Kamerbrief inzake de Zesde Vergadering van Staten die Partij zijn bij het
Statuut van het Internationaal Strafhof (New York, 30 november - 14 december
2007)
16-11-2007 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken
Hierbij doe ik u, conform de Goedkeuringswet voor het Statuut van Rome
inzake het Internationaal Strafhof^1, de voorlopige geannoteerde
agenda toekomen van de Zesde Vergadering van de Staten die Partij zijn
bij het Statuut van het Internationaal Strafhof (`Assembly of States
Parties, ASP'). De ASP heeft dit jaar plaats in New York, waar van 30
november tot en met 14 december een grote verscheidenheid aan
onderwerpen aangaande het Internationaal Strafhof (ISH) de revue zal
passeren.
Het ISH heeft dit jaar zijn 105e Statenpartij mogen verwelkomen nadat
Japan per 1 oktober jl. volwaardig lid werd. De snelle groei van het
aantal staten dat zich aansluit bij het Statuut van Rome stemt tot
enige tevredenheid, maar er is nog geen sprake van universele dekking.
Nederland blijft derhalve de universaliteit van het Statuut actief
bevorderen, zowel bilateraal als tezamen met de overige landen van de
Europese Unie.
Afgelopen jaar was voor het ISH een actief jaar. De Aanklager van het
ISH opende een onderzoek in de Centraal Afrikaanse Republiek, waarmee
het totaal aantal landen waarin onderzoek plaats heeft uitkomt op
vier. De rechterlijke Kamer van Vooronderzoek bevestigde in het kader
van het onderzoek in de Democratische Republiek Congo (DRC) de
tenlastelegging van oorlogsmisdaden jegens Thomas Lubanga Dyilo,
waarna de zaak naar de Kamer van Berechting werd verwezen. Voorts
vaardigde het ISH in Sudan arrestatiebevelen uit tegen de
onderminister voor Humanitaire Zaken, Ahmad Harun, en
Janjaweed-militieleider Ali Kushayb. Ten slotte werd recentelijk
Germain Katanga uit de DRC naar Nederland overgebracht en als
arrestant voorgeleid op verdenking van oorlogsmisdaden en misdaden
tegen de menselijkheid.
Ondanks vooruitgang op deze gebieden blijven er ook grote uitdagingen
bestaan, met name betreffende de samenwerking die landen moeten bieden
teneinde arrestatiebevelen van het ISH tot uitvoering te brengen. Dat
speelt met name in Uganda en de Sudan, waar momenteel in totaal 6
arrestatiebevelen open staan. Nederland hecht grote waarde aan
effectieve samenwerking met het ISH door lidstaten en bevordert dit
actief.
De komende ASP zal een aantal besluiten nemen die belangrijk zijn voor
het toekomstige functioneren van het Strafhof:
Wegens het vroegtijdig terugtreden van drie rechters zullen -
vooruitlopend op de reguliere verkiezingen in 2009 - tussentijdse
verkiezingen worden gehouden. De ASP heeft de keuze uit vijf
kandidaten voor drie posities. Nederland heeft vanwege zijn positie
als gastland van het Strafhof als beleidslijn dat geen openlijke
mededelingen worden gedaan over de kandidaten waarop Nederland zijn
stem uitbrengt. Belangrijke criteria zijn in ieder geval, naast de
kwalificaties van de kandidaten voor deze gewichtige functies, de wens
te komen tot een juiste gender balance en geografische spreiding.
De ASP zal ook een aanbeveling doen aan het college van rechters
inzake de te benoemen nieuwe Griffier van het ISH. De huidige
Griffier, de Fransman Bruno Cathala, legt na de beëindiging van zijn
ambtstermijn per 1 juli 2008 zijn taken neer en heeft zich geen
kandidaat gesteld voor herbenoeming.
Het ISH is momenteel, in afwachting van de bouw van definitieve
huisvesting, gevestigd in een drietal tijdelijke onderkomens in Den
Haag. Er ligt een pakket aan besluiten voor aan de ASP dat, indien
aangenomen, ervoor zal zorgen dat nu zo snel mogelijk met de nieuwbouw
een aanvang kan worden gemaakt. Het gaat hier in de eerste plaats over
de internationale architectencompetitie, waarvan de planning is dat
deze eind 2008 moet hebben geleid tot de selectie van een architect en
een ontwerp. In de tweede plaats zal de ASP moeten besluiten over de
totale omvang in vierkante meters en de kostprijs per meter van het
nieuwe gebouwencomplex. Ten derde ligt een voorstel voor betreffende
een besturingsmodel voor het nieuwbouwproject. De uitdaging is hierbij
te komen tot een model waarin alle betrokken partijen - het ISH, de
Statenpartijen en Nederland als gastland - zich adequaat bij de
besluitvorming betrokken voelen. De afgelopen maanden is in Den Haag
intensief diplomatiek voorwerk verricht, waardoor er nu een
besturingsmodel aan de ASP kan worden voorgelegd dat wordt gesteund
door het ISH, door Nederland, én door de in Den Haag vertegenwoordigde
delegaties van lidstaten.
Het is van belang dat de komende ASP deze besluiten neemt, omdat
uitstel van de nieuwbouw extra kosten met zich meebrengt voor alle
Statenpartijen.
Een meer inhoudelijk en diepgaand onderwerp waar de komende ASP zich
over zal buigen, is de in het Statuut op te nemen misdaad van agressie
als een van de vier misdaden waarvoor het ISH competent is. Afgelopen
jaar zijn reeds grote vorderingen gemaakt betreffende de
toepasselijkheid van algemene beginselen van strafrecht. Ook de
formulering van een eensluidende definitie van agressie is weer een
stap dichterbij gekomen. De inzet van Nederland blijft het streven van
afronding van de onderhandelingen over het misdrijf agressie vóór de
Herzieningsconferentie. Gezien de complexiteit van de materie moet
echter nu reeds worden ingezien dat dit wellicht te ambitieus is.
Het Statuut van Rome schrijft voor dat zeven jaar na het in werking
treden van het Statuut een Herzieningsconferentie zal worden gehouden.
De ASP zal moeten besluiten over de datum en de agenda van deze
Herzieningsconferentie.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
1: Stb. 2001 343, 17 juli 2001.
* Ministerie van Buitenlandse Zaken
* Bezuidenhoutseweg 67
* Postbus 20061
* 2500 EB Den Haag
* Tel.: 070-3 486 486
* Fax: 070-3 484 848
* Internet: www.minbuza.nl
Bijlagen
* Bijlage: voorlopige geannoteerde agenda | PDF, 61 Kb
Ministerie van Buitenlandse Zaken