* woensdag 7 november 13.45 uur
Johan den Hertog
Minister-president in oorlogstijd. Cort van der Linden
(1846-1935). Een politieke biografie
Faculteit: Letteren
Promotor: prof.dr. J.Th.M. Bank
P.W.A. Cort van der Linden (1846-1935) was minister-president van
1913 tot 1918. Hij slaagde erin Nederland met een behoedzame
diplomatieke koers buiten de verschrikkingen van de Eerste
Wereldoorlog te houden. Een voorbeeld daarvan is de manier waarop
Cort van der Linden persoonlijk oorlog voorkwam toen de Duitse
legerleider Ludendorff op het punt stond om Nederland aan te
vallen. De vermeende Duitsgezindheid van de premier was daarbij
van belang.
Daarnaast moest Van der Linden ruzies bijleggen tussen ministers,
met de opperbevelhebber en met koningin Wilhelmina. Toen de
Amerikanen in 1918 de Nederlandse handelsvloot opeisten om
soldaten naar het front te sturen, ontstak de koningin in woede
over wat zij de schepenroof noemde. Cort van der Linden moest haar
tot bedaren brengen. Wilhelmina wilde zelfs met een gewapend
konvooi de Engelse blokkade van de Nederlandse handel breken en
riskeerde zo oorlog. Ook de opperbevelhebber kwam in conflict met
de regering en werd daarbij gesteund door Wilhelmina. Een
constitutionele crisis was nabij, maar de premier kon het gevaar
keren.
De liberale staatsman Cort van der Linden voerde het algemeen
mannenkiesrecht in, haalde de belemmeringen voor vrouwenkiesrecht
uit de grondwet en bracht de onderwijspacificatie tot stand.
Voortaan kregen openbare en bijzondere scholen evenveel subsidie
en de vrijheid om naar eigen inzicht les te geven. Het is een
besluit dat nog altijd van actueel belang is, zoals blijkt uit de
huidige discussie over integratie en de opkomst van islamitische
scholen.
In verband met de verbouwing in het Academiegebouw vinden de promoties
plaats in de Lokhorstkerk (Pieterskerkstraat)
Universiteit Leiden