Vijftien jaar conflicten kostte Afrika bijna 300 miljard dollar

11/10/2007 00:01



Oxfam Novib



Nieuw onderzoek Oxfam, IANSA en Saferworld laat zien:

De kosten van conflicten in Afrika bedroegen tussen 1990 en 2005 rond de 300 miljard dollar, volgens een nieuw onderzoek van Oxfam International, IANSA en Saferworld. Dit is evenveel als het bedrag aan internationale hulp dat in dezelfde periode is ontvangen.

Het onderzoek "Africa's Missing Billions", de eerste keer dat analisten de complete effecten van conflicten op het BNP van het hele continent hebben geschat, verschijnt op het moment dat diplomaten van overal ter wereld in de Verenigde Naties samenkomen om een wapenhandelsverdrag te bespreken.

Het onderzoek toont aan dat een oorlog, burgeroorlog of opstand de Afrikaanse economie gemiddeld met 15 procent doet slinken. Het continent verliest gemiddeld zo'n 18 miljard per jaar aan gewapende conflicten.

"Wapengeweld is een van de grootste bedreigingen van ontwikkeling in Afrika," zegt Irungu Houghton, beleidsadviseur voor Afrika van Oxfam. "De kosten zijn schrikbarend. Onze cijfers zijn bijna zeker een te lage schatting, maar zij tonen dat conflicten Afrikaanse economieën gemiddeld 18 miljard dollar per jaar kosten. Met dit geld kan de hiv-aidscrisis worden opgelost, TBC en malaria voorkomen worden en schoon water, sanitair en onderwijs geleverd worden."

Uit het onderzoek blijkt ook dat naar schatting 95 procent van de Kalashnikov-geweren die in deze conflicten gebruikt worden van buiten Afrika komen. Kalashnikovs zijn het meest gebruikte wapen in Afrika's conflicten. De strijders, die de oorlogsregels negeren en mensenrechten schenden, worden bijna altijd van buiten het continent bevoorraad.

Joseph Dube, Afrika-coördinator van IANSA, zegt: "Dit rapport beschrijft een deel van de verwoestende economische effecten van de slecht gereguleerde internationale wapenhandel, en de schrikbarende hoeveelheid menselijk lijden die die teweegbrengt. Als Afrikaan smeek ik alle Afrikaanse overheden en wapenproducerende regeringen om een krachtig en werkbaar wapenhandelsverdrag te steunen. Dit is een oproep tot wereldwijde samenwerking, een doel dat niet alleen bereikt kan worden. De regering wier fabrieken de geweren produceren is even verantwoordelijk als de regering die toelaat dat haar schepen ze vervoeren. Ook de landen die de vracht uitladen moeten nagaan in wiens handen deze wapens belanden. Zonder regulering zullen de kosten en het lijden die Afrikanen moeten dragen enorm hoog blijven."

Tussen 1990 en 2005 zijn 23 Afrikaanse landen in conflicten betrokken geweest. Oxfam, IANSA en Saferworld schatten wat het BNP van deze landen had kunnen zijn als er geen conflicten waren geweest, door ze te vergelijken met vreedzame landen met een vergelijkbare economische ontwikkeling. Bijvoorbeeld, tijdens het conflict in Guinee Bissau in 1998-99 lag de werkelijke groei 10,15% onder het niveau dat was voorspeld voor een land zonder conflict.

Deze aanpak leidt bijna zeker tot een te lage schatting. De economische effecten op buurlanden zitten er niet in. Die kunnen ook lijden onder politieke onveiligheid en de plotselinge toestroom van vluchtelingen. De studie richt zich alleen op de periodes waarin er daadwerkelijk gevochten werd, maar sommige oorlogskosten, zoals toenemende militaire uitgaven en economische problemen, gaan door lang nadat het vechten is afgelopen.

In landen die door oorlog worden geteisterd vallen de directe kosten van geweld (zoals militaire uitgaven of de vernietiging van infrastructuur) in het niet bij de indirecte kosten van gemiste kansen. Hieronder vallen:
- inflatie, schulden en hoge werkloosheid

- inkomsten uit natuurlijke hulpbronnen gaan naar particulieren en komen niet de hele natie ten goede

- meer mensen, vooral vrouwen en kinderen, sterven aan de gevolgen van conflict dan aan de gevechten zelf.

Het meest gebruikte wapen in Afrika's conflicten is het Kalashnikov-aanvalsgeweer, beter bekend als AK-47. De Kalashnikovs worden bijna allemaal buiten Afrika gemaakt. Afrikaanse regeringen zijn overtuigd van de noodzaak om de overdracht van wapens beter te controleren en hebben op regionaal niveau zelf al bemoedigende initiatieven genomen. Dit zijn belangrijke stappen, die overigens op zich het probleem niet oplossen. De wapenhandel is een mondiale industrie die een mondiaal, wettelijk bindend wapenhandelsverdrag nodig heeft.

Oxfam, IANSA en andere NGO's voeren campagne voor een wapenhandelsverdrag dat de overdracht van wapens verbiedt wanneer de kans bestaat dat zij worden ingezet om ernstige schendingen van het internationale humanitaire recht en mensenrechten te plegen, of om duurzame ontwikkeling te ondermijnen. Een dergelijk verdrag is geen obstakel voor verantwoorde wapentransfers voor defensie, politie of vredeshandhaving.

Einde bericht

Noot:


- een videonieuwsbericht over de gevolgen van de oorlog voor de Libanese economie is voor omroepen beschikbaar;
- in 2006 stemden 153 staten voor een wapenhandelsverdrag tijdens de Algemene Vergadering van de VN; 24 staten onthielden zich van stemmen en alleen de VS stemde tegen;
- de afgevaardigden bij de VN gaan nu een wapenhandelsverdrag in de Eerste Commissie van de VN Algemene Vergadering bespreken, het forum voor besprekingen over wapenbeheersing;
- in 2008 zal een groep regeringsexperts, geselecteerd door de VN Algemeen Secretaris van de VN, bijeenkomen om de volgende fase van het wapenhandelsverdrag te bespreken;
- een wapenhandelsverdrag zou wapentransfers tegengaan wanneer die worden gebruikt, of mogelijkerwijs zullen worden gebruikt om het internationale recht te schenden;
- meer dan één miljoen mensen uit 160 landen hebben zich bij de Control Arms petitie aangesloten om hun steun te betuigen aan strengere controles op de internationale wapenhandel;
- twee regionale instrumenten in Afrika hebben normen voor wapenbeheersing opgesteld. Dat zijn het Nairobi Protocol ter voorkoming, beheersing en vermindering van kleine en lichte wapens, en de ECOWAS conventie over kleine en lichte wapens, munitie en ander gerelateerd materiaal.

Oxfam Novib is het Nederlandse lid van Oxfam International, een samenwerkingsverband van dertien onafhankelijke ontwikkelingsorganisaties. Het gezamenlijk ideaal: een rechtvaardige wereld zonder armoede.






Noot voor de redactie:


Noot voor de redactie,

donderdag 11 oktober 2007