Gemeente Elburg
Voorstel
Cliëntenparticipatie in de
Gemeente Elburg
Dit document is een uitgave van Zorgbelang Gelderland
Zorgbelang Gelderland
Postbus 5310 · 6802 EH Arnhem
IJsselburcht 4 · 6825 BP Arnhem
Telefoon 026 384 28 22
Fax 026 384 28 23
www.zorgbelanggelderland.nl
info@zorgbelanggelderland.nl
Inhoudsopgave
1 Inleiding 3
1.1 Aanleiding 3
1.2 oelstelling
D 3
1.3 Vraagstelling 3
2 Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg 5
2.1 Model voor cliëntenparticipatie Wmo in Elburg 5
2.2 Wmo-raad 6
2.2.1 Doelen Wmo-raad 6
2.2.2 Verantwoordelijkheden Wmo-raad 6
2.2.3 Leden Wmo-raad 7
2.3 Flexibele werkgroepen 7
2.3.1 Omschrijving en doel flexibele werkgroepen 7
2.3.2 Seniorenraad en Gehandicaptenraad 8
2.4 Breed Overleg 8
2.5 Overige vormen van belangenbehartiging 8
2.6 Spelregels en andere voorwaarden 8
2.7 Wmo en WWB 9
2.8 Profielschetsen leden en voorzitter Wmo-raad 9
2.9 Onkostenvergoeding 9
Bijlage 1 Profielschetsen 10
Bijlage 2 Inventarisatie gegevens 12
Bijlage 3 Aanvullende reacties 14
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 2
1 Inleiding
1.1 Aanleiding
Vanaf 1 januari 2007 heeft Nederland te maken met een nieuwe wet, de Wet maatschappelijke
ondersteuning. Een wet die onder andere de huidige welzijnswet, Wvg (wet voorziening
gehandicapten) en delen van de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) vervangt.
Participatie is het kernbegrip van de wet. Participatie van, voor en door iedereen die aan onze
samenleving deelneemt, gehandicapt of niet. Vanuit de participatiegedachte is het een wet die
tevens nieuwe impulsen geeft aan cliëntenparticipatie, via wettelijke betrokkenheid bij het Wmo-
beleid en advisering door burgers over het Wmo-beleid.
Het is een wet die in hoge mate de verantwoordelijkheid legt bij de gemeenten. De gemeente
Elburg is zich bewust van haar nieuwe verantwoordelijkheden en bijbehorende taken. Zij wil
graag haar burgers op een goede manier bij het Wmo-beleid betrekken. Voor de gemeente
Elburg betekent dit dat zij cliëntenparticipatie en belangenbehartiging op een dusdanige manier
wil invoeren, dat haar burgers zich gehoord en vertegenwoordigd voelen. Dat er draagvlak is
vanuit de Elburgse samenleving. Daarnaast hecht de gemeente er waarde aan dat de
ingevoerde werkwijze flexibel en werkbaar is voor zowel cliëntvertegenwoordigers als de
gemeente.
De gemeente streeft naar een model waarbij verschillende bevolkingsgroepen, met name
kwetsbare burgers, vertegenwoordigd zijn en zich vertegenwoordigd voelen en er sprake is van
een vorm / werkwijze van inspraak naar ieders tevredenheid.
De gemeente Elburg heeft aan Zorgbelang Gelderland gevraagd haar te helpen met het traject
om te komen tot een model. De gemeenteraad neemt de uiteindelijke beslissing.
1.2 Doelstelling
Om bovenstaande aspecten en uitdagingen op te lossen, hebben de gemeente Elburg en haar
cliëntenorganisaties een duidelijke doelstelling voor ogen.
De doelstelling van de gemeente Elburg en haar cliëntenorganisaties is:
· Ontwikkelen en invoeren van een model en werkwijze om burgers bij het Wmo-beleid
te betrekken en cliëntenparticipatie te versterken passend bij de gemeente Elburg en
haar specifieke situatie.
Met het bereiken van dit doel wordt antwoord gegeven op de onderstaande vragen.
1.3 Vraagstelling
Zorgbelang Gelderland werkt aan de hand van de volgende vragen:
· Hoe kunnen nog niet-participerende groepen betrokken worden bij het Wmo-beleid /
Gehandicaptenberaad Elburg (GBE)?
· Hoe kan worden gekomen tot een model van cliëntenparticipatie waarbij wordt
voldaan aan de gestelde eisen van de wet?
· Hoe kunnen de huidige Seniorenraad en Gehandicaptenberaad met de komst van
een Wmo-raad hun activiteiten voor belangenbehartiging continueren?
· Hoe kan de wens van de gemeenteraad om te komen tot een breed maatschappelijk
platform Wmo worden gerealiseerd zonder dat cliënten ondergesneeuwd raken?
Voor het uitwerken van een goede vorm van cliëntenparticipatie is er rekening gehouden met
de volgende uitgangspunten:
· Het bevorderen van eenduidige advisering in het veld.
· Het tegengaan van verschillende overlegmomenten over dezelfde onderwerpen.
· Alle cliëntengroepen zijn vertegenwoordigd.
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 3
Zorgbelang Gelderland is aan de slag gegaan met het in kaart brengen van de verschillende
organisaties die te maken kunnen krijgen met de Wmo. Hierbij is zij uitgebreid geholpen door
Stichting Wiel, de Seniorenraad en de Gehandicaptenraad. Vervolgens zijn al deze organisaties
benaderd en/of uitgenodigd voor een eerste bijeenkomst `cliëntenparticipatie gemeente Elburg'.
Deze bijeenkomst heeft plaatsgevonden op maandag 13 november jl. in 't Huiken te Elburg, een
kleine 50 personen van 27 verschillende organisaties waren aanwezig. Tijdens de avond zijn de
deelnemers enthousiast met elkaar aan de slag gegaan door via korte stellingen kennis met
elkaar te maken, inzicht te krijgen in elkaars werk en ideeën rondom cliëntenparticipatie te
horen. De conclusie van de avond is dat een tweede grote bijeenkomst nodig is om verder te
praten over de cliëntenparticipatie Wmo in Elburg. Een bijeenkomst waarin een model
cliëntenparticipatie voor Elburg, opgesteld door Zorgbelang Gelderland, wordt besproken.
Vervolgens zijn geïnteresseerden (ruim 20 personen van ca. 15 verschillende
cliëntenorganisaties) tweemaal bijeen geweest en hebben uitvoerig over een door Zorgbelang
Gelderland opgesteld voorstel gediscussieerd. Tezamen zijn ze gekomen tot een vorm van
cliëntenparticipatie, zoals in dit `voorstel cliëntenparticipatie Wmo in de gemeente Elburg' staat
beschreven.
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 4
2. Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg
Door de komst van de Wmo verandert er het nodige op het gebied van de cliëntenparticipatie.
Voor de gemeente Elburg betekent dit dat zij formele cliëntenparticipatie op de een of andere
manier moet vorm geven. Tot op heden heeft de gemeente haar burgers via de Seniorenraad
en de Gehandicaptenraad betrokken bij de ontwikkeling van haar beleid. Met de komst van de
Wmo zijn er meerdere doelgroepen die er belang bij hebben hun wensen, knelpunten en ideeën
kenbaar te maken. Hierbij valt te denken aan doelgroepen als cliënten die gebruik maken van
de thuiszorg, mensen met een psychische handicap, mensen met een verstandelijke beperking
en/of hun naasten, chronisch zieken, cliënten van verpleeg- en/of verzorgingshuizen,
mantelzorgers en allochtone zorgvragers. Maar daarnaast ook groepen als vrijwillige thuishulp,
kerken, dorps- of buurtverenigingen, jongeren en allochtone zelforganisaties. Dit betekent dat
de cliëntenparticipatie zich op de een of andere manier moet verbreden bij de gemeente.
Aan de ene kant is er de formele vorm van cliëntenparticipatie. Het woord cliëntenparticipatie
wordt gebruikt wanneer het gaat om `het betrokken zijn bij de lokale besluitvorming'. Dus het
formeel betrokken zijn bij het tot stand komen van het beleid in de voorbereidende en in de
besluitvormende fase. Dat formeel betrokken zijn, is vastgesteld in een afspraak met de
gemeente over de wijze waarop de inspraak is geregeld.
Aan de andere kant zijn er autonome gehandicaptenplatforms of klankbordgroepen (veelal
stichtingen) die gesubsidieerd worden door de gemeenten. Deze groepen hebben een veel
bredere taakstelling dan de formele cliëntenraad. Zij kunnen initiërend werken, bepalen
grotendeels hun eigen beleid en hebben vrije speelruimte om waar nodig actie te voeren. Zij
ondernemen activiteiten op thema's als toegankelijkheid, beeldvorming, vervoer en arbeid en
mobiliseren daarbij vrijwilligers. Door dit directe werken voor, door en met de achterban
creëren zij het draagvlak voor de formele cliëntenraden.
Aan de hand van de contacten en de bijeenkomst adviseert Zorgbelang Gelderland het
onderstaande model voor Elburg. Het model is voor een groot deel afkomstig van het Utrechtse
model. Dit Utrechtse model is opgesteld door de zusterorganisatie van Zorgbelang Gelderland,
Cliëntenbelang Utrecht en wordt reeds in diverse gemeenten gerealiseerd.
2.1 Model voor cliëntenparticipatie Wmo in Elburg
Het model heeft drie onderdelen die samen tot een balans leiden tussen georganiseerd en
ongeorganiseerd, tussen gebruikers en belangenbehartigers:
Flexibele werkgroepen
Wmo-raad Breed Overleg
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 5
Dit model kent de volgende kenmerken:
a. Wmo-raad
Er is een Wmo-raad, die advies geeft aan de gemeente over de voorbereiding en de uitvoering
van de Wmo. De groep bestaat ca. 9 mensen die efficiënt kunnen werken. Ze vormen een
redelijke afspiegeling van de cliënten van de Wmo in de gemeente Elburg. Om die afspiegeling
te realiseren, bestaat de Wmo-raad voor een deel uit vertegenwoordigers van
cliëntenorganisaties. Daarnaast worden leden van de Wmo-raad, betrokken burgers, direct of
via vrijwilligersorganisaties met een maatschappelijke betrokkenheid geworven.
b. Flexibele werkgroepen
De Wmo-raad maakt bij haar adviezen gebruik van het raadplegen van groepen cliënten die
direct belang hebben bij de kwestie waarover het advies gaat. Soms zal het voldoende zijn om
cliënten eenmalig aan te spreken en soms is het wenselijk een tijdelijke werkgroep in het leven
te roepen. Deze flexibele werkgroepen kunnen bestaan uit leden van de Wmo-raad maar vooral
ook uit deelnemers uit betrokken achterbanorganisaties of ongeorganiseerde cliënten van de
Wmo.
c. Breed Overleg
Naast de Wmo-raad bestaat een Breed Overleg van consumentenorganisaties die vanwege
belangenbehartiging of dienstverlening te maken hebben met de uitvoering van de Wmo. Dit
Breed Overleg komt twee maal per jaar bij elkaar. Voor de Wmo-raad is het Breed Overleg
zowel een inspiratiebron, als een klankbordgroep waaraan verantwoording wordt afgelegd.
De drie onderdelen van het model cliëntenparticipatie Elburg worden hieronder in de paragrafen
2.2, 2.3 en 2.4 uitgewerkt.
2.2 Wmo-raad
Het orgaan dat de contacten heeft met de gemeente, te weten de wethouder en ambtenaar, op
beleidsmatig niveau is de Wmo-raad. Deze raad vormt de invulling van het formele gedeelte
van cliëntenparticipatie. Om te komen tot de leden van de raad is het goed een eenduidig beeld
te hebben over de doelen en de verantwoordelijkheden van de Wmo-raad.
2.2.1 Doelen Wmo-raad
Om er voor te zorgen dat er duidelijkheid bestaat voor een ieder is het van belang het doel van
de Wmo-raad vast te stellen. De volgende doelen zijn geformuleerd:
1. het behartigen van de belangen van gebruikers van de Wmo;
2. het functioneren als netwerker en bruggenbouwer gericht op het vergroten van het
maatschappelijke draagvlak voor het cliëntenbelang;
3. het fungeren als klankbord voor gemeentelijke samenwerkingsverbanden;
4. adviseren (gevraagd en ongevraagd) over beleid wonen, welzijn en zorg aan de
gemeente.
2.2.2 Verantwoordelijkheden Wmo-raad
Cliëntenraden hebben de neiging om alles tot een taak van cliëntenparticipatie te laten behoren.
Dit is een valkuil, want alles zelf doen is niet realistisch en ook niet nodig. Schoenmaker blijft bij
uw leest, is daarom hier het uitgangspunt. De Wmo-raad moet op het juiste moment, de juiste
personen/organisaties uit de achterban kunnen inschakelen. Vervolgens dient zij (tijdelijke)
werkgroepen in te stellen of achterbanraadplegingen te organiseren.
De taken van de Wmo-raad zijn als volgt:
· belangen behartigen van alle zorgvragers;
· belangen behartigen van alle consumenten;
· het geven van gevraagd en ongevraagd advies.
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 6
Daarnaast is het goed ook de verantwoordelijkheden van de gemeente helder te formuleren.
Deze verantwoordelijkheden zijn:
· burgers informeren;
· cliënttevredenheidsonderzoek;
· voldoen aan voorwaarden zodat cliëntenparticipatie en belangenbehartiging vorm kan
krijgen (nakomen spelregels).
2.2.3 Leden Wmo-raad
Geadviseerd wordt een raad samen te stellen, bestaande uit de volgende personen:
· Onafhankelijke voorzitter
· Onafhankelijke secretaris (bijvoorbeeld een onafhankelijk ambtenaar van de gemeente)
· Zeven leden vertegenwoordigen organisaties van:
o Gehandicapten (/sociale adviesraad)
o Senioren
o Mensen met een psychische en/of een verstandelijke beperking*
o Kerken
o Sport/jeugd
o Vrijwilligers/mantelzorgers
o Wijkraden
(de rest van de doelgroepen vallen onder al deze groepen, bijv. allochtone zorgvragers,
mantelzorgers)
* De materie die wordt besproken in de Wmo-raad is voor iedereen pittig, laat staan voor
mensen met een verstandelijke en/of psychische beperking. Vanuit de groep is daarom het
signaal gegeven dat het voor deze mensen onontbeerlijk is gebruik te kunnen maken van
cliëntondersteuning.
2.3 Flexibele werkgroepen
Het is van cruciaal belang dat er flexibele werkgroepen in het leven kunnen worden geroepen
door de Wmo-raad of door de achterban. Tijdelijke werkgroepen die met een concre(e)t(e)
vraag/probleem aan de slag gaan. Een tijdelijke werkgroep kan in het leven worden geroepen
als er bijvoorbeeld een advies dient te worden voorbereid over thuiszorg of het `loket'.
Betrokken partijen (zeker niet alleen leden uit de Wmo-raad) die veel met dit onderwerp te
maken hebben en belang hebben bij een uitspraak, worden bijeen geroepen en vormen de
tijdelijke werkgroep. Een dergelijke werkgroep kan ook door de achterban in het leven worden
geroepen, bij bijvoorbeeld problemen waarover men graag ongevraagd advies indient.
2.3.1 Omschrijving en doel flexibele werkgroepen
Deze werkgroepen worden tijdelijk ingesteld met een goed omlijnde opdracht. Afhankelijk van
het onderwerp wordt bepaald welk profiel voor een werkgroeplid relevant is. Aangetekend wordt
dat in deze profielen nadrukkelijk aandacht moet zijn voor het inschakelen van
ervaringsdeskundigen.
Hierbij is het wel een voorwaarde dat de gemeente haar medewerking en ondersteuning
verleent. De gemeente heeft bijvoorbeeld de adresgegevens van de huidige cliënten Wmo.
Het doel van een flexibele werkgroep is duidelijk en eenvoudig:
· het geven van advies aan de Wmo-raad t.a.v. specifieke problemen, onderwerpen en
vraagstukken.
2.3.2 Seniorenraad en Gehandicaptenraad
De Gehandicaptenraad en de Seniorenraad hebben, net als de gemeente, aangegeven deze
twee raden graag te willen behouden voor de cliëntenparticipatie Wmo in Elburg.
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 7
Het advies is deze raden voorlopig actief te houden (in ieder geval gedurende de gekozen
periode) en te zijner te bekijken of het zinvol is dat zij hun taken op deze manier blijven
voorzetten.
Het is zeker verstandig de twee raden als `werkgroep' actief te laten blijven zodat de inbreng
van specifieke kennis en signalen van hun eigen achterban gewaarborgd blijft.
2.4 Breed Overleg
Een rechtstreekse communicatie tussen de Wmo-raad en de organisaties/achterban is
onontbeerlijk, daarom het voorstel voor een Breed Overleg.
Het Breed Overleg vormt de achterban van (on)georganiseerde gebruikers van de Wmo.
De functie van het Breed Overleg is om de breedte van de samenleving te vertegenwoordigen,
om het gemeentelijk Wmo beleid te evalueren en om knelpunten te signaleren. Het is daarmee
een belangrijke `voedingsbron' voor de Wmo-raad.
De Wmo-raad roept het Breed Overleg minimaal tweemaal per jaar bij elkaar.
Aan het Breed Overleg kunnen deelnemen:
· Belangenorganisaties van (potentiële) cliënten, bijvoorbeeld ouderenbonden,
cliëntenraden van thuiszorginstellingen en woonzorgcomplexen.
· Lotgenotenverenigingen, bijvoorbeeld de Vereniging van Alzheimerpatiënten.
· Kerkelijke organisaties die zich met de situatie van de cliënten/patiënten bezig houden.
· Groepen die actief zijn op aangrenzende beleidsterreinen, zoals huurdersverenigingen
van serviceflats.
· Organisaties als de Zonnebloem en het Rode Kruis zijn weliswaar aanbieders van zorg,
maar werken wel uitsluitend met vrijwilligers. Daarmee zijn ze ook weer `gebruiker' van de
Wmo en kunnen ze een nuttige inbreng leveren in het Breed Overleg.
2.5 Overige vormen van belangenbehartiging
Tot slot is het van belang per situatie te bekijken welke vorm van belangenbehartiging verder
wenselijk is. Uiteraard is dit aan de plaatselijke cliëntenorganisaties zelf. De ene keer kan het
namelijk zijn dat de ouderenorganisaties graag willen inspreken bij de gemeenteraad, een
andere keer is het een wijkraad die een panel wonen, welzijn en zorg wil organiseren. Ook kan
het zo zijn dat er sprake is van belangenbehartiging via bijvoorbeeld recensies van beleid in
huis aan huisbladen of initiatieven voor agendabepaling. Het advies aan de gemeente is deze
initiatieven vooral te stimuleren en het gebruik ervan mogelijk te maken.
2.6 Spelregels en andere voorwaarden
Het is belangrijk te weten wie welke verantwoordelijkheid heeft, maar daarnaast is het van
belang dat er afspraken zijn tussen de gemeente en de Wmo-raad. De volgende afspraken
genaamd: `spelregels en andere voorwaarden' zijn noodzakelijk1:
· De Wmo-raad beschikt over een eigen budget voor onder andere:
o kantoor- en vergaderruimte;
o cliëntenraadpleging en het instellen van werkgroepen;
o deskundigheidsbevordering en/of coaching;
o activiteiten rondom bijvoorbeeld toegankelijkheid en beeldvorming (in Elburg kan dit de
taak van de Gehandicaptenraad zijn, hiervoor dienen zij dan ook het budget te krijgen);
o maatschappelijke initiatieven.
· Er zijn schriftelijke afspraken over:
o de ambtelijke contactpersoon;
1 Afkomstig uit Prestatiecriteria Lokale Cliëntenparticipatie - Zorgbelang Gelderland, september 2005
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 8
o de momenten binnen de beleidscycli (Wmo, eventueel lokaal gezondheidsbeleid)
waarop de cliëntenraden hun inbreng hebben;
o de frequentie van overleg;
o wie afgevaardigd zijn in overleg;
o de organisatie van de advisering; hoe en wanneer stukken worden aangeleverd, de
voorbereidingstijd en de doorlooptijd;
o de inhoud van advisering; waarover de Wmo-raad adviezen uitbrengt;
o de manier waarop met adviezen, opgevolgd of afgewezen, wordt omgegaan
(wordt er een advies afgewezen dan is dit met redenen bekleed);
o jaarlijks vindt er een evaluatie plaats.
2.7 Wmo en Wwb
Er wordt steeds gesproken over cliëntenparticipatie op het gebied van de Wmo. Er is echter ook
cliëntenparticipatie voor de Wet werk en bijstand, in Elburg is dit de `Adviesraad Sociale Zaken'.
De wetten Wmo en Wwb zijn echter dusdanig verschillend dat het geen meerwaarde is
cliëntenvertegenwoordigers namens beide wetten in één raad te zetten. Wel is het zo dat veel
gebruikers van de Wmo ook gebruiker zijn van de Wwb, een stevige samenwerking tussen
beide raden wordt aanbevolen. Vandaar ook dat deze raad tussen haakjes staat genoemd bij
paragraaf 2.2.3 Leden Wmo-raad.
2.8 Profielschetsen en het samenstellen van de leden en voorzitter Wmo-raad
Cliëntenparticipatie en belangenbehartiging zijn op basis van vrijwilligheid, maar vraagt om
bepaalde kwaliteiten van mensen. De een is goed in het mobiliseren van de achterban en is
bedreven in het organiseren van bijeenkomsten. De ander is goed van de tongriem gesneden
en zit graag met ambtenaren om de tafel om via gesprekken verschillende beleidsthema's te
beïnvloeden. Weer anderen zijn in staat duidelijk overzicht over het geheel te hebben en als
aanspreekpunt te fungeren. Daar voor de diverse functies een variëteit aan kennis en kunde
nodig is, zijn profielschetsen opgesteld. De uitgewerkte profielschetsen zijn te vinden in
bijlage 1.
Om een Wmo-raad samen te stellen, is het voorstel mensen te laten voordragen namens de
eigen achterban. En waneer er zich meerdere of geen personen aandienen voor een bepaalde
functie dan is een voorgesprek noodzakelijk. Het is verstandig de nieuwe voorzitter te betrekken
bij de voorgesprekken. Deze voorgesprekken kunnen het beste gevoerd worden door
bijvoorbeeld:
· De nieuwe voorzitter.
· De personeelsfunctionaris of betrokken ambtenaar van de gemeente Elburg.
Het advies is de onafhankelijk voorzitter te werven via een vacature en een sollicitatieprocedure
aan te gaan. De gekozen voorzitter kan vervolgens als eerste taak samen met gemeente een
Wmo-raad realiseren.
2.9 Onkostenvergoeding
Van de vrijwilligers, die gaan deelnemen aan de Wmo-raad dan wel aan de flexibele
werkgroepen, wordt vrij veel verwacht. Het kost hen behoorlijk veel tijd en energie deze
vrijwilligerstaak op een goede manier te realiseren. Het is daarom meer dan redelijk dat deze
vrijwilligers een onkostenvergoeding van de gemeente ontvangen voor hun gepleegde inzet.
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 9
Bijlage 1
Profielschetsen
Profielschets leden Wmo-raad
De profielschets voor de zeven leden van de Wmo-raad is opgesteld aan de hand van de taken
van een lid en de verschillende kenmerken die wenselijk zijn.
Taken van een lid:
· overstijgende positie t.a.v. verschillende doelgroepen innemen;
· terugkoppeling vanuit diverse overleggen en vice versa;
· netwerken en bruggenbouwen richting overige organisaties, instellingen, bedrijven in de
gemeente;
· linken tussen cliëntenparticipatie en belangenbehartiging in de gemeente.
Kenmerken van een lid:
Algemeen
· instemmen met de verordening rondom de Wmo-raad van de Gemeente Elburg;
· woonachtig zijn in, of een directe relatie hebben met de gemeente Elburg;
· een heldere visie op de toekomst kunnen ontwikkelen en mede richting kunnen aangeven
waarheen het gemeentelijk beleid ten aanzien van de doelgroepen in de gemeente dient
te gaan;
· bestuurlijk en organisatorisch inzicht (ten aanzien van organisatorische gebeuren
gemeentelijke apparaat);
· affiniteit met de belangen van de gebruikers van de Wmo;
· inzicht in maatschappelijke en politieke verhoudingen;
· bereid zijn zich vrijwillig in te zetten gedurende minimaal vier dagdelen per maand voor
een periode van vier jaar.
Maatschappelijk
· beschikken over een brede maatschappelijke visie op de gemeentelijke samenleving;
· gevoel voor verhoudingen tussen gemeentelijke en landelijke politiek;
· kennis van maatschappelijke en politieke ontwikkelingen en het kunnen inschatten van
de betekenis ervan voor cliënten/burgers;
· representatief: kunnen omgaan met overheidsorganen, instanties, instellingen etc.;
· kennis, ervaring en contacten met politieke partijen en gemeentelijk orgaan (voor zover
van belang voor de gebruikers van de Wmo).
Wenselijke eigenschappen
· betrokkenheid bij, maar ook voldoende distantie tot de zorg aan mensen met een
functiebeperking;
· contactvaardigheid tegenover individuen en groepen;
· open staan voor en flexibel zijn in nieuwe ideeën;
· geduld en doorzettingsvermogen;
· effectief en doelmatig kunnen vergaderen;
· representatieve en communicatieve deskundigheid en/of ervaring;
· beschikken over een breed gemeentelijk netwerk op het gebied van wonen, welzijn en
zorg;
· overredingskracht hebben om anderen te kunnen overtuigen van het cliëntenperspectief.
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 10
Profielschets onafhankelijke voorzitter Wmo-raad
Vervolgens is er gekeken naar het profielschets van de voorzitter. Belangrijk is hierbij op te
merken dat het gaat om een onafhankelijk voorzitter. Deze persoon maakt dus geen deel uit
van de Wmo-raad.
Taken:
· het leiden van vergaderingen van de Wmo-raad;
· het representeren en vertegenwoordigen van de Wmo-raad en het onderhouden van
contacten met de gemeente (gemeenteraadsleden, wethouder en ambtenaren) en
andere relevante partijen.
Kenmerken van de voorzitter:
Algemeen
· beschikt over ervaring in het leiden van vergaderingen;
· beschikt over bestuurlijke ervaring;
· effectief en doelmatig kunnen vergaderen;
· is bereid zich in principe voor een periode van 4 jaar in te zetten;
· instemmen met de reglementen van Gemeente Elburg;
· bij voorkeur woonachtig in de gemeente Elburg;
· een heldere visie op de toekomst kunnen ontwikkelen en mede richting kunnen aangeven
waarheen het gemeentelijk beleid ten aanzien van de doelgroepen in die gemeente dient
te gaan;
· bestuurlijk en organisatorisch inzicht (ten aanzien van organisatorische gebeuren
gemeentelijke apparaat);
· affiniteit met de belangen van mensen met een functiebeperking.
Maatschappelijk
· beschikt over een brede maatschappelijke visie op de gemeentelijke samenleving;
· gevoel voor verhoudingen tussen gemeentelijke en landelijke politiek;
· kennis van maatschappelijke en politieke ontwikkelingen;
· kennis, ervaring en contacten met politieke partijen en gemeentelijk orgaan.
Wenselijke eigenschappen
· betrokkenheid bij, maar ook voldoende distantie tot de gebruikers van de Wmo;
· open staan voor en flexibel zijn in nieuwe ideeën;
· geduld en doorzettingsvermogen;
· zet zich in voor het werk voor de Wmo-raad gedurende minimaal 4 dagdelen per maand;
· is een teamspeler.
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 11
Bijlage 2
Inventarisatie gegevens
Literatuur
· Onderzoek nieuwe adviesstructuur Gemeente Elburg, februari 2003
· Handreiking lokale cliëntenparticipatie Zorgbelang Gelderland, maart 2005
· Prestatiecriteria Lokale cliëntenparticipatie Zorgbelang Gelderland, september 2005
· Vormen van participatie en belangenbehartiging, in de gemeente Zorgbelang
Gelderland, september 2005
· Cliëntenparticipatie in de gemeente Epe Zorgbelang Gelderland, februari 2006
· Cliëntenparticipatie in de gemeente Ermelo Zorgbelang Gelderland, oktober 2006
· Adviseren over maatschappelijke ondersteuning, cliëntenparticipatie bij gemeenten
Verwey-Jonker Instituut en Lorep, april 2006
· Beleidsnotitie Wet maatschappelijke ondersteuning Gemeente Elburg, mei 2006
· Een model voor cliëntenparticipatie, het Utrechtse Model Cliëntenbelang Utrecht, juli
2006
Aanwezige organisaties
Hieronder volgt een overzicht van organisaties die aanwezig waren bij de bijeenkomst op 13
november:
1. Adviesraad Sociale Zaken
2. Bewonerscommissie Weidezicht
3. Christelijke Vrouwenbond, afdeling Hoge Enk e.o.
4. Cliëntenraad Nieuwe Feithenhof
5. Cliëntenraad Verpleeghuis de Voord
6. Cliëntenraad Zorgcentrum Mariposa
7. De `Elburgse' Vrouwenvereniging Doornspijk
8. De `Elburgse' Vrouwenvereniging Elburg
9. De `Elburgse' Vrouwenvereniging Hoge Enk
10. iaconie Hervormde Doornspijk
D
11. iaconie Hervormde Gemeente Elburg
D
12. iaconie Protestantse Gemeente i.w.
D
13. iaconie Protestantse Gemeente `t Harde
D
14. BC, Evangelische Begeleidingscentrum `t Harde, bewonersraad
E
15. NV
F
16. ehandicaptenraad Elburg
G
17. nterkerkelijk Ouderen contact Elburg
I
18. erkelijke gemeente Oase Doornspijk
K
19. PV, afdeling Elburg
N
20. uderencommissie Doornspijk en Hoge Enk
O
21. COB
P
22. eniorenraad Elburg
S
23. rijwillige Hulpdienst
V
24. ijkcomité Doornspijk en Hoge Enk
W
25. ijkcomité Oosthoek/Vrijheid
W
26. ijkcomité `t Harde
W
27. e Zonnebloem, afdeling Elburg-Doornspijk
D
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 12
Afkortingenlijst
· AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
· EBC Evangelisch Begeleidings Centrum
· FNV Federatie Nederlandse Vakbeweging
· GGZ Geestelijke GezondheidsZorg
· NPV Nederlandse Patiënten Vereniging
· PCOB Protestants Christelijke Ouderen Bond
· Wmo Wet maatschappelijke ondersteuning
· WVG Wet Voorziening Gehandicapten
· WWB Wet Werk en Bijstand
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 13
Bijlage 3
Aanvullende reacties
De cliëntenorganisaties in de gemeente Elburg hechten grote waarde aan zorgvuldige
raadpleging met de eigen achterban. Uiteraard valt dit te waarderen. Ondanks dat er vele
organisaties bij de drie voorbesprekingen zijn geweest en de aanwezigen er `uit' waren en er is
afgesproken het laatste concept vooral ter informatie naar de cliëntenorganisaties zou worden
gestuurd, zijn er toch nog behoorlijk wat reacties binnengekomen.
Om ervoor te zorgen dat het voorstel nu echt naar de gemeente kan, zonder dat Zorgbelang
Gelderland ongevraagd tornt aan het verslag, is ervoor gekozen de aanvullende reactie in deze
extra bijlage te verwerken.
Een tiental reacties zijn binnengekomen en hebben vooral te maken met de invulling van leden
van de Wmo-raad. In de notitie staat onderstaande verdeling weergegeven.
· Onafhankelijke voorzitter
· Onafhankelijke secretaris (bijvoorbeeld een onafhankelijk ambtenaar van de gemeente)
· Zeven leden vertegenwoordigen organisaties van:
o Gehandicapten (/sociale adviesraad)
o Senioren
o Mensen met een psychische en/of een verstandelijke beperking*
o Kerken
o Sport/jeugd
o Vrijwilligers/mantelzorgers
o Wijkraden
(de rest van de doelgroepen vallen onder al deze groepen, bijv. allochtone zorgvragers,
mantelzorgers)
De volgende reacties zijn hierop ontvangen:
De Vrijwillige hulp dienst wenst voor zowel de vrijwilligers als de mantelzorgers een aparte plek
te hebben. En de Adviesraad Sociale Zaken wenst toch een aparte plek te krijgen, in plaats van
samen met de Gehandicaptenraad. De cliëntenraad Nieuw Feithenhof wil graag genoteerd
worden achter het puntje Senioren.
De vertegenwoordiging namens de mensen met een verstandelijke en psychische beperking
vinden een aparte plek voor hen eng of niet haalbaar. Zij werken liever met vertegenwoordiging
en via mogelijkheden van extra bijeenkomsten of panelgesprekken waarbij signalen, knelpunten
en wensen die leven bij de groep mensen met een verstandelijke beperking en mensen met
een psychische handicap naar boven worden gehaald.
Ook zijn er reacties binnengekomen dat men het belangrijkste vindt dat de Wmo-raad moet
bestaan uit mensen die deskundig zijn om namens de cliënten via gevraagd en ongevraagde
advisering mee te werken aan het gemeentelijk beleid. Daarnaast pleit de één voor een grotere
raad, de andere meent dat een kleinere Wmo-raad effectiever is.
Over het Breed Overleg zijn eveneens tegenstrijdige suggesties binnengekomen. De één is
voorstander van dergelijke bijeenkomsten, de ander vindt het overbodig.
De huidige cliëntenraden Gehandicaptenraad en Seniorenraad dienen worden vooral als
belangrijke belangenbehartigers gezien en blijven derhalve een belangrijke functie binnen de
Elburgse belangenbehartiging en cliëntenparticipatie hebben.
Tot slot is er nog een creatieve suggestie binnengekomen. Hierbij is de suggestie gedaan om
uit de achterban per doelgroep, afgevaardigden te laten plaatsnemen in de Wmo-raad. De
achterban (gehandicapten, seniorenraad, psychische en verstandelijke beperking, diaconaal
platform, sport en jeugd, vrijwilligers en mantelzorg, platform wijkraden) zorgt vervolgens samen
voor invulling aan flexibele werkgroepen. In dit model ligt de nadruk niet op de Wmo-raad maar
op de achterban.
Cliëntenparticipatie in de gemeente Elburg · Definitieve voorstel cliëntenparticipatie maart 2007 14