Openbare bibliotheek Amsterdam
Jan Wolkers overleden
19 okt 2007 - 16:31
Schrijver, beeldhouwer en schilder Jan Wolkers is vrijdag op 81-jarige
leeftijd overleden op Texel, waar hij al jaren woonde. De OBA wenst
zijn naasten heel veel sterkte toe met dit grote verlies.
Jan Wolkers (Oestgeest, 26 oktober 1925) groeide op in een
gereformeerd middenstandersgezin. In 1943 dook hij onder in Leiden en
studeerde aan de Leidse schilderacademie. Na een periode aan de Haagse
Academie van Beeldende Kunsten, studeerde hij van 1949 tot 1953
beeldhouwkunst aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in
Amsterdam. In 1957 ging Wolkers op uitnodiging van de Franse regering
een jaar bij de beeldbouwer Zadkine in Parijs werken.
In datzelfde jaar begint hij te schrijven: De verschrikkelijke
sneeuwman, is zijn eerste verhaal. Hij publiceerde verhalen in Podium,
Tirade, Hoos, De Gids, Merlyn en Podium. Zijn eerste verhalenbundel
Serpentina's Petticoat (1961) werd met gemengde gevoelens ontvangen.
De bundel veroorzaakte zowel een schok van bewondering als van
afgrijzen. Zijn roman Een roos van vlees wekte al evenveel
opschudding. In een snel opeenvolgend tempo verschenen onder andere
titels Kort Amerikaans, Terug naar Oegstgeest en Turks fruit. Alledrie
deze romans zijn verfilmd.
In 1980 verhuisde Wolkers naar Texel waar hij schrijft, maar zich
voornamelijk toelegt op zijn schilder- en beeldhouwwerk. Vanaf zijn
eiland spuwde hij vuur op menig Nederlands literatuurcriticus. Hij
weigerde in 1982 de Constantijn Huygens-prijs voor zijn gehele oeuvre,
omdat zijns inziens deze uiting van erkenning te laat kwam. Prijzen
weigeren zou Wolkers vaker doen; na in 1982 de Publieksprijs niet in
ontvangst willen nemen, zei hij in 1989 geen prijs te stellen op de
P.C. Hooftprijs. Volgens Wolkers was de prijs te vaak aan de verkeerde
schrijvers uitgedeeld. Pas in 1991 besloot Wolkers een hem toebedeelde
onderscheiding te accepteren, de Busken Huetprijs voor zijn
essaybundel Tarzan in Arles.
In 1994 volgde Rembrandt in Rommeldam, een essaybundel over het lezen
van boeken, over schilderijen, over tuinen en over erotiek in de
beeldende kunst.
In 1996 verscheen de derde essaybundel Mondriaan op Mauritius. In
hetzelfde jaar verscheen het briljante essay over John Keats Icarus en
de vliegende tering, in een luxe-editie.
Meer essays verschenen in 2000 onder de titel Wolkers in Wolkersdorf,
ter gelegenheid van Wolkers' 75-ste verjaardag. In datzelfde jaar
verscheen de dichtbundel Jaargetijden.
Met het verschijnen van de grote bundeling van de poëzie die Wolkers
in de afgelopen jaren schreef onder de titel Wintervitrines openbaarde
hij zich in 2003 in volle glorie als dichter.
Tevens verscheen eind 2003 De achtertuin, het boek dat hoort bij de
televisieserie en dat prachtig werd geïllustreerd met tekeningen van
Bob en Tom Wolkers.
In 2005 verscheen Ach, Wim, wat is een vrouw?, een verzameling
brieven, en in hetzelfde jaar verschenen twee uitgaven van zijn
dagboeken: Dagboek 1969 en Dagboek 1974.