Strijd tegen sigarettensmokkel Europees succesverhaal
Smokkel sigaretten 11 oktober 2007
Bart Staes (GroenLinks/Groen!) verdedigde deze week met succes zijn rapport
over het tegengaan van fraude en sigarettensmokkel in de EU. In het rapport
uit hij zijn tevredenheid over de inspanningen van de anti-fraudedienst OLAF
om de handel in illegale sigaretten te bestrijden.
Aanleiding voor het rapport van Staes waren de resultaten van een
tijdelijke onderzoekscommissie van het Europees Parlement tien jaar
geleden waaruit bleek dat er voor honderden miljoenen euro werd
gefraudeerd. De EU en de nationale lidstaten liepen deze miljoenen mis
doordat sigaretten werden in- en doorgevoerd zonder douaneheffingen of
accijnzen te innen. De onderzoekscommissie concludeerde dat de grote
sigarettenfabrikanten heel weinig deden om de handel in grote partijen
sigaretten die zogezegd 'van de vrachtwagen zijn gevallen' tegen te
gaan en in feite onder één hoedje speelden met criminele organisaties.
Philip Morris
De Europese Commissie en tien lidstaten waaronder Nederland begonnen
daarna een proces in New York tegen de grootste sigarettenfabrikant
ter wereld, Philip Morris. Dat resulteerde in een schikking in 2004
waarbij Philip Morris over een periode van 12 jaar 1,25 miljard dollar
schadevergoeding betaalt aan de Europese Commissie en de tien
lidstaten. De Nederlandse schatkist wordt door dit akkoord gespekt met
52 miljoen dollar.
Zelfcontrole
Philip Morris beloofde ook aan meer zelfcontrole te doen door de
sigaretten die het bedrijf produceert beter te traceren en op te
sporen als er iets mis gaat met een lading sigaretten. De Amerikaanse
tabaksfabrikant betaalt een schadevergoeding aan gederfde
douane-inkomsten als er sigaretten in beslag worden genomen waarover
geen belasting is betaald.
Andere sigarettenfabrikanten
Tegen andere grote producenten lopen momenteel ook nog processen. Zij
hebben op zich interesse om een schikking te treffen, maar verzetten
zich tegen een juridisch bindende deal, zoals die wel met Philip
Morris is gesloten. Het akkoord met Philip Morris kan ook als
voorbeeld dienen voor producenten van andere merkartikelen, die onder
hoge accijnstarieven vallen zoals alcohol en merkproducten die massaal
nagemaakt worden, zoals bijvoorbeeld textiel.
Keerzijde
Het succesverhaal heeft echter ook een keerzijde. De invoer van
nagemaakte sigaretten vooral uit China en Rusland is flink
toegenomen. Dat het gaat om enorme bedragen blijkt wel uit de cijfers
van de Europese anti-fraudedienst OLAF. Op een container van 40 ton
sigaretten maken criminelen gemakkelijk een winst van 1 miljoen euro.
Geen verbetering douanecontrole
Bart Staes heeft wel flinke kritiek op de besteding van het geld van
Philip Morris. Terwijl de 121 miljoen dollar die de Europese Commissie
krijgt wel wordt besteed aan het verbeteren van douane-controle
(vooral automatisering) blijken de lidstaten dit niet te doen, terwijl
dit wel de afspraak was. Zij gebruiken het geld liever om gaten in de
begroting te vullen.
Zie ook:
* rapport Bart Staes over smokkel sigaretten
GroenLinks