Gemeente Duiven
De Liemers en 300 jaar Pannerdensch Kanaal
---
Symposium van de Historische Kring Duiven Groessen Loo op vrijdag 23
november 2007
Dit jaar is het precies driehonderd jaar geleden dat het Pannerdensch
kanaal is aangelegd. Dit in 1706/7 gegraven riviergedeelte tussen
Angeren en Pannerden heeft in vele opzichten invloed gehad op het
rivierengebied en heeft daar letterlijk en figuurlijk diepe sporen
achtergelaten. Maar ook waren er gevolgen voor de Liemers. Op het op
vrijdagmiddag in het gemeentehuis van Duiven te houden symposium van
de Historische Kring Duiven Groessen Loo zullen bij deze aspecten
worden stilgestaan.
Allereerst zal prof.Dr. G.P. van de Ven aandacht besteden aan
overlaten in het algemeen en bij die in de Liemers in het bijzonder.
Deze overlaat was vooral bedoeld om de stroom-afgelegen Nederrijn en
de Lek te ontlasten. Speciaal bij de ijsopstoppingen in deze rivieren
zou de Liemerse overlaat uitkomst moeten bieden. Plannen uit 1821
tonen zelfs een groot kanaal dwars door de Liemers van de Kijfwaard
bij Pannerden naar Bingerden en Doesburg.
Maar plannenmakerij en de aanleg van het Pannerdensch Kanaal heeft
meer diepe sporen achtergelaten. Zo zijn bijvoorbeeld de molens van
Kinderdijk een direct gevolg van de toegenomen waterafvoer richting de
Neder-Rijn en Lek. Vanwege de ligging van de grenzen met het
toenmalige Pruissen rondom de splitsingspunten van Rijn, Waal en
IJssel stond de rivierkundige ontwikkeling van het Pannerdensch Kanaal
vaak ook internationaal in de belangstelling. Ing. H.A.D. Eerden zal
allerlei waterstaatkundige aspecten van dit kanaal in de
driehonderdjarige geschiedenis toelichten. Hierbij zal naast alle
techniek natuurlijk ook worden ingegaan op de raakvlakken met de
geschiedenis van de Liemers.
De voordracht van Drs. F.M. van Hemmen is getiteld: Stilstaan bij een
kanaal dat Nederland wanhoop en redding bracht. Een van de
hoofdmotieven voor de aanleg van het Pannerdensch Kanaal was de
versterking van de oostelijke landsverdediging. Deze had hopeloos
gefaald in het Rampjaar 1672. Het leger van koning Lodewijk XIV was
toen bij Elten over een drooggevallen Neder-Rijn getrokken. Op het
nippertje had de Hollandse waterlinie de Franse opmars kunnen stuiten.
In de 19e eeuw schiep de toevoer van water via het Pannerdensch Kanaal
de beslissende voorwaarde voor de aanleg van de Nieuwe Hollandse
Waterlinie.
Het Pannerdensch Kanaal vormde als het ware de hoofdkraan van de
Nieuwe Hollandse Waterlinie, later ook van de zogeheten
Rijn-IJssellinie: een waterlinie tussen de Ooij en Kampen uit de
grimmige jaren van de Koude Oorlog. Ze was zelfs bedoeld om een
Russische tankinvasie te stoppen.
Schaduwkant van de komst van het Pannerdensch Kanaal was een
teugelloze toevloed van water naar de Neder-Rijn, Lek en IJssel.
Dijkdoorbraken dompelden vooral de Liemers in diepe ellende. Met
dijken, dammen en andere waterstaatkundige voorzieningen werd gepoogd
de veiligheid voor de inwoners zo veel mogelijk te garanderen.
Belangstellenden zijn van harte welkom. Toegang vrij.
Plaats: gemeentehuis Duiven. Datum en tijd: vrijdag 23 november 2007,
ontvangst vanaf 13.30, programma van 14.00 tot 17.00 uur.