cholesterl in cellen doet
Model toont wat cholesterl in cellen
doet
18 okt 2007
âNu zijn we nog aan het spelen met modellenâ, zegt prof. Frans
Leermakers van de leerstoelgroep Fysische chemie en kolloïdkunde van
Wageningen Universiteit. âOns werk is puur theoretisch. Maar
uiteindelijk moet dit onderzoek ons inzicht geven in wat cholesterol
in het lichaam doet.â
De membranen van dierlijke cellen â onze cellen, maar ook het
celmateriaal dat we binnenkrijgen in de vorm van vlees â bevatten veel
cholesterol. âWe snappen eigenlijk niet waaromâ, zegt Leermakers.
âDaarom probeer ik via modellen te begrijpen wat cholesterol in die
membranen doet. Die modellen maken gebruik van de zelf-consistente
veldtheorie. Mijn werk houdt in dat ik achter de computer versimpelde
versies van cholesterol inbreng in membranen, en dan kijk wat er
gebeurt.â
De belangrijkste bouwsteentjes van celmembranen zijn moleculen met een
waterminnende kop en een staart van een waterafstotend vetzuur. Een
membraan bestaat uit twee lagen van die moleculen. Via de
vetzuurstaarten plakken de twee lagen aan elkaar.
âCholesterolmoleculen zitten in de celmembraan als spijkers in een
dubbele muurâ, zegt Leermakers. âHet effect van de spijkers hangt af
van het type vetzuren dat in de celmembranen zit. Vind je daar
verzadigde vetzuren, dan maakt cholesterol de celmembraan stugger. De
staarten van de membranen worden door de cholesterolmoleculen meer op
elkaar gedrukt. Vind je in de celmembranen onverzadigde vetzuren, dan
is het effect van cholesterol geringer.â
Een andere variabele waarmee Leermakers in zijn laatste publicatie in
Physical Review speelt, is de lengte van de vetzuren in de
celmembraan. Als die korter is, heeft cholesterol een groter effect.
âDe twee lagen van de membraan kunnen onafhankelijk van elkaar
bewegenâ, zegt Leermakers. âZe kunnen over elkaar heen glijden. Dat
wordt moeilijker als er bij wijze van spreken cholesterolspijkers in
de membraan zitten die zo groot zijn, dat ze een verbinding vormen
tussen de beide lagen. De membraan wordt daardoor minder beweeglijk.â
Volgens gezondheidswetenschappers is een teveel aan cholesterol en
verzadigde vetzuren ongezond, en zijn onverzadigde vetzuren juist
gezond. Of er een verband is tussen de gezondheidseffecten van
cholesterol en zijn modellen durft Leermakers niet te zeggen. âAan die
stap zijn we nog lang niet toe. De volgende stap is dat we werken aan
modellen van moleculen die zich precies zo gedragen als echte
moleculen. Dat is duur onderzoek. Het is niet ongewoon als een
computer een jaar nodig heeft voor zijn berekeningen.â / Willem Koert
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u
aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op
http://www.resource-online.nl.Â