personeelsbeleid
Bussemaker wil mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid
Toespraak, 13 november 2007
"Omdat mantelzorg zo belangrijk is en in de toekomst nog belangrijker
wordt als gevolg van toenemende vergrijzing, werk ik -samen met andere
partijen - aan verschillende maatregelen om werk en mantelzorg goed te
kunnen combineren." Dat zei staatssecretaris Bussemaker tijdens de Dag
van de mantelzorg. Eén van de maatregelen is dat Bussemaker met
minister Ter Horst (BZK) wil nagaan hoe het Rijk als werkgever zelf
het goede voorbeeld kan geven.
Dames en heren,
Ik heb het vaker gezegd en wil het hier, vandaag, tegenover u graag
herhalen: mantelzorgers zijn onmisbaar voor onze samenleving. Ze zijn
de dragers van onze samenleving. U behoort daar met 1,4 miljoen andere
Nederlanders toe. U bent niet, zoals vaak wordt gezegd een goedkope
arbeidskracht die voorkomt dat de professionele zorg in elkaar stort.
Zo ziet u zichzelf waarschijnlijk ook niet. Een belangrijk kenmerk van
mantelzorg is dat het je overkomt en dat het daarom maar ten dele
vrijwillig is. Mantelzorg wordt verleend aan dierbaren die niet altijd
`vreemden' in huis willen, maar juist verzorgd willen worden door
mensen die dichtbij hen staan. Letterlijk en figuurlijk.
Mantelzorg verricht je daarom ook vaak vanzelfsprekend en zonder
tegenprestatie.
Maar dat wil niet zeggen dat we mantelzorgers aan hun lot moeten
overlaten. Integendeel, juist omdat ze zo belangrijk zijn van onze
samenleving moeten ze steun krijgen om hun vrijwilligerswerk goed te
kunnen doen en goed te kunnen combineren met andere dingen, zoals een
betaalde baan. Daarmee kunnen we ook voorkomen dat mantelzorgers
overbelast raken.
De Dag van de mantelzorg staat dit jaar in het teken van de combinatie
werk en mantelzorg. Mezzo is daarom ook bezig geweest met het project
Op weg naar een mantelzorg vriendelijk personeelsbeleid. Reden: steeds
meer mantelzorgers werken, hebben een baan. Tot voor kort waren veel
mantelzorgers vrouwen die geen werk buiten de deur hadden. Dat
verandert langzaam maar zeker.
En omdat mantelzorg zo belangrijk is en in de toekomst nog
belangrijker wordt als gevolg van toenemende vergrijzing, werk ik
-samen met andere partijen - aan verschillende maatregelen om werk en
mantelzorg goed te kunnen combineren.
1. Samen met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid laat
ik onderzoeken hoe we meer mensen - vooral vrouwen - die nu niet
werken aan het werk kunnen krijgen. Dat meer mensen moeten werken is u
ongetwijfeld bekend. Als we alleen al kijken naar hoeveel mensen we de
komende jaren in allerlei zorgberoepen nodig hebben, is het duidelijk
dat er iets moet gebeuren. Maar daarbij moeten we wel rekening houden
met de mantelzorg. Deze mensen moeten niet overbelast raken als ze er
een betaalde baan naast gaan doen. Nu al verleent één op de acht
werknemers mantelzorg. Dat aantal zal nog verder toenemen.
2. Daarvoor is het belangrijk dat we werkgevers kunnen overtuigen een
mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid te voeren. Niet alleen omdat
dat in het belang van de mantelzorgers is, maar ook in het belang van
de werkgevers. Als een werknemer prettiger in zijn vel zit, is dat ook
prettig voor de werkgever: minder ziekteverzuim.
In Engeland heeft de landelijke mantelzorgorganisatie Carers UK
afspraken gemaakt met een aantal grote bedrijven om het mantelzorgers
mogelijk te maken arbeid en zorg te combineren.
In Nederland moet dat ook meer gemeengoed worden. Ik wil daarom een
alliantie aangaan met enkele grote bedrijven om dit te realiseren.
Zodat we goede voorbeelden hebben die andere bedrijven kunnen
inspireren. Ook de vakbonden moeten we goed informeren, in de huidige
cao's staat nog niks over arbeidsvoorwaarden voor mantelzorgers.
Om bedrijven goed voor te lichten wil ik graag gebruik maken van het
voorlichtingskoffertje voor bedrijven dat Mezzo heeft ontwikkeld. Ik
wil graag stimuleren dat dit koffertje op grote schaal wordt
verspreid.
3. En ook gemeenten moeten allianties sluiten met bedrijven en ze
stimuleren een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid te voeren. Wat
het Rijk landelijk doet, kunnen gemeenten op lokaal niveau doen. Ook
zij kunnen gebruiken maken van het koffertje van Mezzo.
Eindhoven is een goed voorbeeld. Het gemeente bestuur vraag aan
bedrijven, die zich in de stad willen vestigen, wat zij op dit terrein
al doen. Vind ik een goed initiatief.
Ook moeten gemeenten - zeker vanuit de WMO - nadenken over hoe ze
mantelzorgers het beste kunnen ondersteunen. Niet alleen via de
steunpunten voor mantelzorgers lotgenoten contact, maar ook op de
persoon gerichte serviceverlening en deskundigheidsbevordering.
4. Niet alleen moeten gemeenten bedrijven stimuleren een
mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid te voeren, ze kunnen natuurlijk
ook zelf het goede voorbeeld geven. En dat geldt ook voor het Rijk als
werkgever van 120.000 mensen. Ik wil daarover met minister Ter Horst
van BZK afspraken maken, zodat we rijksbreed een mantelzorgvriendelijk
personeelsbeleid kunnen voeren.
5. Tevens moeten we er voor zorgen dat mantelzorgers goed worden
voorgelicht over de al bestaande verlofregelingen. Uit onderzoek
blijkt dat mantelzorgers nauwelijks gebruik maken van deze regelingen.
Samen met SZW wil ik onderzoeken wat hiervoor de reden is en wat we
daaraan kunnen doen.
Graag wil ik nog iets zeggen over het steuntje in de rug dat ik dit
jaar heb ingevoerd. Mantelzorg is erg belangrijk. Ik kan dat niet
genoeg benadrukken. Ik ben dan ook blij dat ik in de gelegenheid ben
mantelzorgers, als blijk van mijn grote waardering, een bedrag van 250
euro toe te kennen. Vandaag ontvangen ruim 20.000 mensen dit bedrag.
Natuurlijk had ik gehoopt en verwacht dat dat er meer zouden zijn. Ik
laat nog uitzoeken waarom niet meer mantelzorgers zich hebben gemeld.
Op dit moment is niet duidelijk of dit komt door de gehanteerde
criteria of omdat veel mantelzorgers bij nader inzien geen gebruik
willen maken van de regeling.
Hoe dan ook, mijn waardering voor mantelzorgers is er niet minder om.
Tevens wil ik op korte termijn nagaan hoe de 56 miljoen euro die nu is
overgebleven, het beste voor de mantelzorg kan worden ingezet.
Dames en heren, ik sluit af.
U en de 1,4 miljoen mantelzorgers in Nederland zijn onmisbaar.
Onmisbaar voor de mensen die u hulp en ondersteuning biedt, maar ook
voor de samenleving als geheel. Daarom mag daar wel wat tegenover
staan. Heel belangrijk vind ik, dat mantelzorgers in staat moeten
worden gesteld een betaalde baan te hebben. Dat vergt echter een
cultuur verandering van werkgevers. Ik heb u aangegeven hoe ik daar de
komende jaren - vanuit mijn verantwoordelijkheid - aan wil meewerken.
En ook Mezzo zet zich hier voor in en ik hoop dat ook gemeenten een
bijdrage willen leveren.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport