23-10-2007
Gilles Holst Medaille 2007 voor Jaap Boon
De Gilles Holst Medaille 2007 wordt door de Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen op 29 oktober aanstaande uitgereikt aan
prof. dr. J.J. Boon voor zijn bijdrage aan massaspectrometrisch
onderzoek naar de oorsprong van verouderingsverschijnselen van kunst.
De Gilles Holst Medaille 2007 wordt door de Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen op 29 oktober aanstaande uitgereikt aan
prof. dr. J.J. Boon voor zijn bijdrage aan massaspectrometrisch
onderzoek naar de oorsprong van verouderingsverschijnselen van kunst.
Sinds 1983 heeft Jaap Boon zich onderscheiden als pionier op het
gebied van innovatieve aspecten van de massaspectrometrie van vaste
stoffen en composieten. Begin jaren negentig startte hij studies naar
verouderingsprocessen in schilderijen met behulp van
massaspectrometrie. Professor Boon ontdekte, in samenwerking met onder
andere het Koninklijk Kabinet voor Schilderijen Het Mauritshuis in Den
Haag, de moleculaire oorsprong van een aantal belangrijke
verouderingsgerelateerde chemische veranderingen in olieverf. Dit uit
zich in schilderijen als textuurverandering, verflaagvervorming,
korstvorming, verfverlies, toegenomen transparantie en verdonkering
door metaalzeepvorming. Dit onderzoek kreeg vorm in diverse NWO- en
FOM-onderzoeksprogramma's, waarin het Oranjezaal-onderzoeksteam van
SRAL, het Van Gogh Museum, het Kröller-Müller Museum, de Tate
Gallery en het Courtauld Institute of Art in Londen, en het Canadian
Conservation Institute in Ottawa participeerden.
Het bijzondere aan het onderzoek van professor Boon is
dat het in nauwe samenwerking met restauratoren dicht op de toepassing
in de kunst plaatsvond en een sterk interdisciplinair karakter bezit.
Veel van de gebruikte technieken werden door hem en zijn team verder
ontwikkeld en geperfectioneerd. Monsters van slechts enkele kubieke
micrometers worden uit de kostbare schilderijen geprepareerd voor het
massaspectometrisch en chemisch microscopisch onderzoek. Het zichtbaar
maken van de verfcomponenten en hun reactiviteit in verflagen heeft
het inzicht radicaal veranderd en verdiept. Momenteel werken professor
Boon en zijn medewerkers aan een manier om in bedrijfsvorm de door hun
ontwikkelde kennis te over te dragen en voor derden onderzoek te
verrichten naar verouderingsprocessen in kunst.
Na zijn studie geochemie aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij
in 1974 cum laude afstudeerde, promoveerde Boon in 1978 bij Professor
Schenck aan de Technische Universiteit Delft op een proefschrift
Molecular biochemistry of lipids in four natural environments. Na
werkzaamheden bij het NIOZ en de universiteit van Californië in
Berkeley, startte Jaap Boon in 1983 bij het FOM-Instituut voor Atoom-
en Molecuulfysica in Amsterdam. Sinds 1989 is hij tevens als bijzonder
hoogleraar verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.
De uitreiking van de Gilles Holst Medaille vindt plaats op maandag 29
oktober om 16.00 uur in het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29 te
Amsterdam. De heer Boon zal een voordracht houden over MOLART -
Molecular material science of art: achievements, challenges and new
horizons.
Het Gilles Holst Fonds werd opgericht ter gelegenheid van het 25-jarig
jubileum van Gilles Holst, bij de NV Philips in 1939. Holst was de
toenmalige directeur van de laboratoria van de Philips
Gloeilampenfabrieken te Eindhoven. De Gilles Holst Medaille wordt
eenmaal in de vier jaar toegekend aan bij voorkeur op het grensgebied
van de natuur- en scheikunde werkzame Nederlandse onderzoekers.
KNAW, Het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29, Amsterdam.
Postbus 19121, 1000 GC Amsterdam.
Afdeling Voorlichting tel. 020-5510733, fax 020-6204941.
voorlichting@bureau.knaw.nl
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen