Een doorligwond eerder zien aankomen
Nieuwe methode van Eindhovense onderzoekster kan aantal patiënten fors
terugdringen
De kans op doorligwonden bij patiënten kan nog veel beter in kaart
worden gebracht. Dat stelt ir. Debbie Bronneberg, die woensdag 3
oktober haar proefschrift Biochemical markers for early detection of
superficial pressure ulcers verdedigt aan de Technische Universiteit
Eindhoven (TU/e). Zij promoveert op een biologisch 'early warning
system' voor de aandoening doorliggen. Haar onderzoek kan leiden tot
een betere preventie van doorligwonden bij patiënten in ziekenhuizen
en verpleeginstellingen.
Debbie Bronneberg (29) studeerde in 2003 aan de TU/e af als biomedisch
ingenieur. Aansluitend verrichtte zij dit decubitusonderzoek bij de
faculteit Biomedische Technologie van de TU/e in samenwerking met het
Catharina-ziekenhuis Eindhoven en het VU Medisch Centrum.
Zeer kostbaar
Het oplopen van een doorligwond kan voor een patiënt uiterst vervelend
zijn. De wonden kunnen in de huid ontstaan en uitbreiden naar de
onderliggende weefsellagen. Niet alleen kan het helse pijnen
veroorzaken, maar is de schade vaak ook onherstelbaar en kan het
letterlijk gaten in het lichaam slaan. In verergerde vorm kunnen
mensen er ook aan overlijden, zoals Superman Christopher Reeve die in
2004 overleed aan een ontsteking van een doorligwond. Of in de taal
van een stelling bij de dissertatie van Debbie Bronneberg: Zelfs
Superman was niet sterk genoeg om zich te wapenen tegen decubitus.
Daarnaast is de preventie en behandeling van doorligwonden zeer
kostbaar. In Nederland kost dat al meer dan 1% van het totale
zorgbudget, en komt daarmee na kanker en cardiovasculaire ziektes op
de derde plaats.
Kwaliteitsmaat
Ziekenhuizen en verpleeginstellingen zien het belang in van een goede
behandeling van deze aandoeningen. Doorligwonden zijn daar vaak een
kwaliteitsmaat van de behandeling van patiënten. Om deze wonden te
voorkomen worden vragenlijsten afgenomen bij patiënten die langer in
bed moeten blijven die een indicatie geeft van de kans op de
aandoening. Patiënten met een verhoogd risicoprofiel krijgen extra op
de persoon toegesneden voorzieningen, zoals een aangepaste matras of
extra verpleegkundige zorg. Risicoanalyse op basis van vragenlijsten
is echter onnauwkeurig, maar liefst 30% van de beoordelingen blijken
niet te kloppen, ofwel de patiënt heeft de aangeboden extra zorg niet
nodig, of, nog veel erger, de patiënt heeft deze zorg wel nodig
terwijl deze is onthouden. Met bij meer dan 1 op de 10 mensen
doorligwonden als resultaat.
Biomarkers
Om daar verbetering in te brengen heeft Debbie Bronneberg gezocht naar
een manier om doorligwonden te zien aankomen voordat de zichtbare
schade optreedt. Met verschillende experimenten, waarbij zij een
drukbelasting op de huid aanbracht, ontdekte zij een viertal
biochemische stofjes (biomarkers), die ruim voor het optreden van de
eerste verschijnselen van een doorligwond al in verhoogde
concentraties te meten zijn. Met een speciaal pleister kunnen deze
stofjes op een niet-invasieve en pijnloze manier van de huid
opgevangen worden.
Incontinentie
Zij heeft daarnaast ook onderzoek gedaan naar de invloed van ongewild
urineverlies (incontinentie) op doorligwonden. Blootstelling aan urine
kan de huid gevoeliger maken voor mechanische belastingen, waardoor
incontinente patiënten een verhoogd risico hebben op doorligwonden.
Haar onderzoek bevestigt dit door te laten zien dat de biomarkers in
toenemende mate vrijkomen.
Biosensor
Ir. Debbie Bronneberg heeft met haar onderzoek een veelbelovende stap
gezet in het betrouwbaar vaststellen van de risico's van patiënten op
het ontwikkelen van doorligwonden. Voordat haar methode alom in
ziekenhuizen toepassing kan vinden als aanvulling op de vragenlijsten,
moet echter nog een aantal uitgebreide testen met patiënten
plaatsvinden. Daarnaast moet er nog een echte biosensor op basis van
haar bevindingen ontwikkeld worden.