LEI

Natuurcompensatie in Nederland kan profiteren van buitenlandse voorbeelden (persbericht)

19 sep 2007
Onderdeel: LEI

De uitvoering van natuurcompensatie in ons land laat nog te wensen over, zo blijkt onder meer uit rapporten van de Algemene Rekenkamer en de VROM-Inspectie. Het LEI (onderdeel van Wageningen UR) onderzocht in opdracht van het ministerie van LNV hoe andere landen met natuurcompensatie omgaan en welke ideeën Nederland daaraan kan ontlenen. Twee voor Nederland bruikbare praktijken die uit het onderzoek naar voren komen, zijn de experimenten met een compensatiebank in Duitsland en de instelling van een openbaar compensatiekadaster. Toepassing in Nederland zou de organisatie van de natuurcompensatie hier ten goede komen.

Werking natuurcompensatie in Nederland

De bouw van woningen, wegen of bedrijventerreinen kan de natuur aantasten. Als er sprake is van een groot openbaar belang mag de bouw doorgaan, mits het verlies aan natuur wordt gecompenseerd. Bijvoorbeeld door de aanleg van nieuwe, gelijksoortige natuur in de omgeving. Dit beginsel van natuurcompensatie wordt in diverse landen toegepast. In Nederland is natuurcompensatie in vergelijking met andere landen bestuurlijk redelijk goed georganiseerd. Maar zoals blijkt uit de rapporten van Rekenkamer en Inspectie zijn er nog wel tekortkomingen. De problemen hebben vooral te maken met het vinden van een geschikte locatie en met het controleren en handhaven van de compensatiemaatregelen.

Ervaringen in het buitenland

In Duitsland en Engeland worden verschillende nieuwe concepten toegepast die de natuurcompensatie in Nederland zouden kunnen helpen verbeteren. Een voorbeeld daarvan is de zogenaamde compensatiebank, die beheerd wordt door een compensatiemakelaar. Hiermee wordt in Noordrijn-Westfalen geëxperimenteerd onder de naam 'Flächenpool'. Een publieke of private instantie legt daarbij een gemeenschappelijk 'reservoir' van compensatielocaties aan. Compensatiemaatregelen worden vooraf en in ruimtelijke samenhang uitgevoerd. Dit betekent minder administratieve rompslomp voor de bouwer en makkelijker controle op de uitvoering, en het voorkomt versnippering door zogenaamde 'compensatie-eilanden'.

Een ander middel dat Noordrijn-Westfalen inzet, is het openbare compensatiekadaster. De registratie van compensatielocaties en de controle van de uitvoering van compensatie kunnen hiermee worden verbeterd.

In Engeland is ervaring opgedaan met het vastleggen van compensatieverplichtingen in privaatrechtelijke contracten tussen de initiatiefnemers voor een bouwproject en de overheid. De uitvoering van de natuurcompensatie kan daarmee harder worden afgedwongen dan met bestemmingsplannen.

Verdere verbetering mogelijk

Sinds de recente vaststelling van het beleidskader van LNV 'Spelregels Ecologische Hoofdstructuur' wordt in Nederland ook gewerkt met privaatrechtelijke afspraken bij compensatie. Door gebruik te maken van andere ervaringen in derde landen, zoals de compensatiebank en het compensatiekadaster, kan de toepassing van het beleidskader verder worden verbeterd.

Rapport 6.07.15
Natuurcompensatie over de grens; Een analyse van natuurcompensatie in het buitenland

Contact
Janneke Vader
janneke.vader@wur.nl
(070)3358110