Ministerie van Financiën

Directie Financiële Markten

2060723940

Vragen van het lid Blanksma (CDA) aan de minister van Financiën en de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over de minilening per sms. (Ingezonden 28 augustus 2007)


1
Hoe verhoudt de praktijk waarbij minileningen via internet en sms aan particulieren worden aangeboden zich tot de zorgplicht die normaal gesproken van financiële instellingen gevraagd wordt? 1)

Antwoord op vraag 1
In de Wet Financieel Toezicht (Wft) zijn de regels en voorschriften voor financiële markten en instellingen en het toezicht daarop neegelegd. Zo ook de regelgeving voor het verstrekken van consumptief krediet. Overeenkomsten inzake krediet, met een looptijd korter dan drie maanden, vallen buiten deze regelgeving (art. 1:20f Wft). Dit houdt in dat het type minileningen dat via internet en sms aan particulieren wordt verstrekt, niet onder de Wft valt als de betaling van deze leningen binnen drie maanden plaatsvindt na het verstrekken van de lening.


2
Is deze wijze van aanbieding van kredieten in overeenstemming met de Wet op het Financieel Toezicht, Telecomwet of andere wet- of regelgeving ? Zo neen, wat gaat u doen om deze praktijk tegen te gaan? Zo ja, is dit te beschouwen als een `gat' in de wet- en regelgeving ?

Antwoord op vraag 2
Deze wijze van het aanbieden van kredieten is momenteel niet in strijd met de Wft, Telecomwet en de Wet op het Consumentenkrediet (Wck). Voor de drie maandentermijn in de Wft is gekozen om het reguliere betalingsverkeer niet met kredietregels te belasten. Hierbij kan gedacht worden aan roodstand op betalingsrekeningen en kortlopend betalingsuitstel door winkeliers. Een andere overweging is dat het Bureau Kredietregistratie (BKR) administratief zwaar belast zou worden als alle kortlopende kredieten daar geregistreerd zouden moeten worden.

Op dit moment beraad ik me op het treffen van maatregelen ten aanzien van roodstand en kredieten met een looptijd korter dan drie maanden, omdat overkreditering nog steeds een probleem vormt. De maatregelen zal ik treffen op grond van de uitkomsten van een brede evaluatie over kredietverstrekking. Er zal worden bezien op welk deelterrein van kredietverstrekking maatregelen voorgesteld worden. Naast het voorkomen van overkreditering zal hierbij ook de eigen verantwoordelijkheid van consumenten en de administratieve lasten voor bedrijven worden meegenomen. Het kabinet zal u hierover nader informeren in een interdepartementale brief over schuldenproblematiek die naar verwachting in oktober naar de Tweede Kamer zal worden gestuurd. De brede evaluatie van kredietverstrekking zal onderdeel uitmaken van deze brief.


3
Is het waar dat deze vorm van kredietverlening niet onder de Bureau Krediet Registratie
(BKR) toets valt, zoals de kredietverstrekker Ferratum meent ?

Antwoord op vraag 3
Omdat deze kredietverstrekking niet valt onder de Wft, geldt evenmin de verplichting tot het deelnemen (en toetsen) aan een stelsel van kredietregistratie (art. 4:32 Wft en art. 33 Besluit Markttoegang financiële ondernemingen Wft).


4
Deelt u de mening dat adequaat toezicht door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) ook op deze snelle vorm van kredietverstrekking gewenst is? Zo ja, hoe en op welke termijn? Zo neen, waarom niet?

Antwoord op vraag 4
Zoals weergegeven bij 2 wordt overwogen aanvullende maatregelen te treffen om overkreditering te voorkomen. U wordt hier nader over geïnformeerd in oktober.


5
Deelt u de zorg dat deze mogelijkheden om zeer snel te beschikken over kredieten tegen zeer hoge `behandelingskosten' kunnen leiden tot een toename van de overkreditering?

Antwoord op vraag 5
Ik deel de zorg van de Kamer rond overkreditering. Daarom beraad ik me op het treffen van maatregelen op grond van de resultaten van de brede evaluatie kredietverstrekking. Duidelijk is wel dat hier uitzonderlijk hoge vergoedingen worden gevraagd voor het verstrekken van krediet, wat zeker niet zal bijdragen aan een gezonde financiële huishouding.
2 / 9


1) De Telegraaf, 23 augustus 2007, Het Financiële Dagblad, 23 augustus 2007.

Toelichting: deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen ter zake van de leden Tang, Kalma en Spekman (allen PvdA), ingezonden 28 augustus 2007 (vraagnummer 2060723910) en het lid Karabulut (SP), ingezonden 28 augustus 2007 (vraagnummer 2060723920).

3 / 9

2060723910

Vragen van de leden Tang, Kalma en Spekman (allen PvdA) aan de minister van Financiën en de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over mogelijke woekerrentes die niet onder het financieel toezicht vallen. (Ingezonden 28 augustus 2007)


1
Bent u op de hoogte van de nieuwe dienstverlening van het Finse bedrijf Ferratum? 1)

Antwoord op vraag 1
Ja


2
Is het waar dat via dit bedrijf binnen 10 minuten via sms bedragen van 100, 200 en 300 euro geleend kunnen worden? Is het waar dat weliswaar geen rente in rekening wordt gebracht, maar wel behandelingskosten van resp. 25, 50 en 75 euro? 2)

Antwoord op vraag 2
Uit informatie van de website van ferratum (www.ferratum.nl) blijkt dat cliënten een kredietaanvraag kunnen versturen via een sms- bericht. Als zij nog geen klant zijn van Ferratum ontvangen zij een brief, na een positieve kredietbeslissing op hun eerste kredietaanvraag. Een positieve kredietaanvraag wordt verleend na het verifiëren van juistheid en authenticiteit van de door een cliënt verstrekte gegevens. Ook worden de systemen van diverse instellingen geraadpleegd om te kijken of personen daar schulden hebben staan. Indien men voor de eerste maal een minikrediet aanvraagt, is het te lenen bedrag 100 euro. Indien men reeds eerder minikredieten heeft aangevraagd en terugbetaald is het te lenen bedrag naar keuze 100 of 200 euro. Zodra men 200 euro heeft terugbetaald, kan men 300 euro lenen.


3
Is het juist dat de bedragen binnen twee weken weer terugbetaald moet worden? Is het waar dat feitelijk een effectieve rente wordt betaald van 25% per twee weken, wat gelijk staat aan meer dan 1000% rente op jaarbasis?

Antwoord op vraag 3
Het klopt dat de bedragen binnen twee weken terugbetaald moeten worden. De kosten voor dit krediet zijn, op basis van enkelvoudige rente, omgerekend naar jaarbasis zo'n 650%. Bij consumptief krediet wordt echter gerekend met
4 / 9

effectieve rente, dat is de rente op jaarbasis op grond van cumulatieve rente (artikel 4 van de uitvoeringsregeling Wft). Naar deze maatstaf zou het (theoretische) effectieve rentepercentage op jaarbasis nog extremer zijn.

4
Hoe verhoudt dit zich tot de maximale wettelijke effectieve rente van circa 16% op basis van de Wet op het financieel toezicht (Wft)?

Antwoord op vraag 4
Volgens art. 35 van de Wet op het Consumentenkrediet (Wck) & art. 4 Besluit Kredietvergoeding bestaat het maximale kredietvergoedingspercentage op jaarbasis uit de wettelijke rente verhoogd met 12 procentpunten. Deze wettelijke rente geldt niet voor krediet met een looptijd korter dan drie maanden (art. 1a Wck). Dit is dezelfde driemaanden termijn die ook in de Wft wordt gehanteerd. (Zie hiervoor beantwoording kamervragen 2060723940, onder 1.)


5
Is hier naar uw oordeel sprake van woekerrentes of "loan sharking" zoals in sommige achterbuurten in de Verenigde Staten? Welke verschillen en overeenkomsten ziet u met deze praktijken?

Antwoord op vraag 5
Een loan shark is een persoon of organisatie die illegale ongedekte leningen aanbiedt tegen hoge rentetarieven, vaak gepaard gaand met chantage of bedreigingen. Deze loan sharks geven krediet aan diegenen die geen krediet willen of kunnen verkrijgen via verantwoorde kanalen. Aangezien hier geen sprake is van illegale aanbieding van leningen, noch van chantage of bedreigingen, kan deze vorm van kredietverstrekking niet worden beschouwd als `loan sharking'. Verder is er formeel geen sprake van woekerrente (rente die hoger is dan de wettelijk vastgestelde rente), omdat deze vorm van kredietverstrekking niet valt onder de voorwaarden van wettelijk vastgestelde rente. Maar duidelijk is dat hier, gerelateerd aan het leenbedrag, hoge behandelkosten worden gerekend. Materieel vind ik de situatie dan ook zorgelijk. Ik zal overwegen, bij de beslissingen die ik zal nemen naar aanleiding van de brede evaluatie kredietverstrekking, de ruimte voor dergelijke activiteiten te beperken.


6
Wat is uw oordeel over de lage drempel (geld binnen 10 minuten via SMS) voor het verkrijgen van deze kredieten? Hoe verhoudt deze drempel zich tot het schuldpreventiebeleid, van onder meer de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid?

5 / 9

Antwoord op vraag 6
De regering is van mening dat het risicovol kan zijn dat bepaalde consumenten ter aanvulling op hun maandsalaris, over extra krediet kunnen beschikken. Dit onderwerp heeft dan ook de aandacht van de regering. (Zie ook beantwoording
Zie het kamervragen 2060723940.) Schuldpreventiebeleid richt zich op het voorkomen van het ontstaan van problematische schulden en richt zich op twee pijlers. Enerzijds wordt getracht overkreditering te voorkomen door regelgeving (via boek 4 van de Wft) die betrekking heeft op deskundigheid, betrouwbaarheid en integriteit van kredietverstrekkers. Zoals aangegeven valt kredietverstrekking door Ferratum niet onder deze regelgeving. Anderzijds vinden er concrete activiteiten plaats in het kader van schuldpreventie richting de consument. Zo zet bijvoorbeeld het platform CentiQ, waarbinnen verschillende partijen uit o.a. de financiële wereld, de overheid en consumentenorganisaties samenwerken, zich in om te bevorderen dat de consument een actieve houding aanneemt ten aanzien van het maken van verantwoorde financiële keuzes. Bij de voorlichting en activiteiten richting de consument zal deze vorm van kredietverstrekking worden betrokken. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft daarnaast dit jaar de voorlichtingscampagne `Blijf Positief' gelanceerd waarmee gewezen wordt op de risico's van onverantwoord leengedrag en het aangaan van onverantwoorde leningen. Eveneens voeren verschillende gemeenten projecten uit om te voorkomen dat mensen afglijden naar moeilijk oplosbare schuldsituaties.


7
Is het waar dat kredieten die binnen 3 maanden terugbetaald moeten worden, niet onder het Wft-toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) vallen? Wat is de reden dat kortdurende kredieten kennelijk niet onder enig financieel toezicht van de AFM vallen?

Antwoord op vraag 7
In de Wft wordt naast regelgeving ook het toezicht op de financiële markten vastgelegd. Zoals aangegeven bij 4 valt dit type kredieten, waarbij de betaling van deze kredieten binnen drie maanden plaatsvindt na verstrekken van het krediet plaatsvindt, niet onder de Wft (art. 1:20f Wft). Dit betekent dat deze kredietverstrekking niet valt onder het toezicht op deze wetgeving. In dit geval het toezicht door de AFM.


8
Kunt u overwegen om artikel 1:20f van de Wft, waarin dit is bepaald, te wijzigen dan wel te schrappen? Zo neen, waarom niet?

Antwoord op vraag 8
Zie beantwoording kamervragen 2060723940, onder 2.
6 / 9


1) FD, blz. 15, 23 augustus 2007

1) www.ferratum.nl


7 / 9


2060723920

Vragen van het lid Karabulut (SP) aan de minister van Financiën en de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over een verbod op mini-leningen om Nederlanders te beschermen tegen woekerrentes. (Ingezonden 28 augustus 2007)


1
Kent u het bericht dat het NIBUD een verbod wil op sms-leningen? 1)

Antwoord op vraag 1
Ja


2
Mag een buitenlands bedrijf aan Nederlandse particulieren kleine leningen aanbieden via internet of sms en daarvoor in plaats van rente relatief hoge behandelingskosten vragen die neer komen op een rentepercentage van 600 procent per jaar? Zo ja, kunt u dat toelichten? Zo neen, waarom niet?

Antwoord op vraag 2
Zie beantwoording kamervragen 2060723940, onder 1 en 2.


3
Wat is uw oordeel over deze vorm van kredietverstrekking, vindt u dat hier sprake is van verantwoorde kredietverstrekking?

Antwoord op vraag 3
Kredietverstrekking is onverantwoord wanneer de consument daardoor op een levensstandaard onder het bestaansminimum komt. Of hier sprake van is, kan op dit moment nog niet goed beoordeeld worden. Verantwoorde kredietverstrekking is verder afhankelijk van het acceptatiebeleid van de desbetreffende kredietverlener. Het acceptatiebeleid van een aanbieder van minikredieten hoeft niet te voldoen aan de wettelijke vereisten zoals die voor andere kredietverstrekkers gelden. Dit biedt mogelijkheden om onverantwoord met kredietverstrekking om te gaan. (Zie beantwoording van kamervragen
2060723910, onder 2 voor het acceptatiebeleid van het bedrijf Ferratum dat minikredieten verstrekt.)


4
Deelt u de mening dat deze vorm van kredietverstrekking kan bijdragen aan een toename van het aantal mensen met problematische schulden? Zo ja, kunt u dat toelichten? Zo neen, waarom niet?


8 / 9

Antwoord op vraag 4
Zie beantwoording kamervragen 2060723940, onder 5.


5
Deelt u de mening van het NIBUD dat deze vorm van kredietverlening in Nederland verboden zou moeten worden? Zo ja, welke stappen gaat u ondernemen? Zo neen, waarom niet?

Antwoord op vraag 5
Zie beantwoording kamervragen 2060723940, onder 2.


1) persbericht "NIBUD wil verbod op sms-leningen", 23 augustus 2007, www.NIBUD.nl

Toelichting: deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen ter zake van de leden Tang, Kalma en Spekman (allen PvdA), ingezonden 28 augustus 2007 (vraagnummer 2060723910).


9 / 9


---- --