Radboud Universiteit Nijmegen


Wim van der Zande, hoogleraar Experimentele moleculaire fysica

`Nobelprijs voor Al Gore is goed voor klimaatdebat'

Klimaatverandering is het thema van de WetenWeek 2007 (17-24 oktober). Wim van der Zande, hoogleraar Experimentele moleculaire fysica aan de Radboud Universiteit, weet alles over de invloed van zonlicht op de atmosfeer en het klimaat. Hij gaat in de Nijmeegse lezingenreeks De bètacanon in op de feiten en mythes over onze atmosfeer.

Wim van der Zande `Ik merk dat de samenleving onder het begrip `theorie' iets anders verstaat dan natuurkundigen. Voor de meesten is theorie een uitspraak die je op straat gooit en waar iedereen vervolgens tegen aan kan schoppen. In de natuurkunde wordt iets pas een theorie genoemd als het staat als een huis. Die spraakverwarring is wellicht de reden dat er over het thema klimaatverandering zulke verhitte discussies worden gevoerd.

Alle microscopische processen in de atmosfeer zijn in detail bekend. Dat CO infrarood licht absorbeert, waardoor het warmer wordt, is gewoon een feit. Evenals het gegeven dat waterdamp en wolken zorgen voor een verhoogde reflectiviteit van de zon en dus de opwarming dempen. Verder kun je uitrekenen dat de toename van CO in de atmosfeer gekoppeld is aan de verbranding van fossiele brandstoffen. Iemand die zich daar nog omheen weet te praten, door bijvoorbeeld aan te komen met de bomen die de extra CO reduceren, wíl het gewoon niet begrijpen. Als door menselijk toedoen opeens veel CO aan de atmosfeer toegevoegd wordt, verstoort dat de natuurlijke balans.

Volgens mij ligt ook vast dat de temperatuur op aarde razendsnel stijgt. Er zijn mensen die zeggen dat het al eens eerder zo warm is geweest en dat er dus geen reden tot bezorgdheid is. Maar wat juist verontrustend is, is de oorzaak. Dat de zon 1 of 2 graden warmer wordt, gebeurt op geologische schaal met enige regelmaat, maar deze opwarming is door mensen veroorzaakt binnen enkele decennia.

We werken veel te langzaam aan alternatieven voor fossiele brandstoffen. Wat dat betreft ben ik blij met de Nobelprijs voor de Vrede aan Al Gore en het IPCC-panel. Dat geeft een enorme boost aan het klimaatdebat. Ik had twee jaar geleden niet durven voorspellen dat de aandacht en bewustwording zo groot zou worden.

De atmosfeer is logge machinerie met enorme traagheid, maar als veranderingen op gang komen, zijn ze moeilijk te stoppen. Juist daarom moeten we nu nadenken en actie ondernemen, opdat we over honderd jaar de boel in balans hebben. Dus niet denken binnen regeerperiodes van vier jaar of binnen je eigen generatie. Daarvoor is behalve kennis over de microscopische en klimatologische processen vooral veel wijsheid nodig.'

Lezingenreeks De bètacanon. De wereld volgens natuurwetenschappers. Maandag 5, 12, 19 en 26 november in het Huygensgebouw (Toernooiveld 1, Nijmegen). Aanvang rondleidingen 18.30 uur, aanvang lezing 19.30 uur.

Wim van der Zande spreekt zijn lezing `Atmosfeer, zon, opwarming en klimaat: onweerlegbare natuurkunde of slechts een hypothese?' op 19 november uit.
Naar boven

* Bètacanon lezingenreeks

* Wim van der Zande in de Kennisbank

* WetenWeek

Contact
Wim van der Zande
(024) 365 21 01
w.vanderzande@science.ru.nl
Wetenschapsredactie
(024) 361 60 00
wetenschapsredactie@communicatie.ru.nl