Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ/CGG-2813170
13 november 2007
Aanleiding
Tijdens het algemeen overleg van 7 november 2007 heb ik met u
gesproken over de overheveling van de geneeskundige GGZ vanuit de AWBZ
naar de Zvw. Ik heb toegezegd op een aantal punten per brief terug te
komen: de samenhang tussen de verschillende financieringssystemen, de
activerende begeleiding, de bescherming van de privacy in relatie tot
de vrouwenopvang en de financiering van de steunpunten ggz.
Verder heeft u verschillende onderwerpen aangedragen die u mee genomen
zou willen zien in de monitor van de overgang volgend jaar. Deze zal
ik daar adresseren, u wordt in mei volgend jaar ingelicht over de
bevindingen uit de monitor.
Een samenhangend zorgstelsel gericht op de vraag van de patiënt
Aanleiding van het algemeen overleg was de overheveling van de
geneeskundige ggz van de AWBZ naar de Zvw. Met de overheveling wordt
alle geneeskundige zorg, zowel voor somatisch als geestelijke
klachten, onder één stelsel gebracht. In de AWBZ blijft de
niet-geneeskundige zorg en langdurige zorg voor ggz-clienten achter.
Dit past ook beter in het karakter van de AWBZ, die voornamelijk
gericht is op langdurige zorg. De Wmo is een participatiewet waarin is
neergelegd dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor de
maatschappelijke ondersteuning.
Het merendeel van de Nederlanders zal, na de overheveling van de
geneeskundige ggz naar de Zvw, alleen nog maar met die Zvw te maken
krijgen. Negen op de tien mensen die vanwege een psychische stoornis
zorg krijgen, krijgen die zorg straks uit de Zvw. Voor al deze mensen
betekent deze overheveling een vereenvoudiging; alle geneeskundige
zorg inclusief de ggz wordt uit de Zvw betaald.
Voor de mensen met langdurige klachten geldt dat zij voor hun
langdurige klachten ook met de AWBZ en/of de Wmo te maken kunnen
krijgen. Een goede positionering van en samenwerking tussen deze drie
stelsels is uiteraard essentieel, zeker ook voor de kwetsbare patiënt
met een langdurige psychische stoornis. Ook deze chronische patiënt
heeft echter baat bij de vereenvouding van het Zvw-stelsel, want ook
zij maken immers regelmatig gebruik van geneeskundige somatische en
psychische zorg.
Positie van de activerende begeleiding in het zorgstelsel
De overheveling van de geneeskundige ggz naar de Zvw is in essentie
pakketneutraal. Een tweede uitgangspunt is dat de ggz `geknipt' wordt
langs lijnen die al gelden voor de rest van de gezondheidszorg.
Zodoende draagt deze overheveling ook bij aan het opschonen van zowel
de AWBZ als de ZVW: alle geneeskundige zorg in de Zvw, de langdurige
zorg in de AWBZ.
Bij de uitwerking van de overheveling in regelgeving waren zowel in de
AWBZ als Zvw wijzigingen noodzakelijk. De geneeskundige ggz is
toegevoegd aan de Zvw en bij de AWBZ zijn de functies behandeling en
activerende begeleiding bij een psychische stoornis verdwenen. Deze
functies zijn verdwenen omdat zij (in geval van een psychische
stoornis) in principe geneeskundig van aard zijn en daarom niet langer
thuishoren in de AWBZ.
Met name het wegvallen van die functie activerende begeleiding bij een
psychische stoornis blijkt nu tot problemen te kunnen gaan leiden.
Vanuit uw Kamer en ook vanuit het veld ben ik er op gewezen dat in de
praktijk er ook niet geneeskundige activerende begeleiding bestaat en
wordt geïndiceerd, naar analogie van de andere AWBZ-sectoren. Het gaat
daarbij met name om een deel van de zorg die ingekocht wordt door
pgb-houders en om een (klein) deel van de zorg voor chronische
patiënten in RIBW-en, maatschappelijke opvang en vrouwenopvang.
Door het verdwijnen van de functie activerende begeleiding bij een
psychische stoornis uit de AWBZ, dreigt daarmee naar nu blijkt een gat
te ontstaan in de zorg voor deze groepen patiënten. Dit in weerwil van
de beoogde pakketneutrale overheveling. Dit is uiteraard een niet
beoogd effect en zal ik zo spoedig mogelijk repareren. Uitgangspunt
daarbij is dat zowel recht wordt gedaan aan de uitgangspunten van de
AWBZ als de Zvw, zodat de beoogde (verbetering van de) logische opbouw
van beide stelsels in stand blijft.
Voor de Zvw betekent dit het handhaven van de nu al gerealiseerde
afbakening met overheveling van alle geneeskundige ggz naar de Zvw.
Voor de AWBZ betekent dit dat er een reparatie zal plaatsvinden door
in 2008 de vergoeding van de niet geneeskundige activerende
begeleiding bij een psychische stoornis in de AWBZ mogelijk te maken.
De Zvw is hierbij een voorliggende voorziening ten opzichte van de
AWBZ. De hiervoor noodzakelijke wijziging van regelgeving zal ik zo
spoedig mogelijk in gang zetten.
In 2008 zal dan worden bezien hoe voor de langere termijn moet worden
omgegaan met de niet geneeskundige activerende begeleiding (bij een
psychische stoornis), dit in het kader van de AWBZ-brede
beleidsontwikkeling rond activerende en ondersteunende begeleiding.
Verder zal ik het Centrum Indicatiestelling Zorg duidelijke
richtlijnen meegeven hoe om te gaan met de geneeskundige en niet
geneeskundige activerende begeleiding bij een psychische stoornis.
Bovengenoemde oplossing geldt ook voor pgb-houders en ook voor hen
geldt dat de Zvw voorliggende voorziening is ten opzichte van zorg uit
de AWBZ. Dit laatste betekent dat eerst de mogelijkheid van een pgb
onder de Zvw aangesproken moet worden voor zover er sprake is van een
behoefte aan geneeskundige zorg. Bij het pgb onder de Zvw gelden de
eisen die verzekeraars stellen aan de behandelaars. Ik roep
verzekeraars op om in overleg met cliënten de eisen zo te stellen dat
het pgb enerzijds ruime mogelijkheden biedt en anderzijds de kwaliteit
gewaarborgd blijft.
Privacy in relatie tot vrouwenopvang
Uw kamer heeft ook aandacht gevraagd voor privacy vrouwenopvang. Het
moet niet zo kunnen zijn dat in het geval van deze kwetsbare groep
gevoelige informatie via de verzekeraar aan derden, of in sommige
gevallen de polishouders (ouders) wordt verstrekt.
Dit punt geldt niet specifiek voor de ggz, want dit dient ook goed
geregeld te zijn bij andere instanties. Met de overheveling wordt het
item echter actueel, aangezien er nieuwe verhoudingen ontstaan. Waar
de vrouwenopvang voorheen alleen met het zorgkantoor te maken had,
sturen zij vanaf volgend jaar wellicht ook een rekening naar een
zorgverzekeraar.
Ik ben doordrongen van de ernst van het probleem rond privacy in de
Zorgverzekeringswet. Hoewel de zorgverzekeraars in het platform
Privacy zelf al bezig zijn met een gedragsprotocol over zorgvuldige
gegevensuitwisseling, zal ik binnenkort met ZN over dit onderwerp
spreken en aandringen op een goede oplossing voor de
privacyproblematiek. Ik zal ZN vragen om de Federatie Opvang daarbij
te betrekken. Verder zal ik monitoren in hoeverre daadwerkelijk actie
ondernomen wordt om de privacy van cliënten in de vrouwenopvang zo
goed als mogelijk te garanderen. Dit lijkt mij vooralsnog voldoende.
Mocht blijken dat de acties van ZN onvoldoende soelaas bieden dan zal
ik bekijken welke aanvullende activiteiten c.q. wettelijke garanties
nodig zijn.
Steunpunten ggz
Tot slot wil ik nog even specifiek ingaan op de financiering van de
steunpunten ggz. Gemeenten hebben, met de inwerkingtreding van de Wmo
per 1 januari 2007, de verantwoordelijkheid om invulling te geven aan
cliëntondersteuning voor de ggz-doelgroep. Cliëntondersteuning is
opgenomen in een van de prestatievelden van de Wmo. Daarbij zijn ze
vrij om te beslissen of en zo ja hoeveel subsidie een ggz-steunpunt
krijgt vanaf 2007. De middelen die de ggz-steunpunten vanuit de
voormalige AWBZ-subsidieregeling voor Zorgvernieuwingsprojecten (ZVP)
kregen, zijn per 1 januari 2007 overgeheveld naar gemeenten. In 2007
worden deze middelen verdeeld over de gemeenten op klinisch historisch
budget. Vanaf 2008 worden de voormalige ZVP-middelen volgens het
objectieve model - dat voor alle Wmo-middelen geldt vanaf 2008 -
verdeeld over alle gemeenten.
De Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink