Gemeente Brunssum

Brunssum herstelt landweer Schutterspark

De gemeente Brunssum gaat onderzoeken of het mogelijk is om restanten van de historische landweer `Landgraaf' te herstellen. Delen van de vele eeuwen oude verdedigingswal zijn nog zichtbaar in het Schutterspark, op de oostflank van Brunssum. De gemeente wil met het herstel van één van de oudste archeologische elementen van Brunssum de recreatieve aantrekkingskracht van het Schutterspark verder versterken.

Een landweer werd in vroegere tijden door boeren aangelegd om hun gewassen te beschermen tegen rondtrekkende legers, op zoek naar proviand. Om een landweer heen liep een ingegraven landweg - met de grond die bij de aanleg vrijkwam, werd een ringwal opgeworpen. Zo ontstond een diepe greppel die, eenmaal beplant met ondoordringbare gewassen, goed te verdedigen was tegen plunderende legers. De landweer die over Brunssum liep, de `Landgraaf', behoorde tot de grootste van Europa: de ringwal liep van Brunssum naar Schinveld, Gangelt en terug over Duits grondgebied naar Abdissenbosch, Nieuwenhagen en Schaesberg in de gemeente Landgraaf. Het totale gebied besloeg ongeveer 42 km2. Heerlen en Landgraaf zijn sinds 1999 bezig met het herstellen van delen van de oude ringwal.

landweer

Archeologische vondsten

In Brunssum zijn restanten van de landweer nog zichtbaar in onder meer het Schutterspark, zoals op het terrein van de speeltuin en noordelijk van het Schuttershuske, over een lengte van 250 meter.

De landweer vertegenwoordigt een grote cultuurhistorische waarde voor Brunssum: omdat de ringwal niet alleen bescherming bood maar ook, via de ingegraven weg transportmogelijkheden, ontwikkelden de oudste delen van Brunssum zich in de nabijheid van de wal. Vele archeologische vondsten in het verleden zijn gedaan op of vlak bij de landweer, zoals bronnen met putten, kleigroeves, een Germaanse begraafplaats, een pannenbakkerij en het kasteel Op Gen Hoes. Mogelijk dat bij herstel van de landweer nieuwe vondsten worden gedaan waaronder, zo is de voorzichtige verwachting, restanten van pottenbakkersovens.

De gemeente Brunssum gaat, in samenwerking met de Stichting Instandhouding Kleine Landschapselementen in Limburg (IKL), onderzoeken of het mogelijk is om deze restanten te herstellen en op welke wijze de archeologische landschapselementen voor bezoekers ontsloten kunnen worden. Daarbij hoopt de gemeente dat de herstelde werken het recreatieve karakter van het Schutterspark zullen gaan versterken. Sinds 2006 is de gemeente bezig met een opwaardering van het park, met als doel het park - een groot natuurgebied met diverse recreatieve voorzieningen - toeristisch weer nieuw leven in te blazen, met behoud en herstel van de landschappelijke en ecologische waarden van het gebied.

Het onderzoek naar de landweer zal begin 2008 zijn afgerond.


---