Ministerie van Buitenlandse Zaken

Mededeling rechten van de energieconsument

Mededeling van de Commissie: Naar een Europees Handvest betreffende de rechten van de energieconsument
Datum Commissiedocument: 5 juli 2007
Nr. Commissiedocument: COM(2007)386 final
Pre-lex: http://ec.europa.eu/prelex/detail_dossier_real.cfm?CL=nl &DosId=195928
Nr. impact-assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board: niet beschikbaar
Behandelingstraject Raad: geen
Eerstverantwoordelijk ministerie: EZ

* Essentie voorstel

* Nederlandse positie

* Subsidiariteit en proportionaliteit

Essentie voorstel

In deze mededeling geeft de Commissie een eerste aanzet tot een "Europees handvest betreffende de rechten van de energieconsument". Hiermee doet de Commissie haar belofte van eerder dit jaar gestand. De mededeling bevat eveneens een uitnodiging tot deelname aan de publieke consultatie, die eind september zal aflopen. Na afloop van het consultatieproces, zal de Commissie een tweede mededeling publiceren, waarin de finale versie van het handvest zal zijn opgenomen.

Uitgangspunt van de mededeling is de gedachte dat marktmechanismen alleen de belangen van consumenten in de energiemarkt niet volledig kunnen verzekeren. Hiertoe zijn in de gas-en elektriciteitsrichtlijnen (2003/55 en 2003/54) reeds serviceverplichtingen en consumentenrechten opgenomen. In het door de Commissie voorgestelde handvest, worden deze rechten in één document samengevat en worden suggesties gedaan voor elementen ter aanvulling van deze rechten om zo de positie van consumenten op de energiemarkt te verbeteren.

Nederlandse positie

Nederland staat op hoofdlijnen positief tegenover een handvest betreffende de rechten van de energieconsument. Het door de Commissie voorgestelde handvest sluit goed aan bij de Nederlandse visie op de rechten van de energieconsument. Alle door de Commissie in de mededeling genoemde regels, die op basis van Europese regelgeving uiterlijk per 1 juli 2007 hadden moeten zijn geï mplementeerd, zijn reeds tussen 1998 en 2002 in Nederlandse wetgeving omgezet.

Ook de meeste van de elementen die worden genoemd als mogelijk te implementeren regelgeving zijn al op een of andere manier vastgelegd in Nederlandse regelgeving. Hetzij in wetgeving, hetzij in lagere regelgeving of in codes van de toezichthouder op de energiemarkt, de DTe.

De voorstellen op het gebied van informatie over het individuele energieverbruik en het stimuleren van energiebesparing (door middel van o.a. de slimme meter) worden door Nederland geïmplementeerd in wetsvoorstellen die later dit jaar bij de Tweede Kamer zullen worden ingediend.

Dit betekent dat Nederland op basis van de voorstellen van de Commissie nauwelijks tot geen extra regelgeving hoeft te introduceren. Voor een deel laat de Commissie ruimte voor zelfregulering en ook dat sluit goed aan bij het vigerende Nederlandse beleid. Nederland is in hoofdlijnen dan ook positief over het voorstel om een handvest betreffende de rechten van de energieconsument vast te stellen.

Nederland is geen voorstander van de voorstellen voor aanvullende sociale maatregelen; de Commissie stelt voor om beleid te ontwikkelen om de positie van energieconsumenten met een slechte financiële positie te verbeteren (bijvoorbeeld door mensen in een financieel zwakke situatie korting te geven op de energierekening). Nederland heeft een algemeen sociaal beleid dat gericht is om de positie van zwakkeren in de samenleving te verbeterenen geen sectorspecifiek beleid.

Nederland hecht eraan dat er ruimte blijft bestaan voor de lidstaten om zelf te besluiten op welke wijze sociaal beleid wordt verankerd

Subsidiariteit en proportionaliteit

In het voorgestelde handvest geeft de Commissie een uiteenzetting van bestaande communautaire wetgeving ten aanzien van consumentenrechten en de verplichtingen van energieleveranciers. Daarnaast wordt aangegeven waarmee de autoriteiten rekening zouden moeten houden bij de implementatie en toepassing van bestaande communautaire wetgeving, alsmede voorstellen voor aanvullingen op bestaande rechten die (a) onder de verantwoordelijkheid van de lidstaten vallen en (b) kunnen worden bereikt door zelfregulering. De Commissie doet op dit moment nog geen voorstellen voor concrete wet- en regelgeving.

Er wordt in de mededeling aandacht besteed aan allerlei aspecten van energiebeleid die voor consumenten van belang zijn. Dit omvat zaken als het recht op levering, contracten, prijzen, tarieven en monitoring, vrije keuze van leverancier, informatieverstrekking, klachten, vertegenwoordiging, en sociale maatregelen. De meeste maatregelen die de Commissie voorstelt om de positie van consumenten op de energiemarkt te verbeteren, zijn op dit moment al in Nederland geïmplementeerd, of worden in de nabije toekomst geïmplementeerd.

Nederland oordeelt op hoofdlijnen positief over de subsidiariteit en proporitonaliteit van het voorgestelde handvest . De maatregelen zijn bedoeld om de belangen van de Europese energieconsument in een Europese, geliberaliseerde energiemarkt te kunnen waarborgen. Dit kan alleen op effectieve en efficiënte wijze, als maatregelen, evenals de regelgeving ten aanzien van de vorming van een Europese energiemarkt, op Europees niveau tot stand komen. Op een Europese energiemarkt moet het vertrouwen van de consument worden vergroot en het handvest biedt daarvoor de juiste maatregelen. Daarnaast, zijn veel van de voorgestelde acties onderdeel van het acquis en gaan over het algemeen niet verder dan noodzakelijk.

Ten aanzien van de voorstellen voor aanvullende sociale maatregelen oordeelt Nederland negatief over subsidiariteit en proportionaliteit. De Commissie stelt voor dat lidstaten dat lidstaten een definitie van kwetsbare consumenten vaststellen om deze groep vervolgens te ontzien door middel van een korting op de energierekening of gratis levering. Sociaal beleid kan beter op nationaal niveau worden vastgesteld, aangezien het erg verbonden is met nationale omstandigheden. Daarnaast hecht Nederland eraan dat er ruimte blijft bestaan voor de lidstaten om zelf te besluiten op welke wijze sociaal beleid wordt verankerd. De genoemde optie om kwetsbare consumenten te ontzien door middel van een korting op de energierekening of gratis levering, kan kosten voor de Rijksoverheid met zich meebrengen en gaat in tegen het huidige Nederlandse beleid, waarbij geen specifiek sociaal sectoraal beleid (voor energie) gevoerd wordt.

* Ministerie van Buitenlandse Zaken

* Bezuidenhoutseweg 67

* Postbus 20061

* 2500 EB Den Haag

* Tel.: 070-3 486 486

* Fax: 070-3 484 848

* Internet: www.minbuza.nl