European Union



IP/07/1649

Brussel, 6 november 2007

Terrorismebestrijding: Europa meer middelen geven om burgers te beschermen tegen terrorismedreiging

Vandaag heeft de Commissie een nieuw pakket voorstellen aangenomen om de EU meer middelen te geven in de strijd tegen terrorisme. Het gaat onder meer om de strafbaarstelling van de opleiding en rekrutering van terroristen en van de openbare uitlokking tot het plegen van terroristische misdrijven. Andere voorstellen hebben betrekking op de voorkoming van het gebruik van explosieven door terroristen en op het gebruik van gegevens over luchtreizigers bij strafonderzoeken. Het pakket bevat ook een verslag over de uitvoering van een van de belangrijkste EU-rechtsinstrumenten ter bestrijding van terrorisme.

Vicevoorzitter Franco Frattini, die vandaag de aanneming van de nieuwe maatregelen aankondigde, verklaarde: "terrorisme blijft een bedreiging voor de politieke grondslagen van de Europese Unie en voor het leven en welzijn van onze burgers." In maart 2004 (Madrid) en juli 2005 (Londen) werden er op het grondgebied van de Unie gewelddadige aanslagen gepleegd. Onlangs werden er talrijke andere aanslagen verijdeld in Oostenrijk, Denemarken, Frankrijk, Duitsland en het VK. Hij voegde daaraan toe dat "geen van onze medeburgers immuun is voor deze dreiging" en dat "dit ook geldt voor Europese burgers en Europese belangen in het buitenland. Om hun daden een zo groot mogelijke impact te geven, zullen terroristen om het even wanneer, om het even waar en met om het even welke middelen toeslaan." Hij verklaarde verder dat "wij niet zelfvoldaan mogen zijn en een juist evenwicht moeten blijven zoeken tussen het onderkennen van de dreiging en het nemen van geschikte en evenredige maatregelen op Europees en nationaal niveau om deze dreiging het hoofd te bieden. Wij blijven ernaar streven het juiste evenwicht te behouden tussen het grondrecht van burgers op veiligheid, het recht op leven en de andere grondrechten, waaronder bescherming van de persoonlijke levenssfeer en procedurerechten."

Maatregelen tegen degenen die terrorisme steunen

De Commissie stelt voor het kaderbesluit inzake terrorismebestrijding te wijzigen: openbare uitlokking tot het plegen van terroristische misdrijven, rekrutering en opleiding van terroristen moeten strafbaar worden gesteld, ook wanneer dit via internet gebeurt. In de nationale rechtsstelsels van de EU moeten geschikte instrumenten worden opgenomen om criminelen voor de rechter te brengen wanneer zij gewelddadige propaganda, terroristische tactieken en instructies voor de vervaardiging en het gebruik van bommen of explosieven verspreiden, en wanneer zij andere personen aanzetten tot het plegen van terroristische daden. De nieuwe wetgeving zal het voor rechtshandhavingsinstanties gemakkelijker maken om medewerking te verkrijgen van aanbieders van internetdiensten en om misdrijven te voorkomen en criminelen te identificeren, zonder afbreuk te doen aan de bescherming van persoonsgegevens en de eerbiediging van de grondrechten.

Praktische maatregelen om de beveiliging van explosieven te verbeteren

Bij sommige bomaanslagen, zoals die in Madrid, werd gebruik gemaakt van in de handel verkrijgbare explosieven. Er kan meer worden gedaan om te voorkomen dat terroristen explosieven, chemische precursoren en detonatoren in handen krijgen. Onder impuls van de Commissie onderzocht een groep deskundigen (waarvan alle relevante belanghebbenden uit het maatschappelijk middenveld deel uitmaakten) deze kwestie. Deze groep presenteerde 47 actiepunten, die nu door de Commissie worden overgenomen in een actieplan waarin de diverse aspecten van deze kwestie worden behandeld. Het actieplan heeft ten doel de beveiliging van explosieven te verbeteren, onder meer door de instelling van snelle waarschuwingssystemen voor verdwenen en gestolen explosieven en voor verdachte transacties, de oprichting van een netwerk van Europese deskundigen inzake het opruimen van bommen, de ontwikkeling bij Europol van een forensische capaciteit inzake explosieven, onderzoek naar de beveiliging van explosieven en detonatoren, en systemen voor de screening van personen die in de explosievenindustrie werken.

Invoering in de gehele EU van een systeem voor de uitwisseling van PNR-gegevens (Passenger Name Records)

De Commissie stelt voor dat luchtvaartmaatschappijen PNR-gegevens betreffende vluchten naar of van de EU (binnenkomende en uitgaande vluchten) verstrekken aan gespecialiseerde nationale eenheden die belast zijn met risicobeoordelingen, rechtshandhaving en terrorismebestrijding. Om aanslagen voor te bereiden en te plannen reizen terroristen per vliegtuig. Leden van radicale groeperingen nemen het vliegtuig om bijeen te komen en in het buitenland richtlijnen en opleiding te krijgen. Wanneer rechtshandhavingsinstanties in de EU vooraf passagiersgegevens kunnen krijgen en analyseren, is dit een belangrijk instrument om reizen van terroristen te traceren en toekomstige aanslagen te verijdelen. Het gebruik van dit instrument kan echter slechts effect sorteren wanneer daarbij het grondrecht op gegevensbescherming ten volle wordt geëerbiedigd en burgers alle nodige waarborgen krijgen.

Tweede verslag over de uitvoering van het kaderbesluit inzake terrorismebestrijding

Er is ook een verslag over de uitvoering van dit belangrijke EU-wetgevingsinstrument inzake terrorismebestrijding gepresenteerd. Dit verslag bevat onder meer informatie over de situatie in de lidstaten die in 2004 en 2007 tot de Unie zijn toegetreden. Ondanks de sinds het eerste verslag geboekte vooruitgang zijn de EU-voorschriften jammer genoeg nog steeds onvoldoende uitgevoerd.

Mededeling met actuele gegevens over de terrorismebestrijdingsactiviteiten van de Commissie

Het pakket wordt vervolledigd met een mededeling waarin de krijtlijnen worden geschetst voor het EU-optreden op dat gebied en waarin de gepresenteerde voorstellen worden geplaatst in het kader van de EU-terrorismebestrijdingsstrategie. Terrorisme blijft op lange termijn een complexe bedreiging met veel facetten, die een alomvattend EU-optreden vereist (voorkoming, bescherming, vervolging, en reactie in het geval van een aanslag). EU-maatregelen bieden toegevoegde waarde door lidstaten geschikte instrumenten te verschaffen, door grensoverschrijdende problemen aan te pakken en door in de gehele Unie gezamenlijke belangen te verdedigen. EU-maatregelen moeten gericht zijn op de bescherming van EU-burgers en moeten tegelijk de grondrechten eerbiedigen.