Gemeente Arnhem

Negen culturele instellingen samen verder in Rijnboog (22-11-07) Haallbaarheidsonderzoek Cultuur in Rijnboog
Eén centrum voor de kunsten aan de haven in Rijnboog: voor de productie, vertoning en presentatie van theater, film, beeldende kunst, vormgeving. Eén centrum voor culturele kennis, informatie en opleiding, daar dichtbij aan de Oeverstraat. Negen culturele instellingen in Arnhem hebben de belangrijkste stap gezet op weg naar gezamenlijke huisvesting en vergaande samenwerking. Dat is het resultaat van het onderzoek naar de haalbaarheid van Cultuur in Rijnboog, waaraan de negen instellingen samen met de gemeente een jaar lang gewerkt hebben. De negen zeggen volmondig ja tegen Cultuur in Rijnboog.

Huisvesting in het kunsten- en het kenniscluster betekent: gemeenschappelijk gebruik van podia, les- en expositieruimten, gezamenlijke activiteiten en festivals, vergaande organisatorische samenwerking en bovenal uitnodigend voor het publiek. Burgemeester en wethouders presenteren het haalbaarheidsonderzoek aan de gemeenteraad.

Eind 2005 is de startnotitie Cultuur in Rijnboog vastgesteld. Deze is nu uitgewerkt in een onderzoek naar de feitelijke haalbaarheid. Daarmee is ook duidelijk geworden welke instellingen er meedoen en hoeveel ruimte er nodig is om het kunsten- en kenniscluster werkelijk te laten functioneren: als centra, die zowel ruimte bieden voor grote, populaire publieksproducties als voor kleinschalige activiteiten. Dat speelt in op de maatschappelijke trend naar multimediale manifestaties, waarin verschillende vormen van kunst en kennis samenstromen. Mét bijbehorende winkels (galerieën, modeateliers) en horeca (terrassen, stadshotel) wordt Rijnboog de publiekstrekker in het hart van Arnhem. Cultuur in Rijnboog versterkt het karakter van Arnhem als creatieve stad en versterkt ook de economische positie van de stad.

De instellingen zijn nu apart gehuisvest in accommodaties, die voor een belangrijk deel niet voldoen aan de eisen van de tijd en zeker niet van de toekomst. De traditionele bibliotheek, bijvoorbeeld, wordt een beleefbibliotheek van gedrukte boeken en digitale kennis en informatie: completer, overzichtelijker en betrouwbaarder dan wat internet biedt. Het kenniscluster wordt het huis van de bibliotheek, het Gelders Archief, Historisch Museum Arnhem, Volksuniversiteit, Het Domein voor kunst en cultuur en Rijn IJssel (voor creatieve opleidingen als dans, theater, grafiek, multimedia). In het kunstencluster komen Schouwburg Arnhem, het Museum voor Moderne Kunst, Filmhuis Focus en Het Domein (voor uitvoeringen) samen. De schouwburg is er voor theater, dans en lichte muziek, Musis Sacrum blijft apart bestaan als klassieke concertzaal en tevens thuisbasis van Het Gelders Orkest.

Kosten
Bij het maken van de startnotitie, in 2005, stond onder meer niet vast, wat voor plaats de cultuureducatie en de Volksuniversiteit in Rijnboog zouden krijgen. In de startnotitie is toen een eerste berekening gemaakt van de benodigde ruimte en bouwkosten (prijspeil 2005). Op die basis heeft de gemeenteraad met ingang van het begrotingsjaar 2010 al vier miljoen euro per jaar gereserveerd voor de realisatie van Cultuur in Rijnboog. Nu het kunsten- en kenniscluster is ingevuld, is bekend hoeveel ruimte met wat voor kwaliteit nodig is om het programma waar te maken: een kleine 31.500 in plaats van 26.500 m².
Op basis van het huidige prijspeil is een nieuwe raming gemaakt van de investeringskosten: met het realiseren van het Kennis- en het Kunstencluster in Rijnboog is volgens deze raming ca. 120 miljoen euro gemoeid.
De verwachte opbrengst van de verkoop van de huidige gebouwen, subsidies en sponsorgelden (totaal 28 miljoen), gaat daar vanaf. De provincie Gelderland heeft inmiddels al 8,8 miljoen euro uitgetrokken voor het kenniscluster en verkeersvoorzieningen. De investeringskosten kunnen volledig worden gedekt, doordat het jaarlijkse bedrag van vier miljoen euro al vanaf 2010 beschikbaar is. De totale kosten van de realisering van Cultuur in Rijnboog komen pas enkele jaren later.
Wanneer de oude behuizing van de instellingen puur vervangen zou worden door nieuwbouw, zouden de kosten opgeteld al uitkomen op 109 miljoen euro.
Vergeleken met nu zijn de negen instellingen straks een kwart tot ruim een half miljoen per jaar duurder uit voor de kosten van beheer en programmering. In een volgende fase wordt gezocht naar verlaging van deze kosten.

Huisvesting
Met de verschijning van het haalbaarheidsonderzoek is de eerste (initiatief)fase afgerond. De gemeenteraad bespreekt de uitkomsten van het onderzoek. Daarna wordt in de definitiefase het programma van eisen opgesteld en vervolgens wordt het ontwerp voor het kunsten- en kenniscluster gemaakt. Het is de bedoeling dat het kenniscluster in 2012 wordt geopend, het kunstencluster in 2014. De bouw van beide clusters duurt naar verwachting twee jaar.