Gemeente Sint-Oedenrode
PERSBERICHT
Maandag 8 oktober 2007
14e eeuwse sluis ontdekt in Sint-Oedenrode
Tijdens graafwerkzaamheden ten behoeve van Plan Dotterbloem, de herinrichting van de
Dommel in Sint-Oedenrode, is onverwacht een Middeleeuwse sluis aan het licht gekomen. Het
is een zeer bijzondere archeologische vondst. Het betreft resten van de oudste sluis die in
Brabant tot nu toe onderzocht is.
Archeologische vondst
Een deel van de werkzaamheden omvat het opnieuw aantakken van een oude meander van de
Dommel. Deze meander werd in de jaren '60 van de vorige eeuw buiten gebruik gesteld.
De bedding van deze oude Dommelarm heeft sindsdien langzaam kunnen verlanden. Bovendien zijn
er op deze plek geen grootschalige baggerwerkzaamheden meer uitgevoerd. Hierdoor zijn enkele
waterstaatkundige werken uitstekend bewaard gebleven onder de waterspiegel. Zo bleek op 28
september.
Herkomst sluis
Bij het uitbaggeren van de oude rivierbodem kwamen zware eikenhouten palen, beschot van
gespijkerde planken en constructiedelen met pengat -verbindingen naar boven. Tot in de jaren `40 van
de 20e eeuw lag hier een sluis waarmee het water van de Dommel opgestuwd werd. Via een gegraven
waterloop, de Molenstroom, konden de raderen van de stroomafwaarts gelegen koren- en oliemolen in
werking worden gezet. Gedurende de Middeleeuwen was deze Borchmolen eigendom van de Heren
van Rode. Later van leenmannen van de Brabantse Hertog die in het centrum van Sint-Oedenrode
woonden. De burcht van deze regionale machthebbers is tussen 2003 en 2006 archeologisch
onderzocht. Niet eerder was het mogelijk om de restanten van een sluis die onderdeel uitmaakte van
een watermolen in zijn geheel te zoeken.
Verder onderzoek
Tot nu toe zijn bijna honderd zeer goed geconserveerde houten palen en constructiedelen in de
bedding blootgelegd waarvan de oudste onderdelen in de 14e eeuw gedateerd kunnen worden. Deze
week worden de restanten verder archeologisch onderzocht. Door middel van dendrochronologisch
onderzoek (jaarringen) zal de ouderdom van de houten delen van de sluis bepaald worden. De
gemeente Sint-Oedenrode en Waterschap de Dommel onderzoeken of de resten behouden kunnen
worden.
Rooise Waterdag
Op 14 oktober a.s. is de De Rooise Waterdag in Sint-Oedenrode. Tijdens deze dag zal archeologisch
bureau Baac, betrokken bij het onderzoek, een reeks lezingen geven. De eerste resultaten van het
onderzoek aan de sluis zullen hierin worden gepresenteerd. Het is niet mogelijk om onderdelen van
de sluis tentoon te stellen. De vrijgekomen onderdelen mogen zo min mogelijk worden blootgesteld
aan de buitenlucht en dienen zo snel mogelijk te worden geconserveerd.
Noot voor de redactie