Persbericht
13 september 2007
Promotie Mieneke te Hennepe over het belang van afbeeldingen
De huid blootgelegd in promotieonderzoek
Afbeeldingen blijken veel meer te zijn dan simpele illustraties bij tekst. Onze huidige beeldcultuur en preoccupatie met het lichaam zijn voor een belangrijk deel terug te voeren op een niet eerder besproken geschiedenis van (soms afschrikwekkende en soms aantrekkelijke) afbeeldingen van de huid. Daarnaast vormen afbeeldingen het hart van de omgang met medische kennis en kan aandacht voor deze afbeeldingen de medische geschiedenis enorm verrijken. Dit alles concludeert Mieneke te Hennepe, die op donderdag 20 september hoopt te promoveren aan de Universiteit Maastricht op haar onderzoek naar het belang van afbeeldingen van de huid voor de medische kennisontwikkeling in de negentiende eeuw.
Tussen 1800 en 1900 ontstond een beeld van de huid als een functioneel orgaan met haar eigen specifieke ziekten, functies, microscopische architectuur, hygiënerituelen en normatieve waarden. Vier casussen over afbeelding van de huid als visuele cultuur van de geneeskunde belichten ieder een andere rol van afbeeldingen in wat Te Hennepe als de visuele taal van de huid benoemt. Het gaat daarbij om de opkomst van dermatologische afbeeldingen in het begin van de negentiende eeuw, de microscopische afbeelding van de huid in de eerste helft van de negentiende eeuw, de verbeelding van de huid binnen de hygiënebeweging in zeepadvertenties, en tot slot over de gevolgen van de opkomst van de fotografie voor de afbeelding van huidziekten.
Mieneke te Hennepe: Onze huidige opvattingen over het schoonhouden van de huid heeft bijvoorbeeld te maken met een specifiek normatief idee over een schone, gezonde huid, dat opkwam in de negentiende eeuw. Door inzichten en methodes uit de medische geschiedenis, wetenschapsgeschiedenis en culturele studies te combineren, wordt duidelijk dat manieren van afbeelden onlosmakelijk verbonden zijn met het maken, verspreiden en het gebruik van kennis.
Ook de opkomst van het privacydebat rond patiënten in Amerika blijkt terug te voeren op een incident met een foto van de huid. Toen fotografie opkwam, midden negentiende eeuw, werden patiënten met huidaandoeningen door een fotograaf volledig naakt op de foto gezet, waarbij er totaal geen aandacht was voor hun privacy. Toen een Amerikaanse arts tijdens een congres zo n dia liet zien en een aanwezige technicus zijn schoonzus dacht te herkennen, begon deze ethische discussie.
Het proefschrift Depicting Skin. Visual culture in nineteenth-century medicine maakt onderdeel uit van een door NWO gefinancierd onderzoeksprogramma van de Faculteit der Cultuurwetenschappen, The Mediated Body . Het is een interdisciplinair onderzoek met elementen uit de kunst, filosofie, wetenschapsstudies en medische geschiedenis.
Mieneke te Hennepe werkt momenteel mee aan de tentoonstelling Mijn Huid , die van 15 november 2007 tot en met 22 juni 2008 te zien is in Museum Boerhaave in Leiden. Meer informatie op
Noot voor de pers:
Voor meer informatie over de inhoud van dit persbericht, of een exemplaar van haar proefschrift, kunt u terecht bij Mieneke te Hennepe, di. tm. vrij. tel. 071-5662713, e-mail
De afdeling Communicatie & Relatiebeheer van de UM is bereikbaar via 043 388 5222, e-mail
Zie ook het Research Magazine voor meer interessant onderzoek aan de UM:
Maastricht University
Maastricht University is a Dutch university with a strong European and international outlook. Cherishing and stimulating talented people and creating opportunities for innovative education and research relevant to society s needs are core values of Maastricht University.
Universiteit Maastricht