Migranten geplaagd door versnipperd informatie aanbod

08/11/2007 09:14
Sociale Verzekeringsbank



Informatie voor migranten is versnipperd en ontoegankelijk. Het is dan ook niet zo gek dat mensen die migreren, op van alles zijn voorbereid, maar niet op andere sociale voorzieningen van hun nieuwe land. Uit onderzoek van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) blijkt dat migranten vaak niet eens weten naar welke informatie ze zouden moeten zoeken. De mensen die wél weten welke informatie ze nodig hebben, moeten veel moeite doen om die informatie te verzamelen.

Andere regels, maar waar staan ze?
Elk land heeft een eigen stelsel voor sociale zekerheid. Het migreren van het ene land naar het andere, betekent ook het verhuizen van het ene stelsel naar een ander. De rechten die in het ene stelsel zijn opgebouwd worden niet automatisch overgenomen door een ander land. Een migrant zal zich in die verschillen moeten verdiepen, en dat is een taaie klus. Dat blijkt uit een inventarisatie van de Sociale Verzekeringsbank.

Lonely Planet
Erry Stoové, voorzitter van de Raad van Bestuur van de SVB is geschrokken van de hoeveelheid instellingen waar migranten mee te maken krijgen. 'Er zou een soort Lonely Planet voor migranten moeten komen, waarin je per land kan zien wat er is geregeld, en waar je dan terecht kunt.'

Immigranten
Doordat veel organisaties in Nederland zich bezighouden met sociale zekerheid, is het voor immigranten een hele toer om zich volledig te laten informeren. Het eerste contact hebben immigranten vaak met de Immigratie- en Naturalisatie Dienst. Maar daarna moet de migrant (al dan niet fysiek) langs bij de SVB, de Belastingdienst, het UWV, CWI, soms de IB-Groep en de ministeries van VWS en SZW. Al deze instanties bieden informatie op hun eigen beleidsterrein en verwijzen in veel gevallen ook naar elkaar. In het buitenland is de situatie al niet veel anders.

Samenwerking
In Nederland zijn enkele instanties samenwerkingsverbanden aangegaan. Zo is er het Grensinfopunt, dat emigranten een checklist biedt van instanties waar ze aan moeten denken bij hun migratie. Die checklist wordt gevoed door de gebruikers-gegevens die de migrant zelf opgeeft; zo krijgt elke bezoeker specifieke informatie. Daarnaast is er sinds kort de website www.vertreknaarhetbuitenland.overheid.nl, die bezoekers vooral doorverwijst naar instellingen die de informatie bieden waar migranten behoefte aan hebben.

Emigranten
Elk land heeft zijn eigen sociale zekerheid op zijn eigen manier georganiseerd. Voorzieningen die in Nederland bij bijvoorbeeld de Belastingdienst zijn ondergebracht, moeten vaak in het buitenland aan een ander loket worden aangevraagd. Bovendien hanteert elk land eigen voorwaarden voor de sociale zekerheid. Veel informatie over emigratiebestemmingen binnen de Europese Unie bieden websites van Eurys, Eulisses, en Solvit. Emigranten moeten daarnaast ook veel regelen met Nederlandse instellingen, in verband met de hier opgebouwde rechten.

Ontoegankelijk
Het effect van het versnipperde informatie is dat veel migranten er niet in slagen om de kennis bijeen te sprokkelen die ze nodig zouden hebben om hun migratie succesvol te laten verlopen. Uit onderzoek van de Sociale Verzekeringsbank blijkt dat nog niet de helft van alle in- en emigranten voldoende informatie heeft verzameld over sociale zekerheidsaspecten van de verhuizing. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat het internet, met de mogelijkheid om door te linken en een persoonlijk profiel te maken, pas recent bestaat en mogelijk een oplossing biedt voor de informatiebehoefte van de nieuwe generatie migranten.

TABEL: Wisten migranten vooraf waarover ze zich moesten laten informeren? EmigrantenImmigrantenRemigranten
65min65plus65min65plus
Ja33%37%10%49%24%
Beperkt15%14%5%9%12%
Nee25%25%48%14%35%
Nooit over nagedacht22%18%35%21%22%
Niet ingevuld5%6%2%7%7%
Totaal100%100%100%100%100%

Onderzoek en conferentie
Dit onderzoek is een deel van een uitgebreide studie die is gedaan naar migranten en sociale zekerheid. In de studie wordt ook aandacht besteed aan de informatievoorziening en de beleving van de migrant zelf. Deze studie wordt in zijn geheel gepresenteerd tijdens de SVB conferentie op 19 november.

Over de Sociale Verzekeringsbank
De SVB zorgt voor de uitvoering van het AOW-pensioen, de nabestaandenuitkering Anw, de kinderbijslag en andere regelingen. Dat doet zij voor ruim 4,8 miljoen klanten in Nederland en in het buitenland. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) is de oudste uitvoerder op het gebied van de sociale zekerheid in Nederland.