Universiteit Leiden


* woensdag 21 november 15.00 uur
Serge ter Braake
Met Recht en Rekenschap. De ambtenaren bij het Hof van Holland en de
Haagse Rekenkamer in de Habsburgse Tijd (1483-1558) Faculteit: Letteren
Promotor: prof.dr. W.P. Blockmans

Dit proefschrift handelt over de ambtenaren bij het Hof van Holland en de Haagse Rekenkamer op de grens van Middeleeuwen en Nieuwe Tijd. De veronderstelling is dat de eigenschappen van de ambtenaren en hun informele invloed, meer dan de formele werking van die instituties zelf, een verklaring geven voor het bestuurlijke reilen en zeilen van deze provincie in de tijd waarin zij wordt ingeschakeld in het Habsburgse wereldrijk. De vraagstelling is welke invloed het profiel van de ambtenaren had op de relatie tussen de vorst en de onderdanen, tussen wie zij als bemiddelaars optraden.
Drie processen blijken voor de bestudeerde periode kenmerkend: de verhollandsing en verhaagsing van de ambtenaren, hun sociale daling in vergelijking met de voorafgaande periode, en de geleidelijke ontvlechting tussen de kring van deze ambtenaren - dienaren van de vorst - enerzijds, en die van de vertegenwoordigers van de onderdanen anderzijds. Het verlies aan prestige van de ambtenaren, gevoegd bij de bovengenoemde toegenomen distantie ten opzichte van de onderdanen, ondermijnde op den duur hun kans als bemiddelaar op te treden. Zo krijgt de lezer een belangrijk nieuw element in handen ter verklaring van de ontwikkeling die uiteindelijk tot de Opstand zou leiden.

In verband met de verbouwing in het Academiegebouw vinden de promoties plaats in de Lokhorstkerk (Pieterskerkstraat)