Senternovem
Nieuws
06-11-2007 | Vergrijzing vraagt om betere functionaliteit en transformatie
woningen
De vergrijzing in Nederland en het aanbod van geschikte
nieuwbouwwoningen houden in Nederland geen gelijke tred. De meeste
oudere mensen willen het liefst in hun eigen omgeving blijven wonen.
Dit betekent dat bestaande woningen beter afgestemd moeten worden op
de veranderende woonwensen. Tegelijkertijd spelen in stedelijke
gebieden problemen met de groeiende stroom bouw- en sloopafval, de
dreigende schaarste aan grondstoffen en het terugdringen van de
CO2-uitstoot. Sloop en nieuwbouw zijn daardoor economisch en
maatschappelijk vaak niet mogelijk. Verhogen van de functionaliteit en
transformatie kunnen helpen toch te voldoen aan de veranderende
woonwensen.
Zowel voor het verhogen van de functionaliteit als voor transformatie
geldt dat het gebouw en de omgeving voldoende functionele
mogelijkheden moet hebben voor herontwikkeling. Ook de technische
staat moet de aanpak toelaten. De gebouwen moeten een zekere
maatvoering hebben en de locatie en infrastructuur moeten een ander
gebruik niet in de weg staan. Daarnaast moet het aanbod voorzien in
een vraag. Dit zijn zaken die vroegtijdig in een
haalbaarheidsonderzoek in kaart moeten worden gebracht.
Verhoging van de functionaliteit
Na-oorlogse wijken hebben vaak een aantal kenmerkende eigenschappen.
De wijken zijn ruim en zelfvoorzienend opgezet met winkels, scholen en
andere voorzieningen. De wijken beschikken meestal over veel groen en
zijn opgebouwd volgens een verkaveling in stroken. De woningvoorraad
bestaat vaak uit meergezins- en eengezinswoningen. De woningen zijn
sober en doelmatig; klein met een minimale uitrusting. De wijken waren
vooral bestemd voor de middenklasse. In sommige wijken heeft de
oorspronkelijke bevolking plaatsgemaakt voor doelgroepen met een
zwakke positie op de woningmarkt. In andere wijken is sprake van
vergrijzing. Over het algemeen kan worden gesteld dat de
bewonersopbouw eenzijdig is.
Door veranderende wooneisen komen deze wijken in aanmerking voor
herstructurering. Dit zorgt voor meer differentiatie waardoor de
doorstroommogelijkheden worden vergroot. Dit wordt bereikt door de
functionaliteit van de woningen te verhogen. Dit kan door verticale of
horizontale samenvoeging, optopping of het omzetten van de plint (met
de bergingen) in woonruimte.
Transformatie
Bij transformatie verandert de bestemming van een gebouw. Hierbij moet
uitgegaan worden van de kwaliteiten van een gebouw. Transformatie
dient een integraal proces te zijn. Niet alleen wat betreft de
functies die in een pand ondergebracht kunnen worden, maar ook op het
gebied van kostenberekening en bouwkundige mogelijkheden. Net als bij
het verhogen van de functionaliteit is maatwerk een vereiste.
Transformatie van gebouwen brengt de vastgoedmarkt meer in balans,
doordat overtollige vierkante meters worden getransformeerd naar
veelgevraagde vierkante meters voor wonen. Wanneer de leegstand van
bestaande gebouwen vermindert, komt dat tevens ten goede aan de
veiligheid in de stedelijke omgeving. Door het sparen van gebouwen
blijft ook de culturele en emotionele betekenis voor de stad bewaard.
De transformatie kan leiden tot een grotere variëteit aan woningen.
Het draagt ook bij aan een besparing van bouwmaterialen en bovendien
zijn de ontwikkeltijd en de bouwtijd korter. Voorbeelden van
transformatie zijn te vinden in het infoblad 'Herbestemming'.