Platform Biologica
Geen paniek - bio nog steeds beter voor milieu!
Vorige week lag biologisch onder vuur. Na een bijna humoristische
artikel in het Financieel Dagblad opende het Agrarisch Dagblad op de
24e met de kop 'Gangbaar beste voor milieu'. Wij hebben de onderzoeken
er nog eens op nageslagen ...
Op 24 oktober opende het AGD met de kop Gangbaar beste voor milieu,
waarmee de resultaten van een Engels onderzoek zouden worden
weergegeven. In het artikel wordt gesteld dat gangbare landbouw beter
voor het milieu is, omdat biologische landbouw minder zou opleveren,
en meer CO2 en stikstof zou uitstoten.
Conclusie voor rekening van journalist
Nadere bestudering van het onderzoek leerde gelukkig, dat dit niet
zozeer de conclusie van de Engelse onderzoekers was, alswel van de
journalist van het AGD. Het onderzoek doet wel een aantal bevindingen
waarover de biologische landbouw even kan nadenken. De meest
belastende conclusie voor biologisch die in het onderzoeksrapport
staat, is dat de klimaatbelasting in een ongespecificeerd aantal
gevallen (often) hoger is bij biologisch, door een grotere
stikstofuitstoot. Dit is natuurlijk wel wat anders dan biologisch is
slechter voor het milieu.
Algemene conclusie misplaatst
Tegen de algemene conclusie in het AGD spreken volgens Biologica de
volgende argumenten:
* De conclusies van het onderzoek gaan niet over milieu, maar over
klimaatbelasting. Naar milieuaspecten als zware metalen,
pesticiden en effecten op flora en fauna wordt in de conclusies
niet gekeken.
* In het onderzoeksmodel wordt naar specifieke teelten in de Britse
landbouwsituatie gekeken, en niet mondiaal.
* Er wordt in het onderzoek geen optelsom gemaakt voor het geheel
van de teelten in gangbare of biologische landbouw.
* Het argument van lagere opbrengst geldt alleen voor de Westerse
landbouwsituatie, zoals de FAO-conferentie in mei duidelijk
maakte.
CO -huishouding bij biologisch wel degelijk beter
Positieve bevindingen over biologische landbouw uit het onderzoek zijn
in het AGD-artikel onvermeld gebleven. Zo geeft het onderzoek aan dat
het energieverbruik bij gangbare akkerbouw en de meeste vormen van
veeteelt in de biologische landbouw lager is - vaak aanzienlijk. Maar
bij kippenvleesproductie is het energieverbruik van de gangbare sector
duidelijk gunstiger. Dat dit op dramatische wijze ten koste gaat van
dierenwelzijn, laat het onderzoek verder onvermeld.
Conclusies over klimaatbelasting niet algemeen geldig
Het onderzoek geeft inderdaad ook negatieve bevindingen voor
biologische landbouw: het lagere energieverbruik van biologisch wordt
in bepaalde gevallen teniet gedaan door lagere opbrengsten en grotere
stikstofuitstoot, aldus de onderzoekers. Het onderzoek doet echter
geen uitspraken over de algemene geldigheid van deze bevinding. De
conclusie geldt voor de gemodelleerde, Britse situatie.
Opbrengst biologisch volgens FAO wel degelijk groter
Het argument van lagere opbrengsten is internationaal niet houdbaar.
Tijdens de conferentie van de Wereldvoedselorganisatie van mei 2007
werd duidelijk dat de lagere opbrengsten van biologisch geen
wereldwijd verschijnsel zijn. Omdat biologische landbouw
veerkrachtiger is bij ongunstige omstandigheden, zou volledige
overstap op biologische landbouw mondiaal tot een productievergroting
van gemiddeld 32% kunnen leiden (Badgley et al., 2007).
Ander onderzoek: biologisch beste voor milieu
Uit vele andere wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat biologische
landbouw, mondiaal gezien, in de meest gevallen minder klimaat- en
milieubelasting oplevert en bovendien beter bestand is tegen de
grilligheden van klimaatverandering. Zie hierover onder meer de sectie
over wetenschappelijke onderzoeksresultaten op deze site (Feiten).
CLM-onderzoek uit verband gerukt
In de online versie van het nieuwsbericht, in de nieuwsbrief van AGD,
staat nog iets vreemds. Hier wordt gezegd dat het Engelse onderzoek op
punten vergelijkbaar is met eerder Nederlands onderzoek van CLM.
Daarmee wordt de suggestie wordt gewekt dat het CLM-onderzoek de
conclusies gangbaar beter voor milieu zou ondersteunen. Dat is niet
het geval. Het aangehaalde onderzoek zegt niets over biologisch versus
gangbaar. Het spreekt zich alleen uit voor plantaardig voedsel, kip,
en voedsel uit de eigen regio. Juist de biologische sector maakt zich
hard voor streekproducten, beperking van voedselkilometers, en kent
veel vleesverlaters en vegetariërs. De conclusie over de kippen is
bovendien aanvechtbaar vanuit het oogpunt van landgebruik en
voedselvoorziening.
Voorbij milieu en klimaat
Ten slotte: je kunt je landbouwsysteem niet alleen op klimaataspecten
baseren, of zelfs milieu. Je moet ook eisen stellen aan dierenwelzijn,
gezondheid, sociale omstandigheden en smaak. Op veel gebieden is
inmiddels wetenschappelijk aangetoond dat biologisch het beter doet.
Zo werd onlangs uit Zwitsers onderzoek duidelijk dat moeders die
biologisch eten, gezondere moedermelk hebben.