PvdA Evert Vermeer Stichting
08 NOVEMBER 2007
Verslag: Publieksdebat met minister Bert Koenders
Op 30 oktober vond in Theater Concordia in Den Haag het EVS
Publieksdebat plaats met als hoofdgast minister Bert Koenders. De
minister sprak over zijn nieuwe beleidsnota, waarin vier speerpunten
zijn vastgelegd. Wie denkt dat op de bespreking van een droog
beleidsdocument weinig mensen afkomen, heeft het mis. De minister
wachtte een bomvolle zaal kritische mensen.
De avond werd geopend door EVS-voorzitter en oud-minister Jo Ritzen.
Hij merkte op dat de economische groei in Afrika de afgelopen jaren
gemiddeld boven de 5% uitkwam en daarmee een van haar best bewaarde
geheimen is. De vraag is natuurlijk hoe ook de allerarmsten van deze
welvaart kunnen mee profiteren. Aan Koenders de uitdaging om deze
vraag te beantwoorden.
De minister begon zijn betoog met de opmerking dat: het is nodig om
nieuw beleid op te stellen, omdat we leven in een veranderende wereld.
Hij stelde dat het hierbij belangrijk is prioriteiten te stellen: Je
kan geen honderd bloemen laten bloeien. Hierbij riep hij de
ontwikkelingssamenwerking op uit het schuttersputje te komen. OS is
immers een investering in veiligheid en ontwikkeling en dat kan nu
eenmaal niet zonder risicos.
De kern van de beleidsnota draait om vier speerpunten. Het ging deze
avond dan ook vooral over de hoofdlijnen van het beleid. Als eerste
ging de minister in op economische groei en de (ongelijke) verdeling
daarvan. Binnen dit onderwerp benadrukte Koenders vooral de rol van
het bedrijfsleven. Niet alleen welvaart is ongelijk verdeeld, dat
geldt ook voor veiligheid. De minister stelde dat inzet júist vereist
is in de conflictgebieden, ook al is het er vaak gevaarlijk opereren.
Investeren in landen zonder stabiel bestuur zal altijd een risicovolle
onderneming blijven. Dat Koenders dit risico aandurft, blijkt uit het
feit dat hij fragiele staten tot één van zijn vier prioriteiten heeft
benoemd. Een derde prioriteit is meer aandacht te vragen voor gelijke
rechten en kansen voor vrouwen. Twee van de millenniumdoelstellingen
gaan expliciet over vrouwenrechten; er wordt echter weinig vooruitgang
geboekt. De vierde prioriteit heeft betrekking op klimaatverandering,
duurzaamheid en energie. Klimaatverandering zal in de toekomst vooral
in ontwikkelingslanden ernstige gevolgen hebben. Zo wordt er in Afrika
nog grotere droogte voorspeld en zullen zich problemen met de
watervoorziening gaan voordoen. Volgens Koenders is adaptatie, het
zich aanpassen aan klimaatveranderingen, van groot belang om de
risicos te verkleinen.
Bij het debat dat volgde op zijn uiteenzetting was het vooral de storm
aan vragen die opviel. Handen schoten omhoog en gespreksleider Femke
van Zijl moest streng zijn om de strakke tijdsplanning aan te kunnen
houden. Opmerkelijk was het grote aantal vragen over duurzaamheid.
Vooral biomassa moest het hierbij ontgelden. Toverwoord van de avond
was coherentie. Bij ieder thema werd opnieuw naar voren gebracht hoe
belangrijk het is dat verschillende beleidsvelden coherent aan elkaar
optreden.
Dat Nederland ondanks grote plannen echter een klein land blijft,
ondervond Koenders aan den lijve tijdens zijn rondreis door Congo
eerder dit jaar. Een Chinese handelsmissie zorgde ervoor dat zijn
reservering in een restaurant opeens zoek was. Dezelfde handelsmissie
sloot later die week een contract af ter waarde van ruim 5 miljard;
meer dan Koenders in een heel jaar te besteden heeft. De kersverse
minister laat zich daardoor niet uit veld slaan. Nederland is wellicht
een klein land, maar wil en kan tóch een katalysator zijn in in de
wereld van ontwikkelingssamenwerking.
Door Femke Batterink (Evert Vermeer Stichting)