Itteren

4-oct-2007, Consortium Grensmaas

Grensmaas leeft in Itteren en Bunde

De Grensmaas leeft in Itteren en omgeving. Dat is de slotsom van de informatieavond, die het Consortium Grensmaas bv maandag 17 september in de Aw Sjaol in Itteren heeft georganiseerd.
De sfeer van die avond? Openhartig en constructief. De belangstelling? Overweldigend. Ruim honderd inwoners van Itteren, Borgharen, Bunde, Voulwammes en omgeving zitten en staan bij de start van de avond klaar om informatie te krijgen over de werkzaamheden in Itteren die medio 2008 van start gaan. Uit veel reacties na afloop blijkt tevredenheid over de informatieverstrekking.

Directeur Kees van der Veeken en Dirk-Jan Zwemmer, hoofd bedrijfsbureau van het Consortium, houden de bewoners voor wat ze tot 2015 merken van de ingrepen langs en rond de Maas en het Julianakanaal. Van der Veeken benadrukt vooral dat het Consortium grote waarde hecht aan een goede band en open lijnen met de bevolking. ,,We zijn de komende jaren te gast in de Grensmaasdorpen. En als gast behoor je rekening te houden met de wensen en gebruiken van de gastheer en gastvrouw. En dat bent u, benadrukt Van der Veeken. Als onderdeel van die relatie met de bewoners komt er voor de regio Itteren ook een zogenaamde klankbordgroep, zo maakt omgevingsmanager Kasper Moree van het Consortium bekend. De klankbordgroep is een representatieve vertegen-woordiging van de inwoners die de vaste gesprekspartner wordt voor het Consortium over onder meer de voortgang van de werkzaamheden. De belangstelling om zitting te nemen in de klankbordgroep blijkt tijdens de avond al meteen groot. Die werkzaamheden pakken in Itteren anders uit dan aanvankelijk gepland. In het gebied rond Hoeve Haertelstein tussen de Maas en het Julianakanaal komt ten zuiden van Voulwammes een werkhaven van zes hectare. Die haven, het zogenaamde verwerkingsbekken, krijgt een directe aansluiting op het kanaal. Oorspronkelijk zou een oppervlakte van 60 hectare onder water komen te staan. In die haven wordt het zand en grind op één plek verwerkt in plaats van verspreid over het hele gebied. Eventuele over-last is daardoor beter beheersbaar, zo benadrukt Dirk-Jan Zwemmer in zijn betoog.
De vragen die bij de inwoners van Itteren en omgeving leven, gaan vooral over de mate van geluid tijdens de werkzaamheden, stofontwikkeling, het behoud van de visvijver, het opruimen van zwerfvuil, de schaderegeling, het grondwaterpeil in Bunde en de positie van de toekomstige leden van de klankbordgroep. De informatieavond leidt ook tot een handvol toezeggingen. Een paar voorbeelden: In Itteren komt een informatiepunt voor de bevolking over het verloop van de werkzaamheden. De fietsverbindingen in Itteren krijgen extra aandacht. En er volgt nadere informatie over het tijdpad van Rijkswaterstaat voor de verbreding van het Julianakanaal.

Archeologisch onderzoek in Itteren

Het heeft altijd iets spannends: archeologisch onderzoek. Wat is er in de bodem nog te vinden aan sporen van verre voorouders? Bij het archeologisch onderzoek dat in november van start gaat in Itteren, zijn de verwachtingen hooggespannen. Sporen van nederzettingen uit de steentijd en vondsten uit de late prehistorie en de Romeinse tijd zijn allemaal mogelijk. Net als grafvelden, waterputten, veldbrandovens en afzonderlijke graven.
Maar wat heeft archeologie nu met de Grensmaas te maken? De rivierbeveiliging in combinatie met ontgrindingen in Zuid-Limburg betekent grootschalig grondverzet. Zon 80 miljoen ton aarde wordt verplaatst. Dat massaal omwoelen van de grond levert het risico op dat bodemschatten verloren gaan.

Met het oog daarop is er de afgelopen jaren op het traject van de Grensmaas tussen Maastricht en Roosteren inventariserend archeologisch vooronderzoek verricht. Dat vooronderzoek leverde uiteindelijk de selectie op van een aantal terreinen waar de kans groot is op belangwekkende archeologische vondsten. En daar wordt dus bodemonderzoek verricht.
Een van die terreinen ligt op de locatie Itteren in het Haertelsteinveld bij Voulwames. Op dat terrein worden half november proefsleuven gegraven en wordt de bodem minutieus onderzocht op resten uit lang vervlogen tijden. Het onderzoek gaat ongeveer een maand duren. Eventuele vondsten worden overgedragen aan het archeologisch depot van de provincie Limburg.
Remko de Leeuw, die de voorbereidingen voor het archeologisch veldwerk voor het Consortium Grensmaas begeleidt: ,,Het is allemaal best spannend. Niet alleen omdat er wel eens belangrijke vondsten kunnen worden gedaan bij dit allereerste onderzoek in het kader van de uitvoering van de Grensmaas. Maar ook omdat je te maken hebt met partijen met verschillende belangen. Grindwinning versus archeologie. Je ziet toch dat ze goed samenwerken.
Prettige bijkomstigheid is dat we weer meer inzicht te krijgen in het Limburgse verleden.
Overigens is het ook de bedoeling dat er tijdens de uiteindelijke graafwerkzaamheden extra aandacht wordt besteed aan mogelijke archeologische vondsten. Zo zijn er bepaalde gebieden aangewezen waar de archeoloog tijdens het afgraven een kijkje komt nemen. Maar de medewerkers van aannemers en grindproducenten krijgen ook de opdracht extra alert te zijn op sporen uit het verleden.

Consortium nu in 2012 aan de slag in Aan de Maas

De start van de werkzaamheden aan de Grensmaas in Geulle aan de Maas is uitgesteld tot eind 2012. Rond dat tijdstip begint het Consortium Grensmaas bv met de voorbereidingen van de uitvoering. De werkzaamheden in Aan de Maas duren tot en met 2016.

Het Consortium heeft de bevolking via een huis aan huis verspreide bewonersbrief op de hoogte gesteld van het uitstel. De klankbordgroep in Aan de Maas is woensdag 12 september bijgepraat over het nieuwe uitvoeringsschema, dat betekent dat medio 2008 het officiële startschot voor de uitvoering van de Grensmaas in Itteren valt.

Ondanks intensief overleg in de afgelopen twee jaar is het Consortium er niet in geslaagd alle benodigde grond in eigendom te krijgen voor de uitvoering van het project Aan de Maas. Inmiddels hebben Rijkswaterstaat/De Maaswerken de onteigeningsprocedure opgestart. Het Consortium kan de uitkomst daarvan echter niet afwachten, omdat dan de hoogwaterbescherming in het gedrang komt.

Het Consortium zal de bevolking van Geulle aan de Maas actief blijven informeren over de ontwikkelingen. Ook wordt het overleg met de klankbordgroep gewoon voortgezet.