Promovenda: een online knipoog werkt ook ;-)
17/09/2007 08:46
Open Universiteit
Wie denkt dat communicatie via internet koud en onpersoonlijk is, heeft het mis. Internetters kunnen heel goed online hun emoties overbrengen. Dat doen ze door hun schrijfstijl aan te passen, door emoties expliciet te verwoorden en door emoticons te gebruiken. Emoticons slagen er goed in om de ontbrekende niet-verbale informatie te vervangen :-)
Dat concludeert Daantje Derks in haar proefschrift Exploring the missing wink: emoticons in cyberspace. Vrijdag 21 september promoveert zij in Heerlen bij de faculteit Psychologie van de Open Universiteit Nederland.
Emoties
Emoticons zijn typografische symbolen die gezichtsuitdrukkingen weerspiegelen. Als mensen met elkaar praten, wisselen ze niet alleen woorden, maar ook niet-verbale informatie uit. Zoals gezichtsuitdrukkingen. Bij online communicatie valt die informatie weg :-(
Uit het onderzoek van Derks blijkt dat deze grafische symbooltjes een aantal functie van die niet-verbale informatie kunnen overnemen. In haar literatuurstudie vergeleek Derks emotionele expressie in gewone communicatie met die binnen internetcommunicatie. Ze stelde vast dat emotionele communicatie online en offline verrassend veel op elkaar lijken.
Vriend of onbekend
Emoticons en niet-verbale communicatie hebben veel met elkaar gemeen. Mensen laten hun emoties makkelijker zien aan vrienden dan aan onbekenden. Hetzelfde geldt in het internetverkeer: in contacten met vrienden worden meer emoticons gebruikt dan in contacten met onbekenden. Derks onderzocht ook de invloed van de sociale context. Bij gewone communicatie is het zo dat in een taakgerichte context er minder niet-verbale informatie wordt uitgewisseld dan in een socio-emotionele context. Hetzelfde blijkt waar voor emoticons.
Emoties en humor
Derks vroeg gebruikers van emoticons naar de redenen waarom ze die gebruikten. De meest genoemde redenen waren 'het uiten van emoties', het 'kracht bijzetten van een boodschap' en het 'uiten van humor'. Aan de ontvangers van emoticons vroeg ze wat volgens hen het motief van de zender was om emoticons te gebruiken. De ontvangers noemden in grote lijnen dezelfde motieven. De boodschap komt dus in veel gevallen goed over. Met andere woorden: een online knipoog werkt ook!
Daantje Derks (Tegelen, 1978) werkte van 2001 tot 2007 als universitair docent bij de faculteit Psychologie van de Open Universiteit Nederland. Sinds 1 januari is zij werkzaam bij DPA Supply Chain People als accountmanager. De verdediging van haar proefschrift vindt plaats op 21 september 2007 in Heerlen om 15.30 uur. Promotores zijn prof. dr. J. von Grumbkow en dr. A. Bos (Open Universiteit Nederland).