Ingezonden persbericht
Persbericht:
Vriendenstichting voor de Oldehove opgericht
De Oldehove is hét stadssymbool van Leeuwarden. Maar het stadssymbool heeft het de laatste jaren moeilijk gehad. De toren was achter bergen zand, bouwhekken en diepe kuilen amper bereikbaar voor het publiek in verband met de aanleg van de parkeergarage
Nu ook de herinrichting van het plein een feit is kan de toren zelf niet achterblijven.
De Rotary Club Leeuwarden - Oldehove heeft het plan opgevat om het interieur van
haar naamgever in overeenstemming te brengen met de enkele jaren geleden gerestaureerde buitenzijde. Het doel is de toren aantrekkelijk te maken voor bezoekers met een passende exploitatie.
Om deze plannen te kunnen uitvoeren is de Stichting Vrienden van de Oldehove in het leven geroepen, een onafhankelijke stichting die overleg voert met de Gemeente Leeuwarden, fondsen aanschrijft evenals sponsoren en donateurs werft.
Het plan omvat een complete herinrichting en het aanbrengen van een houten vloer in de vorm van een cirkel op de begane grond, die aansluit bij het niveau van de omliggende bestrating, zodat de toren ook rolstoel toegankelijk wordt. Een permanente tentoonstelling vertelt de geschiedenis van de Oldehove
Om iedereen in de gelegenheid te stellen op de eerste verdieping te komen, zal er een glazen lift geplaatst worden. Het idee van een lift is niet nieuw. Na de grote restauratie in 1910 leidde een burgerinitiatief ook al tot het aanbrengen van een lift, die tot na de Tweede Wereldoorlog de vele bezoekers omhoog bracht. De Stichting Vrienden van de Oldehove vindt de lift belangrijk. Hiermee wordt immers de eerste verdieping ook voor ouderen en minder validen bereikbaar. Ook de beleving van de toren vanuit een glazen panoramalift voegt een extra dimensie toe aan het bezoek van de Oldehove.
Op de verdieping wordt de vloer in overeenstemming gebracht met de begane grondvloer. Het monumentale uurwerk wordt omhoog gebracht en voorzien van een glazen omkasting, waardoor het uurwerk volledig zichtbaar wordt en de ruimte een meer open karakter krijgt. De totale vloeroppervlakte kan dan worden gebruikt voor kleinere bijeenkomsten, wisselende exposities en audiovisuele presentaties.
De stichting heeft met de Gemeente Leeuwarden een intentieovereenkomst gesloten
met als doel, samen te werken aan de realisatie van de verbouw, de inrichting en
de exploitatie van de Oldehove. Bovendien zijn er afspraken gemaakt, de financiering rond te krijgen.De totale kosten zijn begroot op ca.E 400.000
Om de toren na de interne verbouwing verantwoord te kunnen exploiteren is het Historisch Centrum Leeuwarden de aangewezen instelling die voor de exploitatie kan zorg dragen, waaronder de openstelling en informatievoorziening. Door de samenwerking met het HCL kan de continuïteit van het gebruik van de Oldehove worden gewaarborgd.
Contactpersoon: R.Rauwerda telefoon 058-212 56 87
Namens:
Stichting Vrienden van de Oldehove ; W.Schuitema
Rotary Club Leeuwarden Oldehove ; J.Boomsma
Leeuwarden, 20 September 2007
Bijlagen: brochure "de Oldehove is van ons allemaal"
"Een initiatief uit de burgerij voor een lift in de Oldehove".
---- --
Een initiatief uit de burgerij voor een lift in de Oldehove.
De humorist ALBERT Dol zong in 1914
Krijgt de Oldehove een lift,
je maakt je niet meer moe,
ze trekken je met een mechaniek,
daar straks naar boven toe.
Al enige jaren waren er plannen voor een lift in de Oldehove en voor de uitvoering van die plannen en de exploitatie van de lift werd door een aantal betrokken burgers in Leeuwarden de naamloze vennootschap "Maatschappij Oldehove" opgericht.
Op 7 juli 1914 werd door Burgemeester en Wethouders van de gemeente
Leeuwarden besloten:
"aan de naamloze vennootschap "Maatschappij Oldehove", gevestigd te Leeuwarden, vergunning te verleenen tot het ter plaatse in overleg met en op aanwijzing van Burgemeester en Wethouders aanbrengen en exploiteeren van een electrische lift in den toren " de Oldehove " voor den tijd van tien achtereenvolgende jaren, ingaande met den dag waarop het betrekkelijk raadsbesluit wordt genomen.
Voor de vergunning moet door de den concessionaris jaarlijks voor den eersten Mei, voor het eerst voor den eersten Augustus 1914 een recognitie van f 25,-- ten kantoren van den ontvanger dezer gemeente worden betaald.
Na een periode van intensief overleg met B & W en de directeur Gemeente Werken
is door de N.V. "Maatschappij Oldehove" op 28 juni 1915 opdracht gegeven aan de Firma Jan Hamer & Co te Amsterdam om een lift in de Oldehove te plaatsen voor een bedrag van f 4.675,--.
Door B & W was bepaald dat de lift niet hoger mocht dan naar de 1e trans van de toren.
Vanaf die hoogte kan eenieder genieten van het panorama over de stad.
Niet meer dan 4 personen tegelijk, de bediening inbegrepen, mogen gebruik maken van de lift. Restauratie van de toren werd niet toegestaan.
De N.V. "Maatschappij Oldehove" was verantwoordelijkheid voor de exploitatie van de lift, alsmede voor het onderhoud en de veiligheid..
Opmerkelijk zijn de opmerkingen over de materialen die in de ruimten van de toren waren opgeslagen uit een brief aan de directeur Gemeente Werken, voordat de lift werd geplaatst.
Met betrekking tot het van de kant doen van de tenten en verdere materialen, welke bij de gemeentelijke harddraverijen gebruikt werden en in den toren 'de Oldehove" geborgen zijn, dragen Burgemeester en wethouders U op U met hier ter stede gevestigde, daarvoor in aanmerking komende vereenigingen als bijvoorbeeld de Leeuwarder IJsclub, voor verkoop in onderhandeling te treden. De ladders en schragen, welke nog in den toren zijn ondergebracht, kunnen naar de gemeentewerf bij de Verversbrug worden verplaatst.
De Oldehove was dus in gebruik als opslagplaats.
De exploitatie van de lift in de Oldehove was zeer succesvol. De inkomsten bestonden uit de verkoop van toegangskaarten van 10 cent per persoon, minimaal voor een opstijging 40 cent.
Over de jaren 1920 - 1926 waren de inkomsten gemiddeld per jaar f 1.526,--. De kosten van de exploitatie bedroegen gemiddeld per jaar f 860,--. Het bedrag dat jaarlijks voor rente en afschrijving van de investering van de lift beschikbaar kwam was ruim voldoende om binnen 10 jaren zelfs over enige reserves te beschikken.
Burgemeester en Wethouders van Leeuwarden berichten op 6 maart aan de Gemeenteraad:
Op 7 juli van dit jaar is de tienjarige termijn verloopen gedurende welken aan de N.V.Maatschappij "de Oldehove" concessie is verleend om een electrische lift in den toren de Oldehove te exploiteren ( zie raadsbesluit van 7 juli 1914 ). Thans verzoeken de directeuren in hun brief van 18 februari l.l.gelijke vergunning op dezelfde voorwaarden wederom te verlenen voor den tijd van 10 jaren.
Misschien klinkt het te sterk om te zeggen dat deze liftinstallatie in een behoefte voorzien heeft, doch wel is duidelijk gebleken dat het goed is gezien het bestijgen van de Oldehove op deze wijze te vergemakkelijken, daar in dit eerste tiental jaren door ruim 113.000 personen van de lift is gebruik gemaakt.
De gemeente is hierdoor dus wel een atractie rijker geworden.
Bij den directeur der Gemeentewerken bestaat, blijkens zijn advies van 26 februari L.L. no.269, geen bezwaar; aan dezen is het toezicht op de werking van de lift opgedragen en uit het telken jare omtrent den toestand gerapporteerde blijkt de goede werking van de installatie; ook worden de noodig geachte voorzieningen terstond uitgevoerd. Wij zien er dus geen bezwaar in op het bovenvermelde verzoek in te gaan en stellen U, onder verwijzing naar het overlegde verslag van de exploitatie, voor te besluiten:
de vergunning aan de naamloze vennootschap "de Oldehove" tot het exploiteeren van een lift in den toren de Oldehove te verlengen met een tijd van 10 jaar en dus te verleenen tot 7 juli 1934, onder de thans geldende voorwaarden.
Op 9 november 1925 wordt door de commissarissen en directie van de N.V. Maatschappij Oldehove aan B. & W . van Leeuwarden medegedeeld, dat men voornemens was aan de aandeelhouders voor te stellen de lift-installatie in de Oldehove en de exploitatie hiervan aan de Gemeente Leeuwarden over te dragen.
B.& W. van Leeuwarden antwoorden op 20 november als volgt.
Aangezien het college van B.& W., door de voorzitter met deze plannen op de hoogte gebracht, van oordeel is dat de exploitatie bij Uwe vennootschap gebleken is in goede handen te zijn, meent het goed te doen en thans reeds mede te delen, dat er geen prijs op gesteld wordt dat de Gemeente gelegenheid wordt gegeven, deze op zich te nemen.
De lift is in 1916 in werking gesteld door B.& W. van Leeuwarden en heeft tot mei 1954 gefunctioneerd. In dit jaar is de lift uitgevallen en niet meer geschikt bevonden voor geregeld vervoer van personen.Revisie zou te duur worden. De N.V. wier concessie in 1951 was geëindigd, bood nogmaals de Gemeente Leeuwarden de lift gratis aan, maar dit werd wederom geweigerd en de N.V. gevraagd de exploitatie van de toren dan maar zonder een lift te willen voortzetten.
Op 8 juni 1915 werd mevrouw D Visser-Kruis, wonende Boterhoek 11, benoemd als torenwachter van de Oldehove.
Met een advertentie in de Leeuwarder Courant van 17 april 1965 werd door de N.V.Maatschappij Oldehove gegadigden opgeroepen voor de functie van torenwachter van de Oldehove, voor het seizoen van Goede Vrijdag tot 1 september. Diensttijden alle dagen, behalve zondagen, van 10-12 en 2-5 uur.
De familie Visser had aangegeven binnen afzienbare tijd, de taak als torenwachter niet meer te kunnen uitvoeren. Ook zij moesten, na 50 jaren zorg voor de toren, het opgeven.
Nu bijna 100 jaren na de eerste plannen, is er een initiatief van Rotary Club Leeuwarden Oldehove om de lift in de Oldehove in ere te herstellen en tevens het interieur aan te passen en in overeenstemming te brengen met de enkele jaren geleden gerestaureerde buitenzijde. De exploitatie en gebruikswaarde van deze zo markante toren in Leeuwarden verdient dit.
De gemeente Leeuwarden zal hierdoor dus opnieuw een attractie rijker worden.
Met dank aan de medewerkers van het Historisch Centrum Leeuwarden, bij de hulp om de geschiedenis van de lift in de Oldehove te achterhalen.
Postadres: Postbus 4022, 8901 EA Leeuwarden
Leeuwarden, 04-02-2006
Postadres: Postbus 4022, 8901 EA Leeuwarden
---- --