonlijk geworden dat als je nu gaat kijken ruim een jaar later,
dat misschien wel minister Donner het slachtoffer is geworden van het
feit dat daar toen zo hoog opgelopen.
BALKENENDE:
Dat zijn van die wijsheden achteraf. Ach, ik moet soms wel een beetje
lachen hoor. Dat al die verbanden worden geschetst. We wisten dat we
op dat punt er verschillende opvattingen bestonden. Niettemin hebben
we vervolgens een kabinetsformatie gehad die uiteindelijk in vier,
vijf weken kon worden afgerond toen we het serieuze werk kregen. We
hebben een Coalitieakkoord, een Beleidsprogramma. Dat is allemaal
gelukt. En we hebben van elkaar altijd geweten dat dit een moeilijk
onderwerp is. Dat kan een keer gebeuren, laten we oppassen voor te
grote woorden over een radiodebat. Het was ook verkiezingstijd.
SLOTBOOM:
De huwelijksproblemen zijn achter de rug. Blijven de coalitiepartners
bijeen voor de kinderen?
BALKENENDE:
Haha, als ik nu zie hoe vandaag de ministerraad ging, dat was gewoon
goed. Dit is een lastig onderwerp, het was een moeilijke week. Daar ga
ik niet aan voorbij. Dat is ook zo. Het leidde tot teleurstelling. Aan
de andere kant: we gaan gewoon door met ons werk, daar zijn we ook
voor.
SLOTBOOM:
Weet u wat ik niet begrijp? Er zijn een hoop maatregelen die vandaag
ook weer bekend zijn geworden: CDA krijgt een beetje zijn zin bij de
topinkomens, minister Plasterk kan zijn plannen voor het lerarentekort
presenteren. En er wordt heel veel gesproken van: nee, het is geen
koehandel. Kan het woordje bijna niet meer horen. Het is toch niet zo
gek dat in de politiek dat het gaat van: ik doe iets voor u en doet u
dan iets voor mij. Dat is toch normaal? Waarom doet iedereen daar zo
moeilijk over?
BALKENENDE:
Af en toe worden ook allerlei grote woorden gebruikt alsof alles aan
alles gekoppeld zou zijn. Dat is eigenlijk onzin. Ten aanzien van het
thema topinkomens en die instrumenten die je inzet hebben we al gezegd
bij de Algemene Politieke Beschouwingen dat wanneer de Kamer tot
andere opvattingen komt, wij daar op zullen reageren. Dat gebeurt bij
het debat over het Belastingplan. Er zijn conclusies getrokken. Het
onderwerp leraar, heel belangrijk. Daar zijn we weken mee bezig
geweest om een oplossingen te vinden. Nou, deze week is het opgelost.
Dat is niet dat je alles met alles met elkaar verbind.
SLOTBOOM:
Nee maar de conclusie kan wel zijn, dat ontslagrecht: daar zijn we het
over eens dat we het er niet over eens hoeven te worden. En dat maakt
het in ieder geval wel makkelijker om nu verder te gaan met die andere
moeilijke dossiers. Is dat een redelijke samenvatting?
BALKENENDE:
Dinsdagochtend hadden wij een afspraak bij Rinnooy Kan. Ik heb gezegd
laten we dat even niet doen. Maar dat hing gewoon samen met het feit
dat ik die ochtend contact wilde hebben met de vice-premiers. En toen
hebben we gezegd: dat doen we het gesprek wat later in de week. Dat
heeft donderdag plaatsgevonden ter voorbereiding van de ministerraad.
En de zaak was opgelost.
SLOTBOOM:
En er kunnen weer besluiten worden genomen. Dank u wel voor het
gesprek.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, EB)
Ministerie van Algemene Zaken