Aanwijzing NZA contracteerruimte 2008

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport



De Voorzitter van de Eerste Kamer en Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG

DLZ-K-U-2799309

19 september 2007

Aanwijzing ex WMG:
Ik ben op grond van artikel 7, eerste lid, van de Wet marktordening gezondheidszorg (WMG) voornemens een aanwijzing aan de NZa te geven. Conform artikel 8 van de WMG informeer ik u over de zakelijke inhoud van die aanwijzing. Ik zal niet eerder overgaan tot het geven van de aanwijzing dan dertig dagen na verzending van deze brief. Van de vaststelling van de aanwijzing zal ik mededeling doen in de Staatscourant.

Zakelijke inhoud van de aanwijzing:
Met mijn aanwijzing beoog ik de financiële contracteerruimte AWBZ voor 2008 vast te leggen. De aanwijzing aan de NZa zal net als voor 2005, 2006 en 2007 instructies bevatten met betrekking tot de volgende activiteiten:

1. het berekenen van de totale contracteerruimte voor het jaar 2008;
2. het verdelen van de contracteerruimte over de individuele zorgkantoren;

3. het toetsen of het totaal van de gemaakte productieafspraken blijft binnen de vastgestelde contracteerruimte per zorgkantoor.

Ad 1.
Het macrokader dat voor 2008 beschikbaar is, bestaat uit een bedrag voor de autonome groei, de door het kabinet gewenste beleidsmatige intensivering van de uitgaven en de door het kabinet noodzakelijk geachte ombuigingen vanwege de forse stijging van de uitgaven in het recente verleden.

In de bijlage "Verdeling groeiruimte 2008-2011" bij de begroting van VWS wordt voor de AWBZ EUR 539 miljoen groei beschikbaar gesteld. Deze groei is beschikbaar voor het totaal van de AWBZ uitgaven inclusief zorg in natura inclusief nieuw toegelaten capaciteit, persoonsgebonden budgetten (PGB), zorgsubsidies, bovenbudgettaire vergoedingen en beheerskosten.
Ik heb de NZa een uitvoeringstoets gevraagd om te komen tot een integrale contracteerruimte inclusief PGB.
Ik zal ca. EUR 250 miljoen aan extra middelen beschikbaar stellen om de kwaliteit van de verpleeghuiszorg te verbeteren. Ik stel hierbij als voorwaarde dat de zorghuizen zelf een verhoging van de arbeidsproductiviteit realiseren.
Tevens stel ik beleidsmatig EUR 40 miljoen beschikbaar voor harmonisatie van de tarieven voor dagverzorging gehandicapten en EUR 10 miljoen voor de verhoging van de kwaliteit van de zorg ten behoeve van kinderen/opvoedingsondersteuning in de gehandicaptenzorg en ggz. Door een tariefmaatregel is intensivering van zorg mogelijk en kan meer zorg aan een kind worden verleend.

Bij de berekening van het voor 2008 beschikbare macrokader betrek ik ook de ombuigingen in verband met een te forse volumegroei in de zorg in het recente verleden.

Tarief
Het betreft in 2008 een efficiency korting van 1% te realiseren door de tarieven te verlagen met een opbrengst van EUR 150 miljoen, waarvan ik in 2008 EUR 35 miljoen beschikbaar zal houden als onzekerheidsmarge bij het ingezette beleid. De efficiencykorting loopt vooruit op een te ontwerpen systeem van best practices in de AWBZ vanaf 2009, waarbij ik ook voornemens ben de beste werkende instellingen te belonen. Tevens zal EUR 80 miljoen worden omgebogen door een tariefsverlaging van ondersteunende begeleiding algemeen bij een indicatie op somatische grondslag met EUR 10 per uur.
Door de invoering van een financieringsysteem op basis van een nader te bepalen vaste vergoeding per klasse per week bij ondersteunende begeleiding en persoonlijke verzorging kan een ombuiging van EUR 115 miljoen gerealiseerd worden. Instellingen worden hierdoor gedwongen efficiënter met de zorguren om te gaan.

Aanspraken
De snelle groei van ondersteunende begeleiding algemeen noodzaakt het kabinet terug te keren tot de aanspraak ondersteunende begeleiding zoals die voor 1 april 2003 was. Per 1-1-2008 behoort ondersteunende begeleiding algemeen op somatische grondslag niet meer tot de aanspraak op AWBZ, met uitzondering van onder andere palliatieve zorg. In de loop van 2008 loopt in een aantal gevallen de indicatie ondersteunende begeleiding op somatische grondslag af en wordt die vorm van zorg ten laste van de AWBZ beëindigd. Dat levert EUR 40 miljoen op in 2008.
De ombuiging in 2008 is beperkt vanwege het overgangsrecht tot 1 januari 2009. In 2009 zullen de uitgaven EUR 330 mln lager zijn omdat de aanspraak op ondersteunende begeleiding algemeen op somatische grondslag dan voor iedereen is beëindigd.
Ook ondersteunende begeleiding op grondslag psycho-sociaal behoort bij nieuwe indicaties vanaf 1-1-2008 niet meer tot de aanspraken op AWBZ-zorg. Daarom worden middelen voor clienten in de maatschappelijke opvang overgeheveld naar de centrumgemeenten.
In het kader van de invoering van verblijfszorg thuis zal de schoonmaak van het huis voor verblijfsgeindiceerden, die thuis zorg krijgen per 1-1-2008, ten laste via de AWBZ komen. Daartoe zal de contracteerruimte 2008 worden verhoogd met uit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning over te hevelen middelen.

Ad 2.
Startpunt voor het bepalen van de totale contracteerruimte voor het jaar 2008 is de totale contracteerruimte zoals de NZa die heeft vastgesteld voor het jaar 2007. Vervolgens wordt hieraan de voor zorg in natura beschikbaar gestelde groei toegevoegd. In de loop van 2008 kan de NZa op basis van realisatiecijfers 2007 mij voorstellen doen om de geconstateerde onderuitputting in 2007 tot een bedrag van maximaal
1% van de contracteerruimte 2008 incidenteel aan te wenden in 2008. De NZa zal de totale contracteerruimte verdelen in bedragen per individueel zorgkantoor. De NZa onderzoekt nu reeds mogelijkheden om bij de verdeling van de groei meer recht te doen aan de zorgvraag per regio. Ik hecht er zeer sterk aan om de verdeling van de middelen beter af te stemmen op feitelijke vraag. De te hanteren systematiek wordt door NZa afgestemd met mij, en met de brancheorganisaties van zorgaanbieders binnen de AWBZ en ZN.

Correcties op de instellingsbudgetten vinden plaats voor de overheveling van de curatieve geestelijke gezondheidzorg van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet op basis van de produktieafspraken 2007. Indien zich een afwijking voordoet ten opzichte van de voor de bepaling van het over te hevelen bedrag gebruikte realisatiecijfer 2006, dan zal het in de begroting 2008 genoemde bedrag bij 1e suppletoire wet aangepast worden. Er is ook een correctie nodig inzake de overheveling van de middelen voor de zogenaamde 2e tranche zorgopleidingen, die nu AWBZ-gefinancierd zijn, naar het opleidingsfonds op de begroting van VWS. Kortheidshalve verwijs ik u voor het laatste onderwerp naar de voorhangbrief over de budgetschoning 2e tranche opleidingsfonds AWBZ en `cure'. Tevens zal nog een correctie mogelijk zijn op de kosten van de overgang van forensische zorg op strafrechtelijke titel naar de begroting van het ministerie van Justitie.
Een deel van het basisbedrag en de groeiruimte zal (wellicht geoormerkt) worden bestemd voor het Plan van aanpak Maatschappelijke Opvang en voor de Transitie-Experimenten.

Ad 3.
De NZa zal de verzoeken van zorgkantoren en aanbieders honoreren indien deze passen binnen de vastgestelde contracteerruimte. Aanvullende productieafspraken zijn mogelijk mits er nog contracteerruimte beschikbaar is. Ook zijn aanvullende productieafspraken mogelijk door middel van intra- en interregionale herschikking. Ik verzoek de NZa voorstellen te doen om de herschikkingsprocedure te vergemakkelijken. Ik verwacht daarbij ook voorstellen tot herverdeling tussen concessiehouders.Tegenover het toekennen van aanvullende productieafspraken staat in dat geval elders een bijstelling naar beneden. Bij toetsing door de NZa blijven een aantal kostencomponenten buiten beschouwing, zoals het in exploitatie komen van de nieuwe verpleeghuiscapaciteit.
Ik zal de NZa vragen de bestaande knelpuntenprocedure te vereenvoudigen. Indien zorgkantoren knelpunten ondervinden dienen zij deze tijdig en onderbouwd te melden bij NZa. Op grond de knelpuntenrapportage van de NZa zal ik, rekening houdend met de zorgplicht die bij de uitvoering van de AWBZ bestaat, beslissen over de omvang van de contracteerruimte.

Een afschrift van deze brief zend ik aan de NZa, CVZ en brancheorganisaties van verzekeraars en aanbieders.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,

mw. dr. J. Bussemaker