Werkgeversvereniging AWVN
Pensioen met 65 geen discriminatie
Datum: 29 oktober 2007
Een arbeidsovereenkomst die afloopt omdat de werknemer 65 jaar wordt,
is geen leeftijdsdiscriminatie. Het Europese Hof van Justitie heeft
dat bepaald na een klacht van een Spaanse werknemer. De man kreeg in
2005 te horen dat zijn arbeidsovereenkomst was ontbonden omdat hij de
leeftijd voor gedwongen pensionering had bereikt. De 65-jarige was van
mening dat er sprake was van verboden leeftijdsdiscriminatie en stelde
beroep in bij de Spaanse rechter. Die vroeg opheldering aan het EU-Hof
in Luxemburg.
Het gaat in casu om een pensioenontslag op de 'normale'
pensioenleeftijd in Spanje (65 jaar), vastgelegd in een CAO. Deze CAO
is gebaseerd op wetgeving waarin twee eisen worden gesteld:
1. het ontslag moet samenhangen met arbeidsmarktbeleid
(doorstromingsgedachte)
2. de werknemer moet in aanmerking komen voor een (volledig) pensioen.
De Europese richtlijn (2000/78) die onderscheid op grond van leeftijd
in de arbeidsverhouding verbiedt, kent de mogelijkheid toe aan
lidstaten om hiervan af te wijken bij wet. Het Hof oordeelt (net als
eerder in het Mangold-arrest) dat ook dergelijke wetgeving wel dient
te voldoen aan de objectieve rechtvaardigingstoets.
Bij deze toets stelt het Hof vast dat oudere werknemers in het nadeel
zijn door de regeling. Maar dat is volgens de rechters van het Hof
soms gerechtvaardigd voor 'een betere verdeling van werkgelegenheid
tussen generaties'. Dit is volgens het Hof een legitiem doel. De vraag
of er ook sprake is van een passend en noodzakelijk middel wordt door
het Hof niet inhoudelijk getoetst. Het gaat om wetgeving en kennelijk
hebben de Spaanse wetgever en sociale partners, die om deze wetgeving
hebben verzocht, het noodzakelijk geacht om een bepaling inzake
pensioenontslag op te nemen. Het Hof treedt niet in de inhoudelijke
beoordeling van deze keuze.
De Nederlandse wetgever heeft de beëindiging van de
arbeidsovereenkomst op de AOW-gerechtigde leeftijd (65 jaar)
uitgezonderd van het verbod op leeftijdsdiscriminatie. Voor deze
uitzondering zijn in Nederland verschillende rechtvaardigingsgronden
genoemd, waaronder het `doorstroom'-argument zoals dat ook in deze
uitspraak doorslaggevend blijkt.
AWVN is van mening dat door deze uitspraak wordt bevestigd dat het
blijft toegestaan om een bepaling op te nemen in onder meer de
individuele arbeidsovereenkomst, CAO of arbeidsvoorwaardenregeling dat
de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt op 65 jaar. Dit is geen
leeftijdsdiscriminatie. Wel adviseert AWVN werkgevers in die gevallen
om na te gaan of een dergelijke bepaling dan wel het standaard
afscheid nemen van werknemers als zij 65 jaar worden nog steeds past
in de huidige soms krappe arbeidsmarkt en het overheidsstreven om
werknemers langer te laten doorwerken.