Gemeente Winschoten


Onderzoeksrapport naar herindeling gemeenten Reiderland, Scheemda en Winschoten gereed

De eerste fase in het fusieproces van de gemeenten Reiderland, Scheemda en Winschoten (het vooronderzoek) is bijna afgerond. Het rapport dat die fase afsluit is gereed. Dit rapport moet het de gemeenteraden begin 2008 mogelijk maken een intentiebesluit tot fusie te nemen. Op 23 januari 2008 zullen alle drie gemeenteraden op dezelfde avond hierover een besluit nemen. De beoogde fusiedatum is 1 januari 2010.

Uit het onderzoek komt naar voren dat er geen belemmeringen zijn om tot een fusie van de gemeenten Reiderland, Scheemda en Winschoten te komen. Sterker nog: een fusie biedt kansen aan de nieuwe gemeente. Er kan beter en professioneler worden gewerkt. De bestuurskracht zal toenemen en er zal meer ruimte komen om de dienstverlening te verbeteren.

Voorgeschiedenis
De provincie Groningen heeft op 21 maart 2006 aangegeven dat zij een dringende noodzaak ziet tot samenvoeging van de drie Blauwestad gemeenten Reiderland, Scheemda en Winschoten. Zij hanteert daarbij de volgende motieven:

· In het gehele gebied is, met name door de ontwikkeling van Blauwestad, een sterke samenhang tussen wonen, werken, recreëren en leefomgeving;

· Voor het optimaal benutten van de ruimtelijk-economische potenties is het onder één bestuur brengen noodzakelijk;

· De beheerssituatie in Blauwestad is ingewikkeld omdat het in drie gemeenten ligt.

Eigen initiatief
De gemeenten kregen de keuze om het herindelingsproces zelf op te pakken of het initiatief daartoe bij de provincie te laten. De colleges van de drie gemeenten besloten daarop zelf het voortouw te nemen. Voor de colleges speelden naast de door de provincie genoemde ook andere argumenten een rol:

· Er zijn al veel samenwerkingsverbanden, waarbij de gemeenteraden soms te veel op afstand staan;

· De financiële positie van de gemeenten, vooral die van Reiderland, bemoeilijkt een ambitieuze ontwikkeling van het gezamenlijke gebied;
· Maatschappelijke ontwikkelingen vragen om een voortdurende kwaliteitsverbetering van het lokaal bestuur. De uitvoering van normale taken is kwetsbaar en voor nieuwe en bijzondere zaken moet vaak een beroep worden gedaan op externe deskundigheid.

Inzage rapport en informatiekrant inwoners
Een samenvatting van het rapport is te lezen op de website over de herindeling: www.de2egemeentevangroningen.nl. Op 21 november verschijnt een huis-aan-huis krant in de drie gemeenten die in het teken staat van de herindeling en het onderzoeksrapport.


---

__________________________

Bijlage 1

Resultaten vooronderzoek

De gemeenteraden hebben zeven onderwerpen voor onderzoek aangegeven:


1. Een mogelijke aansluiting van de gemeente Bellingwedde


2. Voorlichting en informatievoorziening


3. De financiën


4. Wat voor gemeente wordt de fusiegemeente/dienstverleningsconcept


5. De medewerkers/benchmark


6. Het proces


7. De procesbewaking/rol gemeenteraden

De Stuurgroep herindeling heeft daar nog twee extra onderzoeksvragen aan toegevoegd:


1. Maak een begroting voor de frictiekosten. Hieronder worden uitgaven verstaan die nodig zijn om
invulling te geven aan de nieuwe organisatie. Deze kosten zouden zonder herindeling niet aan de
orde zijn.


2. Voer een beknopt onderzoek uit naar de huidige cultuur en cultuurverschillen in de drie gemeenten.

Het vooronderzoek moet een antwoord geven op de belangrijkste vraag: welke kansen biedt een fusie van de gemeenten Reiderland, Scheemda en Winschoten aan de ontwikkeling van het gebied en de dienstverlening aan de burgers?

Resultaten


1. Een mogelijke aansluiting van de gemeente Bellingwedde

Op 8 februari 2007 heeft de raad van de gemeente Bellingwedde besloten zelfstandig te blijven.


2. Voorlichting en informatievoorziening

Voor het herindelingsproces is een communicatieplan opgesteld met voorstellen over de manier waarop met inwoners en medewerkers binnen de drie gemeenten gecommuniceerd wordt tijdens alle fasen van het herindelingsproces.

Op de website www.de2egemeentevangroningen.nl is vanaf 12 maart 2007 alle informatie over het herindelingsproces terug te vinden.


3. De financiën

De huidige financiële situatie van de drie gemeenten is vergeleken met die van de fusiegemeente per 1 januari 2010.


4. Wat voor gemeente wordt de fusiegemeente/dienstverleningsconcept

Er is onderzoek gedaan naar de de wijze waarop de dienstverlening op dit moment plaatsvindt in de drie gemeenten. Ook is in kaart gebracht wat de belangrijkste landelijke ontwikkelingen zijn op dit punt. De nadruk ligt daarbij meer en meer op het aanbieden van producten en diensten op grond van wat de klant wil. Aanbevolen wordt de dienstverlening in de nieuwe gemeente op hoofdlijnen in te richten zoals dat nu ook gebeurt. Tussen de gemeenten bestaan hierin geen grote verschillen.

Verder zal de nieuwe gemeente een aantal taken uitbesteden en de overige in eigen beheer uitvoeren.


5. De medewerkers/benchmark

Er is een vergelijking (benchmark) gemaakt met een vijftal andere gemeenten van ca. 40.000 inwoners die de afgelopen jaren zijn gefuseerd. Daarbij is de formatie bekeken en is onderzocht wat de daarmee samenhangende kosten voor en na de fusie zijn (bijvoorbeeld kosten ICT, huisvesting, ect.). Conclusie is dat de nieuwe gemeente redelijk in het midden zit.


6. Het proces

Er is in kaart gebracht welke formele stappen wanneer moeten worden gezet om de fusiedatum van 1 januari 2010 te realiseren. Daarnaast worden voorstellen gedaan voor de vervolgaanpak.


7. De procesbewaking/rol gemeenteraden

Een relatief groot aantal bestuurders en medewerkers wordt bij de uitvoering betrokken. In de projectorganisatie staan de vertegenwoordigers van de drie gemeenteraden, de Stuurgroep (vertegenwoordigers colleges B&W) en de (ambtelijke ) Projectgroep centraal. De Klankbordgroep Samenleving vertegenwoordigt inwoners en maatschappelijke organisaties.

Ook de rechten en plichten van medewerkers zijn belangrijke aandachtspunten. Het proces zal mede worden gecontroleerd en professioneel worden ondersteund door de bonden van overheidspersoneel.

Twee extra onderzoeksvragen

Op verzoek van de Stuurgroep is een begroting samengesteld van de te verwachten kosten in de aanloop tot de fusiegemeente. Hieronder worden uitgaven verstaan die nodig zijn om invulling te geven aan de nieuwe organisatie. Deze kosten zouden zonder herindeling niet aan de orde zijn. Bij de samenstelling van de begroting is geput uit de ervaring van vergelijkbare heringedeelde gemeenten.

Tot slot is op verzoek van de stuurgroep een beperkt onderzoek uitgevoerd naar de organisatiecultuur in de drie gemeenten. Geadviseerd wordt een cultuurontwikkelingsproces te starten voor de nieuwe gemeente. Alle drie huidige gemeenten zijn uniek in hun eigen manier van met elkaar werken.

De fusiegemeente moet werken aan een nieuwe, eigen cultuur. Het doel is helder: een gemeente waarin de medewerkers zich thuis voelen en met plezier hun werk doen. Een gemeente die niet aan de zijlijn blijft staan, maar een stevige positie verwerft in de regio. De fusiegemeente wordt met bijna 40.000 inwoners immers de tweede gemeente van de provincie Groningen.