Nadere reactie artikel AD over stijging van de zorgkosten
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
MEVA/ABA-2809992
2 november 2007
Inleiding
Zoals ik u heb toegezegd tijdens het mondelinge vragenuur op dinsdag
30 oktober jl., stuur ik u hierbij mede namens de minister van VWS een
nadere reactie op het artikel "Zorg kost gezin volgend jaar honderden
euro's extra" dat is gepubliceerd in van het Algemeen Dagblad van
diezelfde dag.
AD-artikel meldt geen nieuws
Het voorpagina-artikel wekt de indruk dat er een nieuw feit wordt
gemeld. Dat is niet het geval. Het AD heeft berekeningen overgenomen
van de site http://www.verzekeringssite.nl/ , die vrijwel allemaal
zijn ontleend aan de begroting 2008 van VWS. In de begroting (op
pagina 167) is de door het kabinet verwachte stijging van de nominale
premie vermeld ten tijde van Prinsjesdag. De relevante getallen zijn
weergegeven in tabel 1.
In de begroting is gemeld dat de nominale premie naar verwachting zal
dalen met EUR 46. De ziektekosten voor het basispakket in 2008
(nominale premie plus het gemiddelde eigen risico) zal naar
verwachting EUR 154 hoger liggen dan de uitgaven in 2007 (nominale
premie minus gemiddelde no claim teruggave). Dit leidt er toe dat de
premie voor een gezin met twee volwassenen met EUR 308 toeneemt.
CAPTION: Tabel 1: premieoverzicht
In euro's per jaar 2007 2008 verschil
Nominale premie 1103 1057 -46
No claim teruggave (gemiddeld) -91 +91
Eigen risico (gemiddeld) +109 +109
Totaal 1012 1166 +154
Premies 2008 lager dan door kabinet geraamd
Het AD had wel nieuws gemeld indien zij rekening zou hebben gehouden
met de premiestijging die verschillende verzekeraars bekend hebben
gemaakt. In dat geval zou de kop niet zijn geweest: "zorg kost gezin
volgend jaar honderden euro's extra", maar "premies komen voor derde
achtereenvolgende jaar lager uit dan kabinet heeft geraamd". Immers,
bij de verzekeraars waarvan de premie bekend is, is de premiedaling in
nagenoeg alle gevallen groter dan de EUR 46 waarvan in de begroting is
uitgegaan. Zo is bij DSW de premiedaling EUR 72 en bij Menzis EUR 60.
Of de gemiddelde premie ook meer zal dalen dan waarvan het kabinet
uitgaat, valt nog niet te voorspellen. Verzekeraars hebben tot 15
november de tijd om hun premies bekend te maken. Maar als naar de
thans bekende premies wordt gekeken, dan valt het eerder mee dan
tegen.
Zorgtoeslag niet meegenomen in berekeningen AD
Het belangrijkste probleem dat ik heb met het artikel in het AD is dat
de indruk wordt gewekt dat iedereen per saldo tussen de EUR 244 en EUR
454 meer moet gaan betalen. Daarmee wordt ten onrechte onrust gezaaid.
Nederlanders met een laag of gemiddeld inkomen ontvangen in samenhang
met deze hogere ziektekosten namelijk ook een hogere zorgtoeslag. Die
zorgtoeslag zal, op grond van de premiestijging die in de begroting
was verondersteld, voor een meerpersoonshuishouden op minimumniveau
met EUR 268 stijgen. De feitelijke ziektekostenstijging waarmee dit
gezin wordt geconfronteerd bedraagt dus slechts circa EUR 40. Voor een
modaal gezin is de stijging van de zorgtoeslag EUR 234. Voor dit gezin
stijgen de ziektekosten dus met ruim EUR 70. Bij deze twee huishoudens
is nog niet de eventele toeslag voor chronisch zieken en gehandicapten
van EUR47 per persoon verdisconteerd. Voor mensen met zorgtoeslag, en
een inkomen dat niet wijzigt, stijgt de feitelijke premie (nominale
premie minus zorgtoeslag) met de ontwikkeling van het wettelijk
minimumloon. Ergo, ook op het terrein van de nominale premie wordt
daadwerkelijk naar draagkracht gekeken.
Mensen met hogere inkomens die geen zorgtoeslag ontvangen moeten de
premiestijging voor eigen rekening nemen. De genoemde stijging van de
ziektekosten is ook meegenomen in alle koopkrachtplaatjes die het
kabinet op Prinsjesdag heeft gepresenteerd voor hoge-, midden- en lage
inkomensgroepen. Er is dus ook geen sprake van tegenvallers in de
koopkracht.
Om misverstanden te voorkomen, als de gemiddelde zorgpremie lager
uitkomt dan geraamd in de Prinsjesdagstukken, dan zal ook de
zorgtoeslag met een gelijk bedrag minder stijgen. De
ziektekostenlastenstijging blijft dus beperkt tot de hiervoor genoemde
bedragen.
Gezond betaalt mee voor ziek
Verschillen in ziektekostenlasten treden ook op tussen personen met
hoge en lage ziektekosten. Ook de cijfers die het AD toont laten zien
dat gezonde Nederlanders relatief meer moeten betalen dan personen met
hoge ziektekosten. De cijfers die daarbij gepresenteerd worden zijn
echter weer onvolledig. In de cijfers komt wel goed naar voren dat
gezonde Nederlanders circa EUR 100 meer moeten betalen dan de
gemiddelde Nederlander. De indruk wordt echter ook gewekt dat de
chronisch zieken slechts EUR 100 beter af zijn dan die gemiddelde
Nederlander. Daarbij wordt er echter geen rekening mee gehouden dat
deze chronisch zieke Nederlanders een specifieke compensatie krijgen
van EUR 47 per persoon. Een huishouden met twee chronisch zieken op
minimumloonniveau (bijvoorbeeld twee AOW-ers zonder aanvullend
pensioen en met meerjarig onvermijdbare zorgkosten) is dus circa EUR
200 beter af dan de gemiddelde Nederlander. Dit gezin gaat er dus met
circa EUR 150 op vooruit. Zie hiervoor onderstaande tabel.
CAPTION: Tabel 2: stijging ziektekosten 2008 voor een gezin met twee
volwassenen op minimumloonniveau
In euro's per jaar Geen zorgconsumptie Gemiddelde zorgconsumptie (2)
Chronisch zieken
No-claim afschaffing +510 +182 0
Verplicht eigen risico 0 +218 +300
Nominale premie -92 -92 -92
Compensatie -94
Subtotaal +418 +308 +114
Zorgtoeslag 268 268 268
Totaal +150 +40 -154
Bovenstaande ontwikkelingen van de ziektekosten voor de lage
inkomensgroepen maar ook voor de hoge- en middeninkomens zijn
meegenomen in het koopkrachtbeeld zoals dat op Prinsjesdag is
gepresenteerd.
In de berekeningen in het AD wordt ook rekening gehouden met de
stijging van de premie voor de aanvullende verzekering. Die stijging
is gebaseerd op informatie van een beperkt aantal verzekeraars. De
overheid heeft geen betrokkenheid bij de aanvullende verzekeringen
(anders dan via de uitbreiding van het Zvw-pakket die op zich een
beperkt drukkend effect op de premies voor aanvullende verzekeringen
heeft). Deze zijn daarom ook niet in bovenstaande berekening
meegenomen.
Conclusie
Op basis van bovenstaande berekeningen kom ik tot de volgende
conclusie. Elk jaar wordt de zorg duurder als gevolg van vergrijzing
en betere kwaliteit van zorg. Dat de uitgaven voor zorg in Nederland
stijgen is onoverkomelijk. Maar de sterkste en gezonde schouders
dragen de zwaarste lasten. Enerzijds gaan mensen met een hoger inkomen
die geen zorgtoeslag ontvangen en mensen die weinig tot geen
zorgconsumptie hebben meer ziektekosten betalen. Anderzijds gaan de
kwetsbaren in onze samenleving, zoals mensen met een laag inkomen en
veel zorggebruik, er zelfs op vooruit. Dat is een uitkomst die het
kabinet heeft beoogd en rechtvaardig acht.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
mw. dr. J. Bussemaker
(1) Opgemerkt moet nog wel worden dat de nominale premies die hiervoor
genoemd zijn steeds gemiddelden zijn (afgezien van de DSW en
Menzis-premie). Het is dus wel degelijk mogelijk dat individuele
verzekerden een grotere of kleinere ziektekostenstijging krijgen dan
vermeld omdat hun verzekeringspremie meer of minder dan het gemiddelde
daalt.
(2) In de stukken over vervanging van de no claim door het eigen
risico wordt gesproken over de gemiddelde niet gecompenseerde
verzekerde. Om aan te sluiten bij de berekeningen het AD is hier
uitgegaan van de gemiddelde zorgconsumptie van alle verzekerden.