Bezuiniging gesubsidieerde rechtsbijstand ingevuld
Om in aanmerking te komen voor gesubsidieerde rechtsbijstand door een advocaat, moet het financieel belang in een zaak vanaf volgend jaar ten minste 250 euro bedragen. Dat is een van de maatregelen die staatssecretaris Albayrak van Justitie neemt, om de bezuiniging uit het coalitieakkoord op de gesubsidieerde rechtsbijstand in te vullen. Dat meldt zij vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.
In het coalitieakkoord is een bezuiniging van 25 miljoen euro voor 2008 en een structurele bezuiniging op de gesubsidieerde rechtsbijstand van 50 miljoen euro voor daaropvolgende jaren opgenomen. Het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand verzekert minder draagkrachtigen in Nederland van toegang tot de rechter en de daarbij behorende rechtsbijstand. Dit is belangrijk omdat op deze manier de toegang tot het recht niet afhankelijk wordt gemaakt van individuele welstand.
Uit de brief van de staatssecretaris blijkt dat de kosten van de gesubsidieerde rechtsbijstand zijn gestegen van 176 miljoen euro in 1996 naar 398 miljoen euro in 2006. Niet alleen is er een structureel toenemende vraag naar rechtsbijstand, ook de uitbreiding van het aantal wettelijke voorzieningen draagt bij aan deze groei. Uit onderzoek blijkt bovendien dat het meervoudig gebruik van de gesubsidieerde rechtsbijstand toeneemt. Om ondanks deze ontwikkeling de taakstelling van 50 miljoen euro te realiseren, neemt de staatssecretaris maatregelen.
De maatregelen moeten vooral een onnodig beroep op de gesubsidieerde rechtsbijstand voorkomen door de bestaande regeling van de gesubsidieerde rechtsbijstand beter te laten aansluiten bij de ontwikkelingen in de praktijk. Voor eenvoudige geschillen of geschillen met een laag financieel belang is het dikwijls niet nodig om een advocaat in te schakelen. Mediation, klachten- en geschillencommissies vormen vaak goede alternatieven voor een dure en tijdrovende gang naar de rechter bij eenvoudige geschillen of geschillen met een laag financieel belang. De drempel van het financieel belang zal dan ook voor het eerst sinds 1994 worden verhoogd: van 90 naar 250 euro voor een lichte adviestoevoeging: van 180 naar 500 euro voor een proceduretoevoeging en van 360 naar 1000 euro voor een cassatietoevoeging. Dit levert een besparing op van 3 miljoen euro.
Daarnaast zullen de maatregelen bijdragen aan een beter evenwicht tussen de vergoeding voor de advocaat en de geleverde prestatie. De vergoeding voor administratieve kosten zal niet meer worden gegeven voor zaken die ambtshalve worden toegevoegd aan de advocaat. In deze zaken zal de advocaat in de toekomst namelijk helemaal geen administratieve handelingen meer hoeven te verrichten. Ook zal de zittingstoeslag bij vervolgberoepen in vreemdelingenzaken alleen nog maar worden toegekend als de advocaat ook echt op de zitting verschijnt. Tevens zal het tempo van betalingen door de Raden aan de advocatuur voor verrichte werkzaamheden aanzienlijk worden opgevoerd waardoor het periodieke voorschot dat advocaten krijgen die ingeschreven staan bij de raden, met 25% verlaagd zal kunnen worden. De uurvergoeding van de advocatuur zal niet worden verlaagd. Wel zal de jaarlijkse indexering van de uurvergoeding tijdelijk neerwaarts worden bijgesteld, maximaal twee keer 2,5% voor de jaren 2008 en 2009.
Met de voorgestelde maatregelen wordt conform de opgave uit het coalitieakkoord circa 25 miljoen euro in 2008 bezuinigd. Voor de daarop volgende jaren, leveren de maatregelen een structurele bezuiniging van 30 miljoen euro op, waar het coalitieakkoord 50 miljoen voorschrijft. Om ook op de lange termijn een gezonde balans tussen een goede toegankelijkheid van het rechtssysteem en het beheersbaar houden van het stelsel te vinden, is onderzoek naar verdere maatregelen noodzakelijk. Daarom is besloten de voor 2010 geplande beleidsdoorlichting 'toegang tot het recht' al in 2007 van start te laten gaan. De lange termijn doelstelling van deze beleidsdoorlichting, waarover deskundigen uit de wetenschap en praktijk zullen meedenken, is een stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand dat borgt een effectief en doelmatig gebruik van de beschikbare voorzieningen voor rechtsbijstand.
Tot slot informeert de Staatssecretaris in de brief de Tweede Kamer over de voorgenomen centralisatie van de huidige vijf Raden naar één in de toekomst waardoor efficiencyvoordelen worden behaald in de uitvoering en organisatie van de gesubsidieerde rechtsbijstand. Deze operatie staat los van de bezuinigingen op de rechtsbijstand maar draagt dus wel bij aan de efficiencykorting uit het Coalitieakkoord op de ZBO's.
RVD Mediafeed