Schadevergoeding na justitieel optreden bij één loket
Persbericht | 17-10-2007
Er komt één algemene regeling voor de afwikkeling van schade die is
ontstaan door justitieel ingrijpen. Burgers kunnen voortaan bij één
centrale instantie aankloppen voor de beoordeling van hun verzoek tot
schadevergoeding. Minister Hirsch Ballin heeft daarvoor het
parket-generaal van het openbaar ministerie aangewezen. Dit blijkt uit
een wetsvoorstel dat hij vandaag voor advies naar verschillende
instanties heeft gestuurd.
Het parket-generaal geeft aan of het schadeverzoek gegrond is en
beslist welke vergoeding moet worden betaald. Een arrestatieteam kan
een verkeerde woning binnenvallen, daarbij de voordeur ontwrichten of
het interieur beschadigingen. De meeste zaken zijn eenvoudig en kunnen
meteen schriftelijk worden afgedaan. Ingewikkelde zaken stuurt de
dienst door naar de strafsector van de rechtbank. Een gedupeerde kan
tegen de beslissing van het parket-generaal in beroep gaan bij het
gerechtshof.
Op dit moment is het voor burgers niet altijd duidelijk tot welke
instantie zij zich moeten wenden wanneer zij schade hebben geleden
door optreden van politie en justitie. Voor sommige claims moeten zij
bij de strafrechter zijn, voor andere is de civiele rechter
aangewezen. Verder worden schadevergoedingen uitgekeerd door
politiekorpsen en het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB).
Een snelle en eenvoudige afdoening van schadeclaims maakt een einde
aan de huidige, ondoorzichtige situatie en verbetert de
rechtsbescherming van burgers. Bovendien sluit de procedure aan bij de
wens van een meerderheid in de Tweede Kamer voor een `algehele en
brede schadevergoedingsregeling' na de uitbreiding van bevoegdheden
van politie en justitie in verband met de bestrijding van
georganiseerde misdaad en terrorisme.
De voorgestelde regeling staat niet alleen open voor gewezen
verdachten, maar ook voor derden. Bijvoorbeeld de toevallige
voorbijganger die gewond raakt door een verdwaalde politiekogel. Voor
gewezen verdachten geldt als hoofdregel dat zij alleen een beroep
mogen doen op schadevergoeding als zij niet zijn veroordeeld.
De schade hoeft niet alleen het gevolg te zijn van de toepassing van
dwangmiddelen zoals arrestatie of huiszoeking. Ook andere vormen van
schade vallen onder de regeling, bijvoorbeeld reputatieschade. Zo kan
een gewezen verdachte schade oplopen door (achteraf onjuiste)
persberichten van het openbaar ministerie in verband met de opsporing
van een strafbaar feit. In beginsel gaat het om alle schade (materieel
en immaterieel) die is ontstaan naar aanleiding van de opsporing, de
vervolging of de tenuitvoerlegging. Een fout in de berekening van de
datum voor vervroegde invrijheidsstelling kan betekenen dat een
veroordeelde onterecht langer vastzit.
De schadevergoeding zal in de meeste gevallen bestaan uit een
financiële tegemoetkoming. Nieuw is de mogelijkheid van een
schadevergoeding in de vorm van de publicatie van (een gedeelte van)
de rechterlijke uitspraak over de schadevergoeding om bijvoorbeeld
reputatieschade zoveel mogelijk ongedaan te maken. Bij het bepalen van
de hoogte van de vergoedingen gaat het parket-generaal zoveel mogelijk
uit van normbedragen; in de strafrechtpraktijk wordt daar nu ook al
mee gewerkt.
Meer informatie
* Wet schadecompensatie strafvorderlijk overheidsoptreden:
Wetsvoorstel
02-10-2007 | pdf-document, 36 KB
Zie het origineel
* Wet schadecompensatie strafvorderlijk overheidsoptreden: Memorie
van toelichting
17-10-2007 | pdf-document, 0.16 MB