Datum
28-9-2007
Onderwerp
Opgravingen Bloemendaal onthullen nieuw stuk geschiedenis
Noord-Holland
Martine Hartog
In opdracht van de Provincie Noord-Holland zijn opgravingen gedaan in
het duingebied van het Nationaal park Zuid-Kennemerland bij
Bloemendaal. Dit archeologisch onderzoek heeft bijzondere nieuwe
informatie opgeleverd over de geschiedenis van Noord-Holland in de
vroege Middeleeuwen, tussen 450 en 900 na Chr.
Tot nu toe was niet bekend wat de exacte verblijfplaats was van de
inwoners van onze provincie (de Friezen) tussen 400 en 600 na Chr. De
opgraving bij Bloemendaal wijst uit dat zij in die periode in de
duinen hebben geleefd. Voor het eerst is in de duinen een vindplaats
aangetroffen uit de periode 450-550 (periode van de Volksverhuizingen
of The Dark Ages).
In een grote afvalkuil uit deze periode zijn fragmenten gevonden van
meer dan 50 potten, waaronder drinkkannen en schalen, en waarvan het
overgrote deel geïmporteerd blijkt uit het Duitse Rijnland, dat toen
deel uitmaakte van het Frankische rijk. Deze aardewerkfragmenten
wijzen erop dat er al vanaf de 5e eeuw handel werd gevoerd met het
Duitse Rijnland. Tot nu toe werd gedacht dat deze handel pas vanaf de
8ste of 9e eeuw opbloeide. Dit betekent dat de Friese nederzetting
niet op zichzelf stond maar deel uitmaakte van een wijd verbreid
netwerk van contacten.
Vervolgonderzoek
In 2006 heeft de provincie voor het eerst opgravingen laten doen in de
duinen bij Bloemendaal. Nu vindt er een vervolgonderzoek plaats. Dat
is nodig omdat de vindplaatsen op korte termijn dreigen te verdwijnen
door de winderosie.
Tijdens de opgravingen van vorig jaar en dit jaar zijn nederzettingen
aangetroffen uit de periode 450-550 , 550-700 en 700-850. Deze liggen
verspreid over een terrein van 13 hectare. Daartussen liggen mogelijk
nog meer nederzettingen en zeker ook delen met oud akkerland.
Door dit tweede onderzoek kunnen restanten van nederzettingen in een
ruimer landschappelijk kader worden geplaatst en kunnen eventueel
nieuwe vindplaatsen worden opgegraven.
Rijk bodemarchief
Het duingebied heeft een bijzonder rijk bodemarchief, omdat oude
landschappen en nederzettingen bedolven liggen onder meters dikke
pakketten stuifzand dat er in de late Middeleeuwen overheen is gewaaid
(1000-1200). Hierdoor treffen de archeologen feitelijk een restant aan
van een 1000 jaar oud landschap. Soms vinden zij nog huisplaatsen, met
restanten van paalkuilen, waterputten, greppels en daaromheen liggen
de resten van het akkerland, met ploegsporen en zogenaamde
trappelzones met afdrukken van koeienpoten.
Er wordt niet vaak in de duinen gegraven omdat het grotendeels
natuurgebied is, maar als dat wel gebeurt levert dit steeds sporen van
bewoning op. Dit geldt bijvoorbeeld voor opgravingen in de jaren
zestig van de vorige eeuw bij de Hoogovens en bij Castricum in 2000.
Schatten onder je voeten
Vanaf 2 februari 2008 is in Bezoekerscentrum De Zandwaaier te
Bloemendaal de tentoonstelling Schatten onder je voeten te zien. Ook
de opgravingen in Bloemendaal krijgen in deze tentoonstelling een
plek.
Geef uw mening! Reageer op dit bericht
Provincie Noord-Holland