Winst uit elektriciteit- en gasnetbeheer onduidelijk
09/10/2007 14:00
Gupta Strategists
Uit onderzoek naar de maatstafconcurrentie voor elektriciteit- en gasnetbeheerders blijkt dat deze bedrijven over 2004 en 2005 31 EUR per jaar per gemiddelde aansluiting extra winst hadden. Dit wil echter niet direct zeggen dat gebruikers ook te veel hebben betaald. Een deel van de winsten zijn alleen boekhoudkundig en leiden niet tot hogere kasstroom voor de netbeheerders. Een ander deel is het gevolg van afspraken tussen de NMa en de netbeheerders. De wet- en regelgeving is onnodig complex en er zijn te weinig gegevens publiekelijk beschikbaar om te controleren of de tarieven juist zijn vastgesteld. Deze onduidelijkheid is een risico bij de splitsing van de energiebedrijven. Gupta Strategists concludeert dit in een artikel dat vrijdag 5 oktober in het economenblad ESB is verschenen.
De NMa heeft onderzoek gedaan naar de gevolgen van maatstafconcurrentie op de winsten bij elektriciteit- en gasnetbeheerders. Zij concludeert dat de winsten voor de hele sector over 2004 en 2005 maar liefst EUR 0,3 miljard hoger zijn dan het door de NMa beoogde rendement van EUR 0,9 miljard. Dit zou neerkomen op EUR 31 per gemiddelde gebruiker met een elektriciteit en gasaansluiting. Gupta Strategists plaatst hier enkele kritische kanttekeningen bij en vermoedt dat gebruikers in werkelijkheid minder extra hebben betaald.
Ten eerste is 30% van de extra winst een boekhoudkundige effect. Netbeheerders hebben hun netten in hun commerciële jaarrekening sneller afgeschreven dan de termijnen die de NMa hanteert voor het bepalen van de tarieven. Dit deel van de EUR 31 is dus niet door gebruikers in de tarieven betaald. Het vertegenwoordigt geen extra kasstroom voor de netbeheerders.
Ten tweede is ongeveer 25% van de extra winsten direct het gevolg van de Overeenkomst die de NMa in 2003 met de sector heeft gesloten. Er is toen afgesproken dat de tarieven tijdelijk minder snel dalen dan de productiviteitsverbetering na correctie voor inflatie. Daarbovenop kregen netbeheerders tijdelijk 0,5% extra per jaar. Met die afspraak werd een vorm van maatstafconcurrentie ingevoerd en werden vele destijds lopende juridische procedures van netbeheerders afgekocht.
De rest van de extra winsten is vooral te wijten aan correcties die in de regelgeving zijn opgenomen. In de volgende reguleringsperiode wordt hier voor gecorrigeerd.
De belangrijkste conclusie is dat de netbeheeractiviteiten voor niet ingewijden niet te volgen zijn. De wet- en regelgeving is onnodig complex en er zijn geen publieke gegevens beschikbaar om de kwaliteit en kosten van het netbeheer te onderzoeken. Gebruikers, zowel huishoudens als bedrijven, kritische burgers, de politiek en ook de netbeheerders zelf, zijn afhankelijk van een zelfevaluatie van de NMa om een beeld van het netbeheer te krijgen.
Deze conclusies baren zorgen voor de splitsing van de energiebedrijven. Kennelijk is niet voldoende inzichtelijk te maken wat de lasten van het netbeheer werkelijk zijn. Het is cruciaal dat er al voor de splitsing betere inzichten beschikbaar zijn. Alleen dan kan het netbeheer zorgvuldig worden afgesplitst met een gezonde financiering en redelijke winsten.
http://www.gupta-strategists.nl